سر در گمی ترامپ در تعامل با کره شمالی

نویسنده: مارک سدون، نماینده و سخنگوی سابق سازمان ملل

دیپلماسی ایرانی: جهان می تواند پس از آخرین تلاش کره شمالی در آزمایش یک موشک دوربرد که با شکستی شرم آور روبه رو شد، نفسی به راحتی بکشد. با حضور مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده در سئول، آیا این لحظه می تواند تبدیل به برگزدیدن سیاستی عملی برای این کشور شود؟

هرچند عجیب اما خوی آزاردهنده و غیرقابل پیش بینی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا بسیار به رفتارهای بچه گانه شباهت دارد؛ رفتارهایی که در دیکتاتور جویای خطر کره شمالی، کیم جون اون نیز مشاهده می شود. این دو به راحتی می توانند به صلح دست یابند به همان سادگی که ممکن است آتش جنگ را شعله ور کنند.

جهان در انتهای هفته گذشته با شعارهای ترسناک و تهدید آمیز کره شمالی مواجه شد. پیونگ یانگ گفت پاسخ هر گونه حمله پیشگیرانه به رهبری آمریکا در مورد برنامه های موشک های بالستیکش را با حمله هسته ای خواهد داد. تهدیدی که دنیا را در شوک فرو برد. ترامپ چند روز بعد در این باره توییت کرد: «کره شمالی به دنبال مشکل است و اگر چین تصمیم نگیرد که کمک کند ما بدون آنها مشکل را حل خواهیم کرد.»

این ها هیچ کدام تعجبی نداشت. در چند هفته گذشته دولت ترامپ اظهارات خصمانه ای در مورد فعالیت های چین در دریای چین جنوبی داشت و اسنادی از جلسه فاجعه آمیز بین رئیس جمهور شی و ترامپ برملا شد که در نهایت تصویری از پایان یافتن دوستی پایدار بین این دو کشور را نشان می داد. سیاست ترامپ در قبال روسیه و با دخالت در سوریه نیز دستخوش چرخشی 180 درجه ای شد. چیزی که بوریس جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیا آن را تغییر در هر پیچ وتاپ عنوان می کند. چه کسی می تواند با ترامپ کنار بیاید؟ شاید او حتی نتواند با خودش هم کنار بیاید.

با وجود بحران در شبه جزیره کره، امیدوارانه ممکن است ترامپ بتواند به راحتی به مرد صلح تبدیل شود. شبیه کاری که ریچارد نیکسون در ملاقات با مائو تسه تونگ، رهبر اسبق چین در سال 1972 انجام داد که به برقراری روابط عادی بین آمریکا و چین منجر شد. آیا ترامپ می تواند با از بین بردن تمام روابط تیره و تاری که بین دو کشور در جریان است به یک توافق نهایی صلح با کره شمالی دست یابد؛ توافقی که در قلب آن شبه جزیره کره از بمب های هسته ای آزاد شود؟ این احتمال وجود دارد اما نه تا زمانی که ارتش آمریکا چهره ای هجومی به خود دارد و کره شمالی برنامه هسته ای خود را ادامه می دهد.

من به تازگی متوجه شده ام که بررسی تیم سیاسی ترامپ درباره کره شمالی کامل شده است. تیمی از کارشناسان به رهبری شورای امنیت ملی تشکیل شده است که هر اتفاقی از جمله نقل و انتقلات سلاح هسته ای – مثل کاری که کره جنوبی در سال 1992 انجام داد – را زیر نظر می گیرد. به گفته گلن فورد، نماینده سابق مجلس اروپا و متخصص در امور کره شمالی، این احتمال وجود دارد که صبر و شکیبایی دولت آمریکا پس از یکی دو آزمایش هسته ای دیگر در نهایت به پایان برسد. این واقعیت که کره شمالی مقارن با صدوپنجمین سالگرد تولد کیم ایل سونگ، بنیانگذار کره شمالی آزمایش موشکی انجام داد نشان می دهد که توانایی چین بر اعمال فشار بر رژیم کره شمالی محدود است.

