توافق‌هسته‌ای، بدون تأییدکنگره هم الزام‌آور است

نشریه اشپیگل با تاکید بر اینکه توافق هسته ای، مسئله ای دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست، نوشته است که توافق احتمالی با تهران، حتی بدون تائید کنگره آمریکا، در عرصه جهانی الزام آور است.

 

به گزارش فارس، در نامه ای سرگشاده 47 سناتور آمریکایی اعلام کرده بودند که بدون موافقت کنگره این کشور امکان توافق دائم با ایران وجود ندارد و توافق احتمالی فقط تا پایان ریاست جمهوری «باراک اوباما» معتبر خواهد بود. این اقدام واکنش شدید کاخ سفید را به دنبال داشت تا حدی که جمهوری خواهان متهم به دخالت در سیاست خارجی شدند.

 

هفته نامه آلمانی «اشپیگل» با انتشار این خبر  و گزارشی در این مورد نوشت که جمهوری خواهان به روند خروج از دیپلماسی هسته ای با ایران ادامه می دهند و واکنش کاخ سفید در این زمینه به خوبی گویای رویکرد دولت آمریکا درباره عملکرد شماری از نمایندگان کنگره است. به همین دلیل «جاش ارنست» سخنگوی اوباما جمهوری خواهان را به سنگ اندازی در روند پیچیده مذاکرات متهم کرد، چرا که مسئولیت سیاست خارجی به عهده رئیس جمهور است.

 

اما جمهوری خواهان با این اقدام در واقع وجهه رئیس جمهور را در داخل و در عرصه جهانی نابود کردند. می توان گفت اوباما رئیس جمهوری است که مخالفان وی همراستا با منتقدان دولت ایران عمل می کنند و می گویند که تعهد رئیس جمهور آمریکا دائمی نخواهد بود.

 

گام به گام با این نمایش تاریخی

 

نخستین پرده این درام زمانی نوشته شد که «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل هفته گذشته برای کنگره سخنرانی کرد. جمهوریخواهان وی را دعوت کردند و این در شرایطی بود که اوباما با این دعوت موافق نبود. نتانیاهو در این سخنرانی باز هم از احتمال دستیابی ایران به سلاح سخن گفت.

 

در پرده دوم  47 سناتور جمهوری خواه در نامه ای سرگشاده خطاب به مقامات ایران به تاریخ نهم مارس هشدار دادند که هرگونه توافق هسته ای محدود به دوره ریاست جمهوری اوباما است.

 

در این گزارش که به قلم «سباستین فیشر» نوشته شده، آمده است که این اقدام هم برای آمریکا و هم برای ایران بد است. جمهوری خواهان تلاش می کنند تا وجهه جهانی اوباما را خراب کنند و پیام هایی با این مفاهیم برای دیگر هم پیمانان منتشر می کنند که اوباما شریک بدی است. این واقعه با شدید ترین واکنش ها همراه بود که در تاریخ تعامل با ایران نوشته خواهد شد.

 

 جمهوریخواهان از توافق احتمالی با ایران به عنوان «طرح خدمات درمانی» اوباما در دومین دور ریاست جمهوری وی یاد می کنند و با توجه به انتقادهایی که به دلیل طرح خدمات درمانی در دور نخست از اوباما مطرح شده بود، می توان گفت که نبرد میان این حزب و دولت دموکرات آمریکا وارد مرحله جدیدی شده است. به عبارتی پس از ورود نتانیاهو به این کشور دیگر از طرح اوباما نمی توان به عنوان مسئله ای داخلی یاد کرد بلکه مسئله دیگر جهانی شده است.

 

رئیس جمهور بعدی نمی تواند توافق را لغو کند

 

اشپیگل در بخش دیگری از گزارش نوشته است: «البته باید گفت که واقعیت کمی از آنچه که جمهوریخواهان در نامه خود نوشته اند پیچیده تر است؛ چرا که یک توافق در صورتی که سنا هم آن را تایید نکند، در جامعه جهانی الزام آور است.»

 

این گزارش می افزاید: «البته این واقعیت دارد که رئیس جمهور بعدی آمریکا می تواند چنین توافقی را نادیده بگیرد اما سوال اینجاست که آیا او چنین کاری را انجام خواهد داد یا خیر؟ باید گفت که در صورت توافق با ایران، این موضوع فقط مربوط به روابط دوجانبه ایران و آمریکا نیست، بلکه توافقی میان 5 کشور دارای قدرت وتو و آلمان خواهد بود. سوال دیگر این است که جایگزین (توافق) چیست؟ آیا جنگ؟ این چیزی است که هیچکدام از 47 نماینده امضاکننده نامه اخیر و حتی رئیس جمهور احتمالی آینده هم خواستار آن نیستند.»

 

اوباما در تنگنا

 

با اینهمه کنگره ابزاری در دست دارد که به طور قطع می تواند برای اوباما دردسرساز باشد؛ فقط مجلس آمریکاست که می تواند درباره لغو تحریم ها تصمیم گیری کند و تحریم ها ابزار اصلی در دیپلماسی هسته ای است.

 

«جاش ارنست» سخنگوی اوباما روز گذشته راهکاری در این مورد مطرح کرد و اعلام کرد که پس از اینکه ایران چند سال به تعهدات خود عمل کرد در این صورت تحریم ها علیه این کشور برداشته می شود. به عبارتی تهران باید نخست ثابت کند که به تعهدات جهانی پایبند بوده است.

 

در نگاه نخست به نظر می رسد که این پیشنهاد می تواند به مذاکرات آسیب برساند. آیا ایران موافقت می کند که تحریم ها همچنان ادامه داشته باشند؟ قطعا خیر. البته این موضوعی است که ارنست هم به خوبی از آن اطلاع دارد. اما آنچه که باید در حرف های ارنست مورد توجه قرار گیرد این است که وی از «برداشته شدن» تحریم ها صحبت می کند. با توجه به موضع کنگره یک راهکار می تواند این باشد که اوباما به صورت یک جانبه تحریم ها را لغو کند تا ایران را بیازماید.

 

با اینهمه زمان زیادی تا دسترسی به توافق باقی نمانده است و باید تا پایان مارس درباره مسایل اساسی با ایران توافق صورت گیرد. اوباما هم با مشکلاتی مواجه است و آن این است که سناتورهای منتقد از وی خواسته اند که تا 24 مارس پیشرفت های قابل قبولی را (در روند مذاکرات) به آنها نشان دهد و اگر این اتفاق صورت نگیرد در این صورت می توانند درباره تحریم های جدید تصمیم گیری کنند که این راه را برای خروج ایران از مسیر تعامل همراه می کند و چنین موقعیتی از هر اقدام خرابکارانه جمهوری خواهان برای اوباما بدتر خواهد بود.