مذاکره‌کنندگان دفاع کردند، کیهان حمله کرد

دیپلماسی ایرانی: نشست «بررسی توافق هسته ای وین» که روز گذشته (یکشنبه 18 مرداد) توسط سایت «دیپلماسی ایرانی» با حضور دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وی و همچنین علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در روزنامه اطلاعات برگزار شد، بازتاب گسترده ای در روزنامه های امروز تهران داشت و تیتر و عکس یک برخی از آنها را به خود اختصاص داد. روزنامه ها اغلب به دفاع تمام قد مذاکره کنندگان هسته ای از توافق وین اشاره کردند و اغلب اظهارات ظریف در این نشست را به عنوان تیتر خود انتخاب کردند.

روزنامه ایران با انتخاب تیتر «ظریف: القای شکست در توافق هسته ای بزرگترین خیانت است» در گزارشی از این نشست نوشت: «برای دفاع از این توافق تمام قد می ایستم» و «بزرگترین خیانت آن است که به مردم بگویند در وین  شکست خورده اید»؛ این جملات را اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای  در حالی بیان کردند که برای چندمین بار برای توضیح درباره ابعاد آشکار و پنهان متن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)  و قطعنامه 2231 در برابر نمایندگان افکار عمومی  یعنی کارشناسان و خبرنگاران قرار گرفته بودند. به گزارش «ایران» چهره های ارشد دستگاه دیپلماسی کشورمان در نشست «ویژه بررسی توافق هسته ای» که دیروز یکشنبه از سوی مؤسسه دیپلماسی ایرانی در روزنامه اطلاعات برگزار شده بود، به دفاع از دستاوردهای دیپلماسی هسته ای ایران در مذاکراتی که بیش از دو سال در دولت یازدهم ادامه یافت، پرداختند. ظریف و معاونانش در این نشست، دگرگونی مناسبات خارجی ایران در عرصه بین المللی بعد از توافق وین و زدوده شدن چهره امنیتی کشور زیر سایه حفظ و تثبیت دستاوردهای هسته ای را مهم ترین ماحصل پایان مناقشه هسته ای ایران و قدرت های بزرگ جهان دانستند.

در ادامه این گزارش آمده است: ظریف در پاسخ به سؤال یکی از حضار که معتقد بود ما در راه دستیابی به انرژی هسته ای هزینه های گزافی داده ایم و آیا پرداخت این هزینه ها به صرفه بوده است یا خیر؟ تأکید کرد: «آنچه که ما هزینه دادیم، هزینه سانتریفیوژ نبود بلکه ما این هزینه را دادیم که به دنیا بگوییم شما نمی توانید چیزی را به ما تحمیل کنید. ما هزینه اقتدار ملی خود را دادیم.» این دیپلمات عالی کشور با تأکید بر اینکه مبانی قدرت چند وجهی شده است، ادامه داد: «در حال حاضر از قدرت معنایی به عنوان یکی از موانع مهم قدرت یاد می شود. به ما فشار وارد شد و هزینه دادیم. البته معتقد نیستم که به بهترین شکل عمل کرده ایم ولی تأکید دارم که نباید عامل قدرت معنایی را فراموش کرد و نادیده گرفت.» او با بیان اینکه توافق وین به دنیا ثابت کرد که پارادایم حذف و محروم کردن، ناکارآمد است و این یکی از موفقیت های مذاکرات وین است، ادامه داد: «اگر مبنای برخوردمان را در جریان این موضوع حاصل جمع صفر قرار می دادیم، ممکن بود که نتیجه آن به جنگ ختم شود. من و آقای روحانی از این بابت روی موضوع برد- برد تأکید داشتیم که می خواستیم بگوییم با روش جدیدی می خواهیم با دنیا تعامل کنیم.»

