امیدی به مذاکرات صلح نیست

دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت بیست و ششم آن را می خوانید: رئیس مرکز مطالعاتی که مقرش در نیویورک است و روی قضایای خاورمیانه از جمله درگیری فلسطین و اسرائیل کار می کند و از آن جا که یهودی است خیلی خوب اسرائیل را می شناسد، در توضیح این که بعضی از امریکایی ها می گویند که "کنگره مستعمره اسرائیل" است، گفت: «90 درصد یهودی های امریکا لیبرال و معتدل هستند و بعضی از آنها محافظه کارند. اما به معنای واقعی کلمه اسرائیلی از نوع نتانیاهو، راست گرا نیستند.»

نظر دادم: «سال های مدیدی است که تو در حل مسالمت آمیز و عادلانه درگیری فلسطینی – اسرائیلی کار می کنی. تو راه حل دو دولت را عادلانه می دانی. الآن می بینی که همه تلاش هایی که خود به تنهایی به همراه تیمت در داخل و خارج از امریکا انجام داده اید ناکام از کار در آمده است. حتی اعرابی که با این موضوع از نزدیک سر و کار دارند می گویند الآن مساله فلسطین اولویت آنها نیست. آیا از این بابت احساس سرخوردگی نمی کنی؟» جواب داد: «چرا احساس سرخوردگی می کنم. اما امیدوارم که این سرخوردگی ادامه نیابد. ستم و ناعادلاتی ای وجود دارد که باید بیش از این ادامه نیابد. مجازات ملت و مصادره سرزمین هایش مجاز نیست، نمی توان جلوی تشکیل کشورشان را گرفت. همه آن چه این ملت می خواهد ایجاد کشوری بر 21 تا 22 درصد از سرزمین های مادری فلسطینی است. اما اسرائیل مانع آنها می شود. امریکا به طور کامل از اسرائیل حمایت می کند. اگر از آن حمایت نمی کرد می توانست به خوبی به آن فشار بیاورد که بر خلاف عقل و حکمت و منافع ملتش عمل نکند.»

نظر دادم: «با وجود احساس سرخوردگی ای که داری، که خیلی ها با تو در این رابطه هم نظر هستند، اما در واشنگتن به اعتقاد من افرادی هستند که می گویند اوباما در ماه های پایانی دوران ریاست جمهوری اش طرح ایجاد کشور فلسطینی را به شورای امنیت سازمان ملل خواهد برد یا طرحی قریب به این مضمون را از یکی از کشورهای هم پیمان خود مثل فرانسه یا کشور رقیبی مثل "روسیه" خواهد خواست تا ارائه دهد.»

جواب داد: «من خیلی بعید می دانم که اوباما این کار را بکند. ما در سال انتخابات ریاست جمهوری امریکا هستیم. آن چه از دوران ریاست جمهوری دور دوم اوباما باقی مانده تنها چند ماه است. مردم در امریکا و جاهای دیگر می گویند که او تلاش می کند از خود میراثی به جا بگذارد. به اعتقاد من موفق هم می شود. ثانیا طرحی که قرار است به شورای امنیت ارائه دهد یا دیگران از طرف او ارائه دهند، مثل آدم بی دندان است. مدتی پیش یکی از دوستان من که از نزدیک با اوباما کار می کند از من خواست پیشنهادهایی در این زمینه بدهم. پیشنهادهایی دادم، اما چیزی از آن در نیامد برای این که کاخ سفید طرحی می خواست که بی دندان باشد و قابل تطبیق نباشد. فکر می کنم چنین طرحی از سوی اوباما فقط برای این که تقصیرش را توجیه کند، خواهد بود. حرفی که هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ها می زند، خصوصا حرفی که در مقاله سالانه اش در آیپک در ماه مارس خواند، حرفی است که اوباما و دیگر سیاستمداران امریکایی می زنند که می گویند مذاکره میان اسرائیلی ها و فلسطینی ها تنها راه رسیدن به صلح و تشکیل دو دولت است، به نظرم حرف درستی نیست. اسرائیل مذاکره را نمی خواهد و می گوید که شریک فلسطینی ها نیست و به شهرک سازی ها ادامه می دهد. این یعنی این که سرزمین کشور فلسطینی ها همه اش یا بیشترش شهرک نشین باشد. باید طرح شورای امنیت در این رابطه باشد، اگر چنین طرحی ارائه شد و با آن موافقت شد آن گاه صاحب دندان می شود. یعنی این که مرجعیتی باشد که اجرای طرح را دنبال کند، چون که در این حالت یک طرف شورای امنیت و طرف دیگر اسرائیل است، چنین چیزی اگر باشد خوب است. اما چنین چیزی به دست نخواهد آمد.»

نظر دادم: «درباره رئیس جمهور اوباما صحبت کردی. در واشنگتن از خیلی ها شنیدم که هیچ طرح یا اسراتژی ای درباره سوریه و کلا منطقه ندارد، مثل این که او مردد است و نمی تواند خیلی راحت تصمیمی را بگیرد. تو او را می شناسی، نظرت درباره آن چه درباره اش می گویند چیست؟» جواب داد: «اوباما شخص محترمی (Decent) است. دستاوردهای بسیاری در داخل و خارج از امریکا داشته است.»

نظر دادم: «با نظرت موافقم. همان روز اولی که تبلیغات انتخاباتی اش را شروع کرد از او خوشم آمد. در طول دوران ریاست جمهوری اش دو دستاورد بزرگ خارجی داشت. اول عقب نشینی کامل از عراق و جزئی از افغانستان بر اساس وعده های انتخاباتی اش بود. دوم توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 (از جمله امریکا) بود. البته نتوانست هدف سوم را که همان راه حل دو دولت (فلسطین و اسرائیل) بود، با وجود ایمانی که به آن داشت، محقق کند. در مورد دستاوردهای داخلی توانست از نرخ بیکاری تا حدی بکاهد، کشور را از بحران مالی شدیدی که به آن دچار شده بود و از دوران ریاست جمهوری جورج بوش پسر به جا مانده بود، خارج کند. سپس توانست برای دو دوره رئیس جمهوری سیاه پوست امریکا شود با وجود این که نژادپرستی همچنان در امریکا ادامه دارد و باعث تضعیف آن شده است، و با وجود این که حزب جمهوری خواه با رویکرد رادیکالی به شدت علیه او فعالیت می کند.»