اروپا در آستانه فروپاشی

دیپلماسی ایرانی: پیش بینی می شود انتخاب شهروندان بریتانیایی به خروج از اتحادیه اروپا آغازگر فرایند متلاشی شدن نهادهای سیاسی و امنیتی ای باشد که اتحادیه اروپا بعد از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد بر اساس آن شکل گرفته است. بسیاری از بریتانیایی هایی که به خروج بریتانیا از اتحادیه رای دادند، موفق شدند همان طور که قبل از رای گیری می خواستند اتحادیه اروپا را تبدیل به «قصه دیروز» کنند، و این فرصت را به کشورشان بدهند که بیشتر درگیر امور جهانی شود.

ناظران می گویند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سبب می شود تا این کشور بسته تر از گذشته شود و حزب های سیاسی اصلی اتهام های بیشتری را متوجه یکدیگر کنند و بر بستن مرزها بیش از پیش متمرکز شوند.

همچنین رای به خروج از اتحادیه اروپا به دور از مسیرهای چند ساله اش سبب می شود تا این اتحادیه وارد نوار جدایی ها شود، چرا که دومین اقتصاد و قدرت نظامی اتحادیه اروپا از آن جدا شده است. کسی نمی داند بعد از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تا چه اندازه و با چه سرعتی اتحادیه به سمت فروپاشی پیش خواهد رفت. بی شک وقتی که کشوری به بزرگی بریتانیا از این اتحادیه خارج می شود نمی توان انتظار داشت که روند خروج از اتحادیه به همین سادگی متوقف شود.

ناظران می گویند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سبب می شود تا کشورهای دیگر وارد همین مسیر شوند و تحت فشار جریان های سیاسی تندرو تن به جدایی از این اتحادیه بدهند.

در همین راستا بود که فرانک والتر اشتان مایر، وزیر امور خارجه آلمان نسبت به فروپاشی اتحادیه اروپا در صورت خروج بریتانیا از آن هشدار داد. وی در این باره گفت: «رای بریتانیایی ها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا ضربه ای به اتحادیه اروپا وارد کرد و بر ما لازم است که بر روی حفظ بریتانیا کار کنیم تا پس از دهه ها موفقیت در پیوستن اعضای جدید این اتحادیه از هم فرونپاشد.»

دونالد تاسک، رئیس شورای اروپایی – مورخ و نخست وزیر سابق لهستان که در سرنگونی حکومت کمونیستی در کشورش به شدت مبارزه کرد و بعد از آن در پیوستن کشورش به اتحادیه اروپا نقش موثری ایفا کرد – گفت که خروج «بریتانیا می تواند آغاز ویرانی نه تنها برای اتحادیه اروپا بلکه برای کل تمدن سیاسی غربی باشد.»

به دلیل بحران اقتصادی و نگرانی ها از کمبود نیروی کار که می تواند به سود اتباع خارجی یا مهاجران تمام شود، همچنین افزایش سن جوامع اروپایی سبب شده است تا فرایند فروپاشی اتحادیه اروپا سرعت بیشتری به خود بگیرد.

پیش از این در ماه آوریل هلندی ها با اجازه ندادن به ایجاد رابطه ای نزدیک تر با اوکراین شبهاتی را نسبت وحدت اروپا ایجاد کردند. مساله ای که سبب ایجاد مشکلاتی در تعامل اوکراین با اتحادیه اروپا شد.

در همین رابطه ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان که متهم است "دولت دموکراتیک غیر لیبرالی" در کشورش به وجود آورده، تلاش می کند در ماه اکتبر رفراندومی را برگذار کند که بر خلاف قواعد اتحادیه اروپا جلوی پذیرش پناهندگانی که از یونان و ایتالیا راهی اتحادیه اروپا می شوند را بگیرد.  

در ماه مه یکی از مخالفان وحدت اروپا در اتریش با فاصله اندکی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شکست خورد. وی از مخالفان سرسخت موج مهاجرت به اروپا است و اعتقاد دارد که بروکسل باید قوانین سخت گیرانه تری در این زمینه صادر کند.

در همین رابطه مرکز مطالعات بیو نظرسنجی ای را منتشر کرد که نشان می دهد میزان تایید مردمی از اتحادیه اروپا به شدت در سراسر این قاره کاهش یافته است. بیشترین میزان سقوط در فرانسه است که تنها 38 درصد مردم از ماندن در اتحادیه اروپا حمایت می کنند که در حدود 10 درصد کمتر از رقم تاییدکندگان اتحادیه اروپا در بریتانیا است، با این وجود بسیاری از کشورهای دیگر اتحادیه ضرورتی نمی بینند که از این اتحادیه خارج شوند.

در این میان دشمنان مردمی مشارکت کشورشان در مخاطرات – اعم از مخاطرات مالی یا سیاسی یا جئوسیاسی – حتی قبل از رای گیری بریتانیا قدرت بیشتری یافته اند، به گونه ای که شکاف ها میان شمال و جنوب و شرق و غرب در داخل اتحادیه به شدت افزایش یافته است.

خانم هیذر گراپ، استاد میهمان دانشگاه اروپایی در فلورانس در این باره می گوید: «به نوعی می توان گفت عوام گراها توانستند به پیروزی مهمی برسند و اکنون همان ها هستند که جدول کاری طرف های اصلی را تعیین می کنند.»

ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی در ایالات متحده امریکا و طراح سیاسی سابق در وزارت امور خارجه این کشور در این باره می گوید: «طرح ساخت اروپایی که بعد از جنگ جهانی دوم آغاز شد دستاوردهای بسیاری داشت از جمله این که توانست تضمین دهد که اروپا بار دیگر جایی برای بی ثباتی و خشونت طلبی برای خطرات بیشتر نخواهد بود.»

هاس که در مجله امریکن اینترست مطلبی در این رابطه نوشته بود همچنین نوشت که اروپایی که دو شرارت بزرگ جنگ جهانی از آن برخواسته بود بعد از پایان جنگ سرد دیگر کسل کننده شده بود.

از بزرگترین تهدیدهایی که غرب در حال حاضر با آنها مواجه است، عظمت طلبی روسیه و نقش آن در اروپا و افراط گرایی اسلامی و جنگ در خاورمیانه و شمال آفریقا که باعث مهاجرت میلیون ها نفر شده همچنین فشاری است که مهاجران آفریقایی از صحرای جنوبی به اروپا وارد می کنند. در کنار اینها حملات اینترنتی ای که علیه شبکه اقتصادی و امنیتی اروپا می شود را نیز باید اضافه کرد. در کنار این مسائل اگر بحران های اقتصادی و اجتماعی اروپا که روز به روز ابعاد تازه تری به خود می گیرد و سختی های بیشتری را متحمل می شود، اضافه کنیم، در می یابیم اتحادیه اروپا چندان حال و روز خوبی ندارد.

منبع: میدل ایست آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11