روزنامه شرق با تیتر «ظریف: ساکتان دیروز، امروز «وا اسلام» می گویند»، این نشست را بازتاب داده و نوشته است: روز گذشته نشستی با حضور اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در سالن همایش روزنامه اطلاعات برگزار شد. هرچند این نشست در سالن روزنامه اطلاعات بود ولی متولی آن، سایت «دیپلماسی ایرانی» بود. به همین دلیل «صادق خرازی»، دیپلمات پیشین ایران که مدیر سایت «دیپلماسی ایرانی» است، در آن نشست نقش میزبان را داشت. «محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه، «علی اکبر صالحی»، رئیس سازمان انرژی اتمی، «عباس عراقچی»، معاون حقوقی و بین الملل وزارت خارجه و «مجید تخت روانچی»، معاون آمریکا و اروپای وزارت خارجه، چهار مقام ارشد مذاکره کننده ایرانی بودند که به همراه «خرازی» بالای «سن» روی مبل های سفید نشسته بودند و هرکدام به نوبت سخن می گفتند. شرق سپس اظهارات سخنرانان نشست را آورده است: ظریف: متن نهایی متوازن است، صالحی: همه اقدامات در چارچوب خطوط قرمز بوده است، عراقچی: توافق را باید جشن گرفت، تخت روانچی: تیم مذاکره کننده ایران یکدست و بی حاشیه بود.

روزنامه اعتماد در ابتدای گزارش خود گفته های سیدمحمدصادق خرازی در نشست «دیپلماسی ایرانی» را پوشش داده است: مذاکرات هسته ای واقعه بزرگی در تاریخ تحول سیاست خارجی ایران به حساب می آید و بالطبع تاثیرات آن روی سیاست داخلی ملموس بوده و توسعه همه جانبه را به همراه داشت. بیش از 12 سال از نقطه عطفی که مذاکرات آغاز شد، با سه کشور اروپایی می گذرد که نهایتا به برجام ختم شد. داستان بلندی که در تاریخ مناسبات خارجی ایران بدون شک بی نظیر قلمداد خواهد شد. من امروز به نمایندگی از موسسه دیپلماسی ایرانی که آقای دکتر ظریف و دکتر روانچی از موسسان آن بوده اند، از همت و تلاش آنها تقدیر می کنم. در برجام موضوعات مهمی وجود دارد که به نظرم بخشی از آنها مورد غفلت قرار گرفته و آن مسائل مرتبط با فرامتن برجام است و متاسفانه عده ای از تحلیلگران و صاحبنظران به تاثیرات مهم آن در ایران و حوزه پیرامونی ایران، چه در مسائل ژئو پولتیک و ژئو استراتژیک و ژئواکونومیک است، کمتر توجه می کنند و شاید نیاز باشد این مذاکرات و چارچوب هایی که مورد تاکید مسوولان است و امروز به شکل توافق برجام و قطعنامه درآمده است، مورد بررسی قرار گیرد. ما می توانیم در بررسی برجام بگوییم که ایران را از یک نگاه امنیتی و از روی میز امنیتی جهان خارج کرد؛ یعنی غیر امنیتی کردن جمهوری اسلامی در سطح معادلات و مناسبات منطقه ای و بین المللی و تلاشی که نظام سلطه در یک دهه گذشته با امنیتی کردن سیاست خارجی ایران، توان ایران را محدود کرد. با چنین حرکتی و برخورداری از ویژگی هایی که در برجام است، می توانیم بگوییم که اقبال جهانی نسبت به ایران و تعامل در صحنه بین المللی با کشورمان از سوی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به وجود آمده، نقطه پایان شکست نگاه امنیتی و نگاه نظامی بر جمهوری اسلامی ایران است. نکته دوم، انزوای رژیم صهیونیستی و تلاشی که اسراییل برای شکست مذاکرات کرد. همگان اذعان دارند که در پرتو توافق برجام، دولتمردان رژیم صهیونیستی یکی از منزوی ترین دوران سیاست خارجی خود را در نظام بین الملل تجربه می کنند و همین مخالفت خوانی ها و رجزخوانی ها حاکی از این است که رژیم اسراییل خشمگین از موفقیت بسیار جمهوری اسلامی ایران است. مساله سوم، تعمیق شکاف ها میان رژیم صهیونیستی با کشورهای جهان و حتی حامیان غربی اش است. از زمان تاسیس رژیم صهیونیستی تاکنون ما نمی توانیم مقوله و مولفه ای را ببینیم که تا این اندازه تاثیر و شکافی بین اسراییل و جهان غرب به وجود آورد و هدف استراتژیک ما این است که تا می توانیم این فاصله را بیشتر بکنیم، یعنی این فاصله را براساس منافع ملی خودمان و منافع جهان اسلام بیشتر کنیم. مساله چهارم، تغییر موازنه منطقه ای به نفع ایران است. در برجام، آزاد شدن توان ایران به غایت می رسد و قدرت مانوری که سیاست خارجی در حل و فصل پرونده های مهم منطقه ای و بین المللی داشته بیشتر می شود. قبلا نیز این مساله را در یک دوره یعنی در دولت اصلاحات در جمهوری اسلامی تجربه کردیم و دیدیم که جمهوری اسلامی توانسته از توان خود در منطقه بهره برداری کند.

