طرح جدید عربستان و قطر در سوریه

نویسنده: گرت پورتر

دیپلماسی ایرانی: رسانه های خبری نشست کمپ دیوید میان رئیس جمهور باراک اوباما و اعضای شورای همکاری خلیج فارس را به گونه ای پوشش دادند که اوباما توانست در همراه کردن کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با مذاکرات هسته ای با ایران، موفقیت به دست آورد. اما اتفاق مهم تر این نشست، تصمیم اوباما مبنی بر عدم برخورد با عربستان و قطر در رابطه با تامین مالی نماینده القاعده در سوریه بود که اخیراً موفقیت های زیادی در جنگ جهادی ها علیه دولت اسد به دست آورده است.

چندین ماه است که درگیری بین سیاست های دولت اوباما و سیاست های عربستان سعودی و قطر درباره جنگ سوریه، روشن شده است. سیاست ایالات متحده بر مبنای تسلیح و آموزش چند هزار مبارزی است که فقط علیه نیروهای داعش می جنگند، در حالی که سعودی ها و قطری ها با همکاری ترکیه روند افزایش قابلیت جبهه النصره –شاخه القاعده در سوریه و متجد جهادی ها که ائتلاف نظامی جدیدی در استان ادلب برای تصرف قلمروی حکومت اسد، به وجود آورده است- را در پیش گرفته اند.

یک منبع خانواده سلطنتی سعودی که در زمینه مسائل دفاعی و امنیتی سر رشته دارد، وجود ائتلاف نظامی و کمک های سعودی و قطری به آن را تایید کرده است. این منبع می گوید ارتش فتح، ائتلافی موقت در منطقه ادلب است که جبهه النصره و احرار الشام 90 درصد نیروهای آن را تشکیل می دهند. براساس این منبع، سعودی ها و قطری ها 40 درصد تجهیزات این ائتلاف را تامین می کنند و 60 درصد دیگر از جانب غنیمت هایی است که این گروه دریافت می کند.

همچنین حدس زده می شود که احرار الشام هم به شدت تحت تاثیر، نه تحت کنترل القاعده است. یکی از اعضای بنیانگذار و ارشد این گروه در رسانه های اجتماعی متنی را منتشر کرده است که در آن می گوید یکی از عاملان اصلی القاعده است. هر دو گروه جبهه النصره و احرار الشام ارتباطشان با گروه داعش قطع کرده اند، این درحالی است که احرار الشام در گذشته در کنار داعش می جنگیده است.

ائتلاف جدید با تصرف مرکز استان ادلب -یعنی یکی از مهمترین پیشرفت ها در جنگ سوریه از زمان فتح الرقه توسط داعش در می 2013-  در 28 مارس، موجب شگفتی ناظرین خارجی شد.موسسه مطالعات جنگ مستقر در واشینگتن، اشغال ادلب توسط ائتلاف را «یک پیروزی برای القاعده در سوریه نامید» و پیش بینی کرد که بسیاری از گروه های جهادی در سراسر کشور این مسئله را به عنوان بازیابی استراتژی القاعده می بینند.

در حال حاضر، دولت های سعودی و قطری، جبهه النصره و احرار الشام را تامین می کنند. سیاست های آنها موجب شده است تا تهدید اشغال سوریه توسط القاعده به طور قابل توجهی افزایش یابد. در واقعیت، اوباما فهم متفاوتی از ریاض و دوحه در این زمینه دارد. در حالی که ایگناتیوس، فرمول نیروهای ایالات متحده در این نشست را می چیند، اوباما و دیگر مقامات ایالات متحده به رهبران خلیج فارس که تامین مالی مخالفان را برعهده دارند، پیشنهاد می دادند که حکومت پس از اسد، تحت کنترل داعش یا القاعده نخواهد بود.

سعودی ها از سیاست خود در سوریه عقب نشینی نخواهند کرد. منبع خانواده سلطنتی می گوید کمک به جبهه النصره به این دلیل است که «گزینه دیگری برای ریاض وجود ندارد». اوباما به خوبی می داند که سقوط حکومت اسد احتمالاً منجر به روی کار آمدن رژیمی تروریستی در سوریه می شود. تصمیم وی مبنی بر مدارا کردن با سیاست های سعودی و قطری بیشتر بر مبنای گرایش های سیاسی شخصی است. اما تبعات دراز مدت و مقاومت های سیاسی احتمالی با این برنامه نشان می دهد که اوباما مجبور است به زودی مجدداً درباره این موضوع سخنرانی کند.  

منبع: آنتی وار/ مترجم: حسین هوشمند