ترامپ یا هیلاری؛ هر دو برای ایران دشوارند

مهین سیامنصوری،کارشناس ارشد دیپماسی، صلح و امنیت

دیپلماسی ایرانی: شخص رییس جمهور در آمریکا اختیارات زیادی دارد، شرایط فعلی کاندیدای انتخاباتی امریکا در تاریخ این کشور بی سابق  نوعی قحط رجال را به نمایش می گذارد که برای کشوری که ادعای هژمونی دارد، غیرقابل تصور است و برای کسانی که خواهان حفظ وضعیت موجود هستند، وجود ترامپ فاجعه محسوب می شود به هر حال مردم آمریکا از بین گزینه بد و بدتر انتخاب و کشورهای دیگر  از بین گزینه بد و بدتر دفاع می کنند یکی شناخته شده و بد و دیگر ناشناخته و بدتر است.

ورود دونالد ترامپ به کمپین انتخاباتی و به ویژه جمهوریخواهان این حقیقت را فاش می سازد که در آمریکا پول به خیلی از ارزش ها و شایستگی ها ارجحیت دارد و چنانچه که جمهوریخواهان با این همه ادعا ترامپ را که گزینه ای با ریسک بالا بود انتخاب نمی کردند با به قدرت رسیدن ترامپ این نگرانی برای جامعه جهانی وجود دارد که او هزینه های را تحمیل کند که جبران آن سخت باشد یا جبران ناپذیری گرچه در کمپین های تبلیغاتی ترامپ با جنگ عراق مخالفت کرده و چهره ضد جنگی دارد و بیشتر توجه اش به داخل آمریکاست و در اینکه مهاجران را عامل بدبختی آمریکا معرفی کرد تیری خطا بود در کمپین او و در مناظره های بعدی حرفش را پس گرفت شخصیت ترامپ یادآور این حرف جرج دبلیو بوش است که گفت یا با من یا علیه من، با این حال قطعا با دوستان مورد اعتمادش قبل از تصمیماتش مشورت و از آنان حرف شنوی دارد اگر در بین دوستان قابل اعتمادش جنگ طلبی حضور نداشته باشد قطعا وی وارد جنگ نخواهد شد زیرا منطق وی اقتصادی است و به راحتی پول هدر نمی دهد  این نماینده حزب در خود حزب مخالفان سرسختی دارد که نشانه عدن تمایل حزب در انتخابات ریاست جمهوری است اگر  ترامپ از زیر بار حزب بیرون آید که خطر آن بیشتر و سرکش تر  می شود.

تصور او از مناظرات انتخاباتی بیشتر به مسابقات کشتی کج می ماند تا کمپین انتخاباتی زیرا او از عالم سیاست و ادبیات آن اطلاع چندانی ندارد این می تواند هم فرصت باشد هم تهدید گرچه ترامپ از جنگ سخنی نگفته اما از آنجایی که غیرقابل پیش بینی و بی ثبات است و حرف های انقلابی به میان می آورد بیشتر ترس آور معرفی شده است و البته تبلیغات مخالفان ترامپ در ساختن چهره وحشتناک از وی دخیل اند اگر ترامپ با صبغه هزینه و فایده کشورش را اداره کند قطعا از هزینه های گزاف جلوگیری و به سودآوری روی می آورد.

 برای قضاوت اندکی زود است چون مشخص نیست حزب او با او چگونه برخورد خواهد کرد یا چه شروطی با هم داشته اند لو اگر به کاخ سفید راه یابد نیازمند دوسال آموزش بدو خدمت خواهد بود تا به امور سیاسی و وظایف ریاست جمهوری آشنایی یابد.

ترامپ خودشیفته است اگر فکری داشته باشد به هزینه و درستی یا نادرستی توجه نخواهد کرد تلاش می کند آن را عملی کند و بعدها کلی هزینه تا آن را جبران کند نظیر احداث دیوار بین مکزیک و آمریکا، اگر ترامپ اظهارات نژادپرستانه اش تبلیغاتی باشد برای جمع اوری آرا بعد از انتخابات فروکش خواهد کرد ولی اگر اعتقاد اوی باشد، پیامدهای داخلی زیادی برای دموکراسی آمریکا به دنبال خواهد داشت و تشدید استفاده از زور علیه قومیت ها و گرایشات نژادپرستانه آمریکا را تهدید خواهد کرد.

ترامپ یک تمامیت خواه است یا من یا هیچ کس دیگری این در اعلام تقلب در صورت پیروزی نشدن در انتخابات می شود فهمید و شناخت این فرد و چگونگی برخورد با او سخت می شود پول محور بودن او در سیاست خارجی که عصبانیت او از پول های که به ایران برگشت داده شده تا آنجایی که ادعا می کند، هر جا آمریکا حضور یابد، باید از ساکنان آنجا پول مطالبه کند موجب کاهش نفوذ آمریکا و قدرت گرفت دیگر کشورها نظیر چین و روسیه و انگلیس و اتحادیه اروپا خواهد شد.