روزنامه اطلاعات هم که تیتر و عکس صفحه اول خود را به این نشست اختصاص داده بود، در گزارشی نوشت: صالحی خطاب به فردی که از او سئوال کرده بود چرا باید این قدر کشور به خاطر هسته ای شدن هزینه دهد و حتی در این راه شهید دادیم، گفت: شهریاری و علیمحمدی شاگردان من بودند . به خاطر شهادت شهریاری روی پایم نمی توانستم بایستم. من این حال را حتی موقع فوت پدرم نداشتم. ما در کشور شهدا زندگی می کنیم. من اهل شعار دادن نیستم و همه آن چه به دست آورده ایم متعلق به شهداست. ملت ایران مقابل جهان استکبار ایستاد و حقش را گرفت. ما کره جنوبی نیستیم که اجازه غنی سازی یا تولید آب سنگین نداشته باشیم. ما ایران هستیم من کشوری را می خواهم که به لحاظ استقلال سیاسی و علمی توامان باشد نه آن که مثل ژاپن توسعه علمی داشته باشیم اما استقلال سیاسی نداشته باشیم که آمریکایی ها هر غلطی دلشان می خواهد در آن کشور انجام می دهند. صالحی تاکید کرد: اگر برای هسته ای شدن هزینه کردیم بردیم و خدا را شاهد می گیریم و در سکوی پرتاب قرار گرفته ایم و خوشا به حال نسل های آینده که شکوه ایران را به نیکویی خواهند دید.

روزنامه آرمان با تیتر «دفاع تمام قد دیپلمات ها از توافق خوب» نوشت: وزیر خارجه کشورمان پس از سخنان اولیه صادق خرازی مدیر مسئول دیپلماسی ایرانی که در تمجید دستاوردهای بزرگ توافق وین سخن گفت، صحبت های خود را آغاز کرده و در ابتدا خاطرنشان کرد که آنچه مذاکرات را موفقیت آمیز و نتیجه بخش کرد حضور ۷۳ درصدی مردم در انتخابات و این پیام بود که مردم پشت نظام ایستاده و تحریم ها نتوانسته میان مردم و حاکمیت فاصله بیندازد. محمدجواد ظریف در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: برجام متنی متوازن است و ما دستاوردهای بزرگی طی آن داشته ایم و علاوه بر حفظ دستاوردهای فنی ممنوعیت در موضوع تسلیحاتی را به محدودیت زمان دار در قطعنامه تبدیل کرده ایم و پس از 10سال پرونده اتمی ایران در شورای امنیت نیز بسته خواهد شد، نکته ای که در تمامی موارد مشابه یا به تغییر رژیم سیاسی یا جنگ منجر شده است...ظریف با انتقاد از برخی سخنان منتقدان، تاکید کرد: بزرگ ترین خیانت این است که به مردم ما بگویند شما در توافق وین شکست خوردید. وزیر خارجه کشورمان با اشاره به قطعنامه ۱۹۲۹ و فشارهای فراوان و تحریم های ظالمانه معطوف به آن، تاکید کرد که چطور آن موقع صدای اعتراض عده ای بلند نشد اما اکنون فریاد وااسلاما سر می دهند؟! ظریف درباره برنامه های اقتصادی دولت در شرایط پساتحریم نیز تاکید کرد که قصد داریم با مشارکت گسترده با اعضای 1+5 و دیگر کشورها در طرح ها و برنامه های اقتصادی آنان را درگیر در این فرآیند کنیم و با درهم تنیدگی مشارکت اقتصادی هزینه تخلف از توافق را بالا برده و آن را بلاصرفه کنیم. ظریف همچنین گفت که هزینه اقتصادی که برای برنامه اتمی داده شده در راستای هزینه کرد برای اقتدار ملی بوده و نه برای سانتریفیوژها و در راستای بالابری قدرت معنایی و نرم بوده است. وی در بخش پایانی سخنان خود طرح رئیس جمهوری سابق درباره گفت وگوی تمدن ها را پارادایمی در مسیر برد- برد و حملات 11سپتامبر را در مسیر برد- باخت عنوان و تاکید کرد که هدف من و آقای روحانی از مذاکرات رقم زدن بازی برد- برد بود و همه طرفین جز جنگ طلبان در توافق برنده شدند.

