خیزش پوپولیسم علیه نئولیبرالیسم

نویسنده: راجر کوهن 

دیپلماسی ایرانی: واکنش های تند در سطح جهانی به افزایش نابرابری ها، عدم افزایش درآمد طبقه متوسط، واگذاری فرصت های شغلی به بیگانگان، سیل مهاجرت و منتفع شدن ثروتمندان از سیستم های مالیاتی های موجود شکل گرفته است.

این واکنش ها در اشکال مختلف خود را نشان داده است. در آمریکا خود را در قالب کمپین انتخاباتی جلوه گر کرده است. پیروزی دونالد ترامپ در جبهه راست و برنی سندرز در جبهه چپ هر دو مدیون تمایل آنها به گذر از قالب های از پیش تعیین شده است. هر دو از سوی رای دهندگانی مورد حمایت قرار دارند که سیاست را به شکل فعلی آن قبول ندارند و آن را علیه خود می بینند.

مشکل جدی هیلاری کلینتون افزون بر بی اعتمادی، یادآوری گذشته ای است که برباد رفته است. در گذشته و در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون، تحت فضای پس از جنگ سرد خوش بینی بر جامعه حاکم شده بود.

انگیزه های مشابهی نظیر نشنیدن صدای مردم باعث خیزش جرمی کوربین چپ گرا در انگلستان و بدست آوردن رهبری حزب کارگر در این کشور و همچنین گسترش جنبش خروج انگلیس از اتحادیه اروپا شده است.

انزجار از جهانی شدن بویژه پس از بحران مالی 2008 و سیاست های ریاضت مالی که به دنبال آن به مرحله اجرا در آمد، می تواند به خوبی پیروزی حزب سیریزا به رهبری الکسیس سیپراس در یونان را توضیح دهد. حزب راست گرای جبهه ملی به رهبری ماری لوپن در فرانسه و حزب دموکرات های سوئد نیز توانستند از سوی مخالفان مهاجرت رای جمع کنند.

در حال حاضر عرصه سیاسی اروپا و آمریکا بیش از هر زمان دیگری به همدیگر شبیه شده است، چرا که جوامع هر دو طرف با معماهای یکسانی مواجه شده اند. سندرز، کربین و سیپراس در یک طرف و ترامپ و لوپن در طرف دیگر.

آنچه از آن تحت عنوان واکنش های تند جهانی یاد می شود، به معنای واقعی کلمه جهان گستر نیست و تنها به دنیای پیشرفته غرب محدود می شود. در دنیای در حال توسعه طی دو دهه گذشته میلیون ها نفر از فقرا توانستند وارد طبقه متوسط شده و به خدمات آموزشی و بهداشتی و غیره دست پیدا کنند. این مهم اگر چه دستاوردی عظیم است اما باعث شده است که سرمایه گذاری و فرصت های شغلی نقل مکان کنند. ماحصل این تحول به وجود آمدن حس بازندگی در افرادی بوده است که به سوی امثال ترامپ و لوپن روی می آورند.

بنابراین تداوم نئولیبرالیسم طی دو دهه آینده و اعتماد به جهانی شدن می تواند منجر به فروپاشی اجتماعی، پیروزی پوپولیست ها و حتی بروز آشوب شود.

منبع: نیویورک تایمز / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25