دونالد ترامپ در تلویزیون آشکارا این تئاتر سورئال عجیب و غریب را به رخ کشید که زمانی حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه را ترتیب داد که به رئیس جمهور ژی، رئیس جمهوری چین کیک شکلاتی تعارف می کرد. این حمله پیامی به صراحت برای کره شمالی نیز ارسال کرده است. چینی ها در حال حاضر به شدت از رفتار دولت آمریکا عصبی هستند و آن را تحریک آمیز می دانند. در کنار گوش آنها در حال حاضر خطر جنگ هسته ای بالقوه و موجی از هجوم پناهندگان وجود دارد.

فورد معتقد است با وجود دو دهه روابط پرتلاطم میان پیونگ یانگ، سئول و پکن روشن است که آمریکا به سادگی با تبدیل شدن کره شمالی به کشوری هسته ای کنار نخواهد آمد. او معتقد است که پنجره فرصت برای جلوگیری از جنگ می تواند به کوتاهی شش ماه باشد. پنتاگون ممکن است که به حمله ای پیشگیرانه به برنامه های هسته ای کره شمالی فکر کند اما چنین مساله ای می تواند چشم اندازی هولناک برای سئول، پایتخت کره جنوبی به دنبال داشته باشد همان تصویری که کیم جونگ ایل، پدر کیم جونگ اون آن را در سال 2011 با عبارت «دریای آتش» توصیف کرد.

فورد همچنین این سوال را مطرح می کند: «ما از عراق چه یاد گرفته ایم؟ چرا شورای امنیت سازمان ملل ایالات متحده، چین و کره شمالی را پای میز مذاکره جمع نمی کند؟» جواب ممکن است این باشد که ترامپ به هیچ وجه قصد ندارد کار را به سازمان ملل متحد بکشاند؛ سازمانی که او اعتقادی به تاثیرگذار بودنش ندارد. تاجایی که ترامپ می داند چندجانبه گرایی هیچ معنایی ندارد.

پنجره امید ممکن است در انتخابات 9 می کره جنوبی باز شود. زمانی که دولت جدید دستورکار تازه ای را به عنوان یک راه حل برای جلوگیری از درگیری نظامی غیرقابل تصور به کار خواهد بست. دولت جدید مترقی احتمالی می تواند حرکتی برای بازگشایی طرح مشترک اجرای مجتمع صنعی کائسونگ در منطقه مرزی با کره شمالی را اجرایی کند. این می تواند فرصتی بسیار مناسب با همراهی بان کی مون، دبیرکل سابق سازمان ملل به وجود آورد. بان کی مون در حال حاضر نقشی کلیدی در کره جنوبی برای برقراری صلح ایفا می کند.

بریتانیا نیز می تواند نقشی بسیار مثبت و مستقل ایفا کند. اما این مساله به این بستگی دارد که بوریس جانسون تا چه حد می تواند با همتایان اروپایی اش در جهت عدم اتخاذ سیاستی تند همکاری کند. همچنین نیاز است که مایکل فالون، وزیر دفاع به نحوی به بازی برابر نظامی با ایالات متحده دست بزند. او باید به این نکته توجه کند که قدرت واقعی بریتانیا روشن کردن این مساله است که آنها بخشی از هر گونه «ائتلاف داوطلبانه» در حمله برنامه ریزی شده بدون حمایت شورای امنیت سازمان ملل به کره شمالی نخواهند بود.

در واقع ایستادن روی این مساله می تواند رونمایی از استقلالی جدید و نقطه برتری روشنی برای انگلستان باشد. این ایستادگی شامل پیشنهادی برای صدور قطعنامه ای از سوی سازمان ملل در جهت از سرگیری مذاکرات تا نهایی کردن صلح در شبه جزیره کره خواهد بود.

منبع: گاردین/ مترجم: روزبه آرش