رئیس سازمان انرژی اتمی دیگر سخنران جلسه بود که در ابتدا به تشریح دستاوردها و تاریخچه برنامه اتمی ایران پرداخت و آن را از ابتدا تاکنون قابل دفاع دانست و درباره توافق وین نیز تاکید کرد: ما واقعا چیزی از دست ندادیم و هر چیزی که خواستیم به دست آوردیم. علی اکبر صالحی در ادامه گفت: امیدواریم در 10سال آینده بتوانیم بیش از سه هزار مگاوات هسته ای را در چارچوب برنامه سازمان انرژی اتمی داشته باشیم. وی در تشریح دستاوردهای مذاکرات وین تصریح کرد: ما در مذاکرات به گونه ای عمل کردیم که ظاهرا محدودیت در برنامه هسته ای مان را پذیرفتیم اما در عمل فعالیت های صلح آمیز خودمان را محدود نکرده ایم. صالحی خاطرنشان کرد که ما به دنبال انحراف در برنامه اتمی نبوده ایم و آنها به زعم خود آن را محدود کرده اند اما ما به عنوان تنها کشور در حال توسعه حق خود را تثبیت کرده ایم. رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: ما از مذاکره با 1+5 و توافق هسته ای واقعا چیزی را از دست ندادیم بلکه توانستیم در برخی از زمینه ها موفقیت های بسیار خوبی کسب کنیم که هیچ وقت فکرش را نمی کردیم. ساخت سوخت، مدرن کردن راکتور اراک مسائلی بود که در تصور ما هم نمی گنجید با همکاری بین المللی به دست بیاید. در قطعنامه شورای امنیت و برجام اتفاقات عجیب و غریبی افتاد و شاید اینکه کنگره می گوید به دولتش که کمک کردید ایران در هسته ای صنعتی شود امری گزاف نیست. گفته های رئیس سازمان انرژی اتمی دیگر سخنران جلسه بود که در ابتدا به تشریح دستاوردها و تاریخچه برنامه اتمی ایران پرداخت و آن را از ابتدا تاکنون قابل دفاع دانست و درباره توافق وین نیز تاکید کرد: ما واقعا چیزی از دست ندادیم و هر چیزی که خواستیم به دست آوردیم. علی اکبر صالحی در ادامه گفت: امیدواریم در 10 سال آینده بتوانیم بیش از سه هزار مگاوات هسته ای را در چارچوب برنامه سازمان انرژی اتمی داشته باشیم.

روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه اول خود با تیتر «وزیر خارجه برندگان و بازندگان توافق هسته ای را معرفی کرد/ بازیگران توافق همه پیروز شدند جز جنگ طلبان» اظهارات عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در نشست را منعکس کرده که گفته است: رمز قدرت ما این است که ما در منطقه امنیت ساز هستیم و بدون نظر ایران چیزی پیش نمی رود و به خاطر این است که ایران قدرت و اراده مقاومت داشته است.» او این قدرت ایران را ناشی از مقاومت مردم در مقابل فشارها و تحریم ها عنوان کرد و گفت: «مقاومت مردم بود که دشمن را از تحریم ناامید کرد.» عراقچی با بیان اینکه می خواهم به خودمان به خاطر این توافق تبریک بگویم، گفت: «برخی می گویند باید در این زمینه منصف بود و نه جشن و نه عزا گرفت، اما من می گویم ما باید به خاطر این توافق جشن بگیریم و من تمام قد از توافق دفاع می کنم.» این اظهارات پایانی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با تشویق حضار مواجه شد.

روزنامه رسالت این گفته ظریف را مهم دیده که «اگر ایران نمی ایستاد بسیاری از پایتخت ها در اختیار داعش بود». این روزنامه در گزارش خود نوشته است: مجید تخت روانچی توافق هسته ای را یک فرصت دانست و  تاکید کرد اگر دولت بعدی آمریکا توافق را لغو کند، خود آمریکاست که منزوی خواهد شد، چرا که امروز شاهد رقابت کشورهای غربی برای همکاری با ایران هستیم که البته خودمان شرکای اقتصادی مان را انتخاب می کنیم، در نتیجه رئیس جمهور جدیدی که در کاخ سفید روی کار بیاید، نمی تواند برخلاف سایر کشورها، تصمیم بگیرد و حرکت کند که این کار برای آن هزینه سیاسی دارد.