ته ذهن او خاطرات جنگ سرد مانده است و از علاقه وافرش از نزدیکی به روسیه می گوید و با افتخار از آن یاد می کند معلوم است  تاریخ را نخوانده  که پیروز جنگ سرد چه کسی بوده است .

ترامپ یک تاجرو پولدار در جامعه سرمایه داری است در جامعه سرمایه داری زن به عنوان کالاست و اظهارات ترامپ در مورد زنان دور از انتظار نبود و ترامپ یک میلیاردر فاقد منش سیاسی دارای برنامه های عجولانه و احساسی و  انسجام و ثبات نداشتن است. 

از یک طرف  هیلاری کلینتون که به بهانه های مختلف در تیم دموکرات ها حضورداشته وهرگز نمی توان لقب زن آهنین به او داد. او هرگز قابل مقایسه با تاچر یا مرکل نیست زیرا در عمل توان اجرایی بالایی ندارد ولی در مقام مشاور می توانست موثر باشد هیلاری به دلیل موقعیت سیاسی که دارد نسبت به ترامپ شناخته شده تر و از برنامه انتخاباتی منسجم تری و ثبات بیشتری نسبت به ترامپ برخوردار است.

در مورد توافق هسته ای و رابطه با ایران

ایران همیشه در مناظرات انتخاباتی آمریکا مطرح بوده است در دوره های قبل رابطه با ایران مطرح بود ولی این دوره ایران با آمریکا یک توافق دارد که برای دو طرف از اهمیت خاصی برخوردار بوده است نزدیکی و تغییر به این توافق آن چنان با ریسک و هزینه همراه هست که هیچکدام، آن را به هم نخواهند زد، اما دایره اختیارات اجرای توافق از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

هیلاری کلینتون؛ به نظر می رسد با پیروزی هیلاری کلینتون چنان تغییر محسوسی در خط و مش کلی او ایجاد نشود ولی در برابر ایران عاشق تحریم و مهار است؛ هیلاری در صورت پیروزی به اصل توافق کاری ندارد، اما اجرای توافق را در عمل به بهانه برنامه موشکی، حقوق بشر، جنگ سایبری و خلق سوژه جدید و ممانعت جدید و تحریم جدید خلاصه اجرای آن را با اضمحلال روبه رو می کند و ایران را برای ادامه همکاری ناچار به انتخاب گزینه های سخت خواهد کرد و پیامد داخلی ان برای دولتی که در ایران بر سر کار باشد، بالاست لازم است که ایران راه های مهم مقابله با عهد شکنی و گزینه های را پیدا و روی میز بگذارد تا کارشکنی و ممانعت از اجرایی شدن توافق سد شود و موضوع سوریه هم کج دار مریض ادامه خواهد داشت تا جای که بشار اسد را از قدرت ساقط کند.

ترامپ؛ او شخصیتی ناشناخته در عالم سیاست است که پولدار است و تنها برای کسب قدرت می آید و از هر راهی و معادلات قدرت و حکومت او زبان متفاوتی خواهد داشت که هم می تواند خیلی خوب باشد هم خیلی بد باشد حد وسط و تعادل و میانه رویی برای او معنا ندارد؛ افراد بدبین او را با هیتلر مقایسه می کنند و کسانی که جنبه خوب او را می بینند او را ناجی می دانند دانستن اینکه اگر بر سر قدرت بیایید چگونه برخورد خواهد کرد، دشوار است؛ اما چندتا احتمال وجود دارد اگر او با هزینه و فایده حکومت کند همکاری با ایران برای او سودآور است و البته از موضع گیری او در سوریه نشان می دهد که واقع بین است و در سوریه برای دفع داعش نیازمند همکاری با ایران و روسیه خواهد بود.

اینکه اعلام کرده توافق با ایران را پاره می کند بستگی دارد به شناخت وی از اصل توافق و موضوعات هسته ای که به نظر می رسد بیشتر احساسی است و کوبیدن سیاست های دموکرات هاست، البته بعد گفت بازبینی می کند اگر بهم بزند ایران هم گزینه های مقابل را رو خواهد کرد  ولی اگر در برجام تغییراتی اعمال کند این تغییرات احساسی خواهد بود و مجبور خواهد شد که کلی هزینه کند تا به حالت اول برگردد، باز هم بر می گردد به دوستان امین تو و سیاست های حزبی که چه نظری در این باره دارند گرچه بعید می رسد او به سیاست های حزبی وفادار بماند.

اگر ترامپ مشکلات داخلی را به خارجی ارجحیت دهد و همچنان ضد جنگ بماند قطعا اجرایی شدن توافق ادامه خواهد داشت و به قدرت رسیدن او برای ایران تهدید مستقیم نیست ولی نزدیکی وی به روس ها و سیاست های حمایتی او از رژیم صهیونیستی می تواند اثر گذار باشد و تنها چیزی که تهدید غیر قابل پیش بینی و تصمیمات احساسی غیرمنطقی او است.