اهداف سیاسی اردوغان با تصمیم به خرید اس – 400

دیپلماسی ایرانی: کارشناسان و تحلیلگران سیاسی نسبت به تقاضای ترکیه برای امضای قرارداد خرید سامانه های موشکی «اس – 400» از روسیه هشدار می دهند و آن را فراتر از سنت های رایج در روابط بین المللی ترکیه می دانند. آنها می گویند در حالی که کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سیاست های رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در زمینه حقوق بشر به شدت انتقاد می کنند و معتقدند که وی به طور بی سابقه ای وارد چالش در موضوعات حساس استراژیک و امنیتی به خصوص در رابطه با ناتو شده است، دریافت چنین سامانه ای می تواند توازن در منطقه را به هم بریزد.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، کارشناسان و تحلیلگران سیاسی می گویند اردوغان که رویای احیای امپراطوری عثمانی را در ذهن می پروراند، روی سردی روابط با آلمان حساب کرده است تا به این ترتیب روابط تاریخی ترکیه با غرب را بشکند، از سوی دیگر به سمت روسیه گرایش پیدا کرده و می خواهد موشک های پیشرفته اس – 400 از این کشور بخرد که نشان می دهد وی تلاش دارد روابط ترکیه را با غرب به طور کامل قطع کند و روسیه را به عنوان پناهگاه امنی در صورت انتخاب گزینه خودداری از پیوستن به اتحادیه اروپا می داند.

اردوغان روی خشم ترک ها از اروپا حساب کرده است. مردم ترکیه از این که اتحادیه اروپا پیوستن کشورشان به این اتحادیه را تا این اندازه به تاخیر انداخته در حالی که کشورشان در سطح یک کشور پیشرفته و مستقل ارتقا یافته است، ناراحت هستند. به اعتقاد مردم ترکیه کشورشان تمامی معیارهای لازم برای پیوستن به اتحادیه اروپا را دارد و این اتحادیه باید به سرعت عضویتشان را بپذیرد اما نمی پذیرد. این مساله سبب شده که مردم ترکیه به این باور برسند که اتحادیه اروپا بیش از هر چیز یک «کلوپ مسیحی» است همان طور که والری ژیسکاردستن، رئیس جمهوری اسبق فرانسه آن را توصیف کرده بود.

حزب عدالت و توسعه و در راس آنها رئیس جمهوری ترکیه تمام تلاش خود را می کنند تا این دیدگاه را جا بیندازند که هویت ترکی با اروپایی بسیار تضاد دارد و حتی می تواند این دو هویت با هم برخورد داشته باشند. اردوغان همچنین بر موج مذهب گرایی مردم ترکیه سوار شده و روابط جنجالی اش با گروه های اسلام گرای سیاسی در منطقه را به شدت تقویت کرده است تا آن جا که خود را دشمن فرهنگی با اروپا جلوه داده و احیای امپراطوری عثمانی را که نقش سلطان و رهبر در آن بارز بود، توجیه می کند.

بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که اردوغان از دشمنی فرهنگی با غرب بهره برداری می کند تا تحمیل دیکتاتوری خود بر دشمنانش را توجیه کند. این رویکرد بعد از آن که کودتای ژوئیه سال گذشته میلادی شکست خورد، پررنگ تر شده است.

نفرت پراکنی اردوغان علیه اروپایی ها در زمان تبلیغات برای رفراندوم تغییر قانون اساسی در ترکیه خود را به خوبی نشان داد. در آن موقع کشورهای اروپایی از پذیرفتن وزرای دولت ترکیه برای سخنرانی در دفاع از رفراندوم خودداری می کردند و اردوغان و هم حزبی هاش به این بهانه انتقادهای شدید اللحنی را متوجه اروپایی ها می کردند.

به اعتقاد کارشناسان حرکت ترکیه به سمت روسیه و عقد قرارداد خرید موشکی با آن و همچنین پذیرفتن چتر روسیه بر بالای سر خود در سوریه، واکنشی است از سوی اردوغان برای ابراز خشمش به اروپایی ها تا به آنها بگوید اگر بخواهند ترکیه را به جمع خود نپذیرند روسیه و شرق عموما گزینه ای قابل دسترس برایش هستند.

کارشناسان نظامی نسبت به اهداف خرید سامانه موشکی اس – 400 تردیدهای قوی ای را مطرح می کنند. آنها می پرسند آیا واقعا این امکان وجود دارد که این موشک ها از حریم هوایی ترکیه محافظت کنند و از 400 کیلومتر هر جنگنده یا موشکی که به ترکیه حمله کند را هدف قرار دهند؟ سوال دیگری که برای آنها مطرح است این است که در حالی که موشک های بالستیک سرعت 4800 کیلومتر بر ثانیه در ارتفاع 30 کیلومتری را دارند آیا سامانه های اس – 400 واقعا توان برخورد با آنها را دارند؟ آنها همچنین تلاش ترکیه برای نزدیک شدن به روسیه را به اختلافات آنکارا با واشنگتن بر سر تعامل با کردها نیز مرتبط می دانند. ترکیه از این که اروپا و امریکا از مخالفان کرد در سوریه حمایت می کنند، خشنود نیست و می گوید کردهای سوریه از لحاظ سیاسی ادامه روی فکری کردهای پ.ک.ک در ترکیه هستند. از این رو اگر اروپا و امریکا واقعا ترکیه را شریک و متحد خود می دانند نباید دست اتحاد به سمت کردهای سوریه دراز کنند.

در حال حاضر عناصر پ.ک.ک علیه آنکارا اعلام جنگ کرده اند و نزدیک به دو سال است که علیه ارتش ترکیه اقدام مسلحانه انجام می دهند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11