روزنامه کیهان در تیتر یک خود با حمله به نشست دیپلماسی ایرانی آن را «بررسی توافق وین بدون حضور منتقدان؟!» خواند و نوشت: پس از جلسه وزیر امور خارجه با شورای راهبردی روابط خارجی و جلسه تیم مذاکره کننده هسته ای با کمیسیون امنیت ملی مجلس در هفته های گذشته، دیروز نشست بررسی توافق هسته ای وین با حضور ظریف، صالحی،عراقچی، تخت روانچی و صادق خرازی از سوی موسسه دیپلماسی ایرانی برگزار شد. جلسه ای باز هم یکطرفه و بدون حضور منتقدان که نمایندگان دولت صرفاً به تعریف و تمجید از توافق وین پرداختند، به خود تبریک گفتند، توافق را شایسته جشن دانستند و در نهایت به جای پاسخگویی به نقدهای فنی به منتقدان حمله کرده و تلویحاً آنان را به خیانت متهم کردند!

این روزنامه با اشاره به اظهارات ظریف در این نشست مبنی بر اینکه «متن نهایی متن متوازنی است» نوشت: متوازن خواندن متن برجام در حالی است که امتیازات داده شده کاملاً روشن و صریح هستند و اندک وعده های حریف به هزار و یک اما و اگر روبرو بوده و هرلحظه اراده کنند قابل پس گرفتن است. وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: در فاصله ده ساله پرونده ایران در شورای امنیت به صورت کامل رفع می شود و از دستور کار خارج خواهد شد. اظهارات ظریف در حالی است که براساس آنچه در قطعنامه آمده است ایران با استناد به ماده 41 از فصل هفتم منشور سازمان ملل، «تهدیدی علیه صلح» تلقی شده است! و با پذیرش توافق وین نه تنها از دستور کار شورای امنیت بیرون نمی رود، بلکه دست کم برای مدت 10 سال دیگر تحت ماده 41 فصل هفتم باقی می ماند. و این نیز تحقیر دیگری و به مفهوم آن است که ایران مقتدر و پیشتاز را که تهدیدی علیه صلح جهانی و منطقه ای است، به بند کشیده! و فعلا! حداقل برای 10سال مهار کرده ایم!

روزنامه وطن امروز هم در گزارشی با عنوان «پس از بستن دهان منتقدان صورت گرفت/ دورهمی توافق با مدیریت خرازی» نوشته است: جواد ظریف، علی اکبر صالحی، عباس عراقچی و مجید تخت روانچی میهمانان صادق خرازی در این مراسم بودند، مراسمی که در روزنامه اطلاعات، به مدیرمسؤولی محمود دعایی برگزار شد اما این مراسم که تقریبا به یک دورهمی درباره توافق شبیه بود و هر از گاهی میهمانان به خاطر آنچه در وین انجام دادند به یکدیگر تبریک می گفتند، درحالی برگزار شد که این هفته، هفته نامه 9 دی، یکی از رسانه های منتقد توافق هسته ای وین توقیف شد. 2 روز بعد وزیر ارشاد تهدید به لغو مجوز این هفته نامه کرد و روزنامه کیهان و سایت رجانیوز نیز به دلیل انتقاد از توافق وین تذکر گرفتند. پیش از این نیز وزارت ارشاد بیانیه ای برای اهالی رسانه ارسال کرد و مدعی شد براساس مصوبه شورایعالی امنیت ملی (که البته حمید رسایی، مدیرمسؤول 9 دی آن را تکذیب کرده است) باید از توافق وین حمایت شود!  به هر حال در چنین شرایطی که «وطن امروز» نیز با حکم شورای نظارت، درگیر پرونده های دادگاه خود است؛ آقایان توافق کننده دور هم جمع شدند تا به یکدیگر تبریک بگویند! آن هم درباره توافقی که متن ترجمه اشتباهی از آن به مجلس داده اند! صادق خرازی در این نشست مذاکرات هسته ای را واقعه بزرگی در تاریخ تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برشمرد که تاثیرات زیادی بر سیاست داخلی و توسعه همه جانبه ایران خواهد گذاشت.  به گفته وی برجام موازنه منطقه ای را تغییر داد. در ادامه نوبت به جواد ظریف رسید. او در اظهارنظری عجیب گفت: «بزرگ ترین خیانت این است که به مردم ما بگویند شما شکست خوردید!»