ایران و عربستان خود را آماده مذاکره می کنند

دیپلماسی ایرانی: با وجود این که عربستان اواخر هفته گذشته اعلام کرد که عملیات حملات هوایی به الحوثی ها را متوقف می کند و از حالا به بعد دیگر وارد فرایند سیاسی یمن می شود، اما همچنان حملات جنگنده های عربستانی به یمن ادامه دارد. از سویی همچنان این سوال مطرح است که چه شد عربستان در این وضعیت به فکر حمله به یمن افتاد و به خصوص چرا وقت فعلی را انتخاب کرد؟ چرا عربستان حمله خود را از واشنگتن (توسط سفیر خود در امریکا، عادل الجبیری) اعلام کرد؟ چرا عربستان منتظر نشست اتحادیه عرب که تنها چند روز بعد از آغاز عملیاتش در یمن در قاهره تشکیل شد، نشد تا به این ترتیب پوشش عربی هم برای کار خود داشته باشد؟

یک دیپلمات عربی حوزه خلیج فارس در پاسخ به این سوال ها می گوید: «باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا رهبران عرب خلیج فارس را برای شرکت در نشستی در کمپ دیوید دعوت کرد. قرار است این نشست در 13 و 14 می برگزار شود. یعنی بعد از امضای توافق نهایی میان واشنگتن و تهران. کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به این باور رسیده اند که این توافق واشنگتن و تهران را به دوستان یکدیگر تبدیل خواهد کرد. در نتیجه اوباما در نشست کمپ دیوید از کشورهای عربی حوزه خلیج ]فارس[ خواهد خواست که روابط خود را با ایران بهبود ببخشند.»

وی در ادامه می گوید: «ما با این کار مشکل نداریم. حتی خواهان بهترین روابط با ایران هستیم اما ایران به سمت ویران کردن جوامع عربی رفته و می خواهد با کشورهای عربی بجنگد! نگاهی به کشورهایی که به جایی برای نفوذ عظیم ایران تبدیل شده اند، بیندازید: یمن، سوریه، لبنان و عراق. هر چهار کشور با مشکلات داخلی دست و پنجه نرم می کنند. ایران هیچ پرونده ای را زمین نمی گذارد. به عبارت دیگر به کشورهای عربی حوزه خلیج ]فارس[ اجازه نمی دهد وارد هیچ پرونده منطقه ای شوند و مستقیما در چیزی دخالت کنند. این مساله باعث ایجاد ناامنی در کشورهای عربی حوزه خلیج ]فارس[ می شود.»

روایت دیگری در تحلیل این رفتار عربستان می گوید که ریاض با عملیات "طوفان قاطعیت" در یمن تلاش دارد شرایط خود را برای مذاکره ای که انتظار می رود با رئیس جمهوری امریکا داشته باشد، تقویت کند. مذاکراتی که پیش بینی می شود در نشست کشورهای عربی در کمپ دیوید انجام شود. در عین حال از آن جا که پیش بینی می کند تحت فشار امریکا مجبور به مذاکره با ایران خواهد شد، برای همین می خواهد در مذاکره احتمالی با ایران با دست پر وارد شود. به عبارت دیگر عربستان تلاش دارد دستاوردهای بزرگی تا قبل از آغاز مذاکرات عربی احتمالی با ایران زیر نظر امریکا به دست آورده باشد. مذاکراتی که احتمالا بعد از نشست کمپ دیوید بیش از هر زمانی احتمال انجام آن وجود دارد، یعنی دقیقا بعد از امضای توافق نهایی با ایران در ماه ژوئن.

این در حالی است که ایران نیز تلاش می کند دستاوردهای میدانی خود را نیز بهبود ببخشد تا بتواند شرایط خود را بر طرف مقابل تحمیل کند. برای همین از ماه فوریه تلاش های تازه ای را آغاز کرده که بارزترین آن هماهنگی تازه سپاه پاسداران و حزب الله و گارد فاطمی ها (متشکل از مبارزان افغانی) برای ایجاد شکاف در جبهه جنوبی سوریه است که می تواند تا مرزهای اردن هم برسد. ایران در شمال سوریه توانسته با کمک به ارتش سوریه پیشرفت های قابل توجهی به دست آورد و با پیش روی در شهرهای نبل و الزهرا، گامی بلند برای بازپس گیری شهر مهم و استراتژیک حلب در سوریه بردارد. در مرکز سوریه نیز توانسته است پیشروی هایی داشته باشد و در جنگ چریکی علیه جبهه النصره و ارتش آزاد پیشروی کند و در غرب القلمون پیشروی کند و خطوط امدادی خود را مجددا احیا کند. در حال حاضر نیز توانسته الزبدانی را از مخالفان سوری پس بگیرد که به این ترتیب راه بیروت – دمشق احیا شده است. اما این بخشی از وضعیت جاری در سوریه است. مخالفان در بخش دیگری از سوریه توانسته اند حالت تهاجمی به خود بگیرند و بر شهر ادلب و جسر الشغور مسلط شوند. آنها همچنین توانسته اند گذرگاه نصیب در مرز سوریه با اردن را نیز تصاحب کنند.

به این ترتیب کاملا روشن است که ایران و عربستان تلاش دارند تا قبل از نشستن پشت میز مذاکره دستاوردهای میدانی خود را تکمیل کنند تا وقتی که رو به روی هم می نشینند از موضع ضعف با یکدیگر مذاکره نکنند.

منبع: العربی جدید/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/11