رفراندوم یونان، گام جسورانه به سمت پرتگاه

دیپلماسی ایرانی: الکسیس سیپراس، نخست وزیر یونان به آن چه که می خواست دست یافت: شرایطی که برای اعطای کمک مالی پیشنهاد شده بود، رد شدند. با این رفراندوم، این کشور یک گام جسورانه به سوی پرتگاه سیاسی و اقتصادی برداشت. هم اکنون زمان این است تا سیپراس تصمیم بگیرد یونان تا چه اندازه می خواهد بر لبه این پرتگاه قرار داشته باشد. برای اجتناب از وقوع این مسئله وی نیازمند مبهوت کردن طلبکاران است. در این میان اروپا باید برای خروج یونان از سیستم یورو برنامه داشته باشد.

از یک سو شاید شما بگویید که رفراندوم چیز زیادی را تغییر نخواهد داد و شرایط برای دو طرف همانند قبل خواهد بود. یونان و طلبکارانش در شرایط مالی ای قرار دارند که بعید بود مردم از آن حمایت کنند و نیاز به یک توافق گسترده برای کاهش جدید بدهی ها است. صندوق بین المللی پول که پیشتاز این قبیل محاسبات است، با آتن موافق است که بدهی های یونان نیاز به بازسازی بیشتری دارد.

مشکل فاصله به وجود آمده میان یونان و طلبکارانش نیست، بلکه نابودی کامل رابطه آن ها است. به همین منظور سیپراس و تیمش مقصر هستند. آنها منکر نقش یونانی ها در سقوط کشورشان می شوند، آنها نیاز به یک فرهنگ مالی جدید دارند که هزینه ها را منظم و مالیات های بدهکاران را جمع آوری کند. رفراندوم روز یکشنبه به خوبی نشان داد که غیرممکن است این خرابی بازسازی شود.

در حال حاضر یونان، بدهی های معوقه ای به صندوق بین المللی پول دارد و بانک هایش تعطیل شده اند. یونان بدون کمک اروپا، مخصوصاً بانک مرکزی اروپا، با فروپاشی مالی آشکاری روبه رو خواهد شد و مجبور می شود تا مجدداً ارز خودش را راه بیندازد. چشم انداز فوری ای که برای یونان پیش بینی می شود، آشفتگی مالی است. اگر نظرسنجی ها را در نظر بگیریم، اکثریت قریب به اتفاق یونانی ها خواستار باقی ماندن در سیستم یورو و همکاری در پروژه اروپای گسترده تر هستند.

با این وجود، جلوگیری از شکست یورو، منافع اروپا را هم تامین می کند. هزینه مستقیم این مسئله برای طلبکاران بیش از 200 میلیارد یورو خواهد بود، اما هزینه تجدید ساختار بدهی ها به مراتب کمتر از این خواهد بود. علاوه بر این فروپاشی سیستم یورو تاثیری بد خواهد داشت و منجر به ایجاد بحران بعدی خواهد شد. آخرین چیزی که اروپا به آن نیاز دارد بی ثباتی و بی نظمی در گوشه جنوب شرقی خودش است.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه خواستار نشست مشترک رهبران اتحادیه اروپا در عصر روز سه شنبه شده اند. در این فاصله زمانی باید چه اقدامی انجام داد؟ سیپراس برای اولین بار باید سعی کند تا واقع بین باشد. رای اعتماد به وی در رفراندوم، یک پیروزی توخالی بود که به وی در مواجهه با اتحادیه اروپا قدرتی نمی دهد.

برخی از کشورهای اروپایی بیش از اندازه به یونان کمک کرده اند. برخی از وزرای اقتصادی اتحادیه اروپا فکر می کنند شاید بهتر باشد یونان را به بیرون از سیستم هدایت کنند و در عوض به فکر مدیریت تبعات این خروج باشند. پس از پنج ماه جدال بر سر این موضوع، باور آن دشوار نیست.

سیپراس نیاز دارد تا سرمایه سیاسی اش را صرف مواجهه با ایدئولوگ های مارکسیست حزبش کند و با اصلاحات اقتصادی گسترده تر موافقت کند. اگر سیپراس تغییر کرد، منطقه یورو و رهبرانش هم باید واکنش نشان دهند. آنها باید فوراً به بانک های یونان کمک کنند و درباره کاهش بدهی ها صحبت کنند. اما اگر سیپراس تغییر را رد کرد، زمان متوقف کردن مذاکرات فرا رسیده است.

رای روز یکشنبه گریه ای از روی ناامیدی و عملی تحریک آمیز بود. با این حال رهبران اروپایی حق دارند که بپرسند آیا مردم یونان نقشی که آنها باید برای نجات خودشان ایفا کنند را درک می کنند؟ از الان تا زمان برگزاری نشست بار بر دوش سیپراس و کشورش است تا به اروپا نشان دهند که شایسته کمک هستند.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند