شکی نیست مذاکرات هسته‌ای به خوبی پیش‌ می‌رود

دیپلماسی ایرانی: در خاورمیانه چه می گذرد؟ این پرسشی است که هفته گذشته یکی از ناظران امریکایی دقیق و مطلع از سیاست های کشورش که در امور منطقه بسیار فعال است، خود پرسید. او این سوال را با توجه به اوضاع جاری در کشورهای عربی و غیر عربی پرسید و تلاش کرد پاسخی قانع کننده به آن بدهد. وقتی که موفق شد پاسخ مناسب خود را برای این سوال بیابد، گفت که اکثر کارشناسان و افراد مطلع حتی بعضی از کسانی که در کشورش در قدرت هستند، تلاش می کنند نسبت به عناصر تشکیل دهنده این پاسخ بی اعتنا باشند. آنها حتی از کنار قضایا و بحران ها و نتایج و وقایع مربوط به این منطقه حیاتی از جهان به راحتی می گذرند که دلیل متعددی دارد، بارزترین آنها نفت و امنیت اسرائیل است که دو عناصر بارز از مصالح حیاتی و استراتژیک امریکا را تشکیل می دهند.

حالا به این سوال چه پاسخ داد؟ پاسخش این بود:

1. به هیچ وجه شکی نیست که مذاکرات جاری بر سر پرونده هسته ای ایران میان واشنگتن و تهران و همچنین میان تهران با مجموعه جهانی 5+1 خیلی خوب پیش می رود و به سمت هدف مطلوب دو طرف در حرکت است.
2. هیچ شکی نیست که کشورهای مورد اشاره به دنبال زمینه ای مشترک هستند تا بتوانند در مساله هسته ای ایران به توافق برسند.
3. هیچ شکی نیست که آن چه می گذارد نگرانی بسیاری را نزد هم پیمانان سنتی و دوستان آن در منطقه ایجاد کرده است.

این ناظر امریکایی این موارد را پایه اظهار نظر خود قرار می دهد و می گوید: اولا ایران امروز بر پایتخت عراق، بغداد و تقریبا نیمی از جغرافیای عراق تسلط کامل دارد. ثانیا بر پایتخت سوریه، دمشق و حکومت رئیس جمهور بشار اسد و نیمی از اراضی سوریه نیز به طور کامل مسلط است. ثالثا به واسطه حزب الله و هم پیمانانش بر لبنان تسلط دارد. رابعا از مدتی نه چندان طولانی بر پایتخت یمن، صنعاء و نیمی از جغرافیای آن به واسطه شماری از شورشیان، مهمترین آنها تا الآن، الحوثی ها مسلط است.

وی در ادامه می افزاید: واقعیت این است که کاملا روشن است که این نفوذهای ایران به طور جدی امریکا و برخی از کشورها را نگران کرده به ویژه افراد نظامی موجود در نیروهای مسلح. این نشان می دهد که توانایی ایران برای بستن تنگه ها در منطقه در راس آنها "هرمز" و "باب المندب" تا چه اندازه بالا است. همچنین موضوع پراهمیت دیگر توانایی بالای ایران در بستن ورودی ها و محور های اتصالی با سواحل و مناطق پیرامونی شبه جزیره عربی است. به عبارت دیگر، ایران می تواند با این قدرت خود تاثیر منفی بر وضعیت طلای سیاه، نفت، از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به مقاصد نهایی آنها بگذارد. علی رغم همه اینها به نظر نمی رسد که این واقعیت ها نگرانی جدی ای را نزد بیشتر پایتخت های غربی از جمله پایتخت امریکا، واشنگتن بگذارد. و این واقعیت خودش سوال دیگری را مطرح می کند: چرا؟ این صاحب نظر امریکایی سپس خود به این پرسش پاسخ می دهد و می گوید: شنیده ها و تحلیل ها و اطلاعات و شایعاتی که به دست من رسیده است، همگی نشان می دهند که رئیس جمهور باراک اوباما دیگر اصراری برای سرنگونی رئیس جمهور اسد از قدرت به عنوان یک شرط برای رسیدن به راه حل آن طور که در گذشته شرط کرده بود، ندارد. همچنین نشان می دهد که قدرت گرفتن شورشیان الحوثی و حمله آنها به صنعاء که در هفته های اخیر انجام شد با نوعی چراغ سبز از سوی ایالات متحده و دیگر کشورهای هم پیمان آن صورت گرفته است. این مساله سبب شد بپرسد: آیا امریکا تصمیم گرفته است که منطقه تحت کنترل ایران اسلامی قرار بگیرد و برای رسیدن به این دستاورد بزرگ اولا به دنبال تفاهم بر سر پرونده هسته ای ایران و ثانیا همکاری با آن برای نابودی شبکه های اسلامی بنیادگرای تندروی سنی حتی تروریسم و خشونت و تکفیر است؟ مساله ای که سبب می شود این سوال ها مطرح شوند تهدید بزرگ یا خطر بزرگی است که این جریان ها متوجه مصالح حیاتی امریکا در خاورمیانه و همچنین هم پیمانانش کرده اند. نگرانی ای که می بینیم با تسلط جزئی آنها بر برخی از کشورهای منطقه کاملا به جا به نظر می رسد. او سپس می پرسد: آیا امریکا و هم پیمانانش به دنبال این راه رفته اند؟ به طور خلاصه این ناظر امریکایی معتقد است که این کشورها در حال حاضر، حداقل بخشی از آنها، تحت کنترل ایران است. این مناطق بعد از پایان جنگ ها و بحران ها و مشکلات به کشورهای فدرالی یا کنفدرالی یا مناطق خود مختار تبدیل خواهند شد. همچنین جامعه جهانی چاره ای ندارد جز این که به طور جدی به جنگ با تروریست های تندرو برود. البته وی در پایان حرفش را این گونه به پایان می رساند که مصر خارج از این دایره خواهد بود علی رغم مشکلات و گرفتارهایی که با تروریسم دارد، برای این که کشوری قدیمی است و با دیگر کشورهای منطقه بسیار تفاوت دارد.

منبع: النهار / ترجمه: سید علی موسوی خلخالی

انتشار اولیه: جمعه 17 بهمن 1393 / انتشار مجدد: سه شنبه 21 بهمن 1393