آخرین فرصت برای صلح با ایران

نویسنده: جیم آنتل

دیپلماسی ایرانی: با موافقت 10 سناتور دموکرات با به تاخیر انداختن رای گیری لایحه اعمال تحریم های جدید علیه ایران تا دست کم 24 ماه مارس، دولت اوباما و احتمالا آمریکا از مرگ حتمی جان سالم به در بردند. بدون رای این سناتورها سنای آمریکا احتمالا نمی تواند لایحه تحریم را به تصویب برساند و در صورت تصویب، لایحه در مقابل تهدید وتوی اوباما مقاوم نخواهد بود. این شرایط فرصت بیشتری را برای پیشبرد دیپلماسی فراهم می آورد.

برای آن دسته از افرادی که مخالف تکرار جنگ عراق در ایران هستند، اکنون این نگرانی به وجود آمده است که اگر باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نتواند تا بهار دستاورد چندانی در مذاکرات با ایران کسب کند، چه اتفاقی روی خواهد داد؟

واضح است که مخالفان با توافق با ایران در کنگره خود را برای درخواست هایی غیرقابل دستیابی همچون متوقف شدن کامل غنی سازی در ایران، آماده می کنند و در نهایت از اوباما و جان کری وزیر امور خارجه دولت وی در پی ناتوانی در دستیابی به این خواسته، انتقاد خواهند کرد.

تد کروز (سناتور جمهوری خواه از ایالت تگزاس) مذاکرات هسته ای با ایران را «بدترین مذاکرات در تاریخ بشریت» توصیف و حمله هسته ای ایران را در «تل آویو، نیویورک و یا لس آنجلس» پیش بینی کرد. مارکو روبیو (سناتور جمهوری خواه از ایالت فلوریدا) نیز در اظهاراتی مشابه تصریح کرد: «با توجه به شرایط کنونی، در پنج سال آینده ما خود برای ایران بمب (هسته ای) خواهیم ساخت.» در این میان، رند پال (سناتور جمهوری خواه از ایالت کنتاکی) فرصتی به صلح داد و گفت: «من طرفدار استفاده از شیوه دیپلماتیک تا زمان ممکن هستم و فکر می کنم دیپلماسی بهتر از جنگ است.»

اگر تحریم های جدید به فروپاشی گفتگوهای هسته ای با ایران منجر شود، آنگاه گزینه های آمریکا به جنگ و یا تحمل ایران مجهز به سلاح هسته ای محدود خواهد شد. بمباران تاسیسات غنی سازی ایران ممکن است به این تاسیسات آسیب برساند، اما به تخریب آنها منجر نمی شود. به طور قطع ایرانی ها این تاسیسات را مجددا بازسازی خواهند کرد. همچنین در صورت حمله به تاسیسات غنی سازی، ایرانی ها احتمالا انگیزه بیشتری برای ساخت بمب اتم خواهند داشت. احتمالا تنها راه کسب اطمینان از اینکه ایران برنامه هسته ای خود را دنبال نمی کند، حمله به ایران و اشغال این کشور خواهد بود.

اما حمله به عراق در سال 2003 و اشغال این کشور را به سختی می توان نمونه ای از موفقیت دانست و آمریکا امروز با ظهور داعش در این کشور مواجه شده است که در مقایسه با صدام حسین، رویکردی خصمانه تر به منافع و ارزش های غرب دارد. در عین حال، ایران از عراق بزرگتر و جمعیت آن حدودا سه برابر بیشتر است. راه حل مذاکره بهترین شیوه برای جلوگیری از جنگ و مجهز شدن ایران به بمب (اتمی) محسوب می شود. اگرچه، هیچ تضمینی برای موفقیت مذاکرات وجود ندارد.

به نظر می رسد تندروها در ایران خواستار لغو فوری تحریم ها در مقابل توافقنامه هستند که پذیرش آن از سوی غرب چندان محتمل نیست. اکنون مسئله این است که اگر مذاکرات پیشرفتی نداشته باشد چه اتفاقی روی خواهد داد؟

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در سخنرانی خود در کنگره آمریکا در ماه مارس علیه مذاکرات با ایران تبلیغات خواهد کرد. هری رید (سناتور دموکرات از ایالت نوادا) رهبر اقلیت در سنای آمریکا آشکارا به این مسئله اشاره کرد که سخنرانی نتانیاهو در کنگره نتیجه عکس خواهد داد و دموکرات ها را به مقاومت بیشتر در مقابل لایحه تحریم ترغیب خواهد کرد.

از سوی دیگر، جمهوری خواهان عمدتا منافع آمریکا را در زمینه ایران جدا از منافع اسرائیل نمی دانند و از این رو ممکن است بیشتر از رویکرد اوباما، جذب اظهارات نتانیاهو شوند. اگر مذاکرات کنونی به توافق منجر نشود، جلوگیری از تصویب لایحه تحریم دشوار خواهد بود، اما همه امیدها هنوز بر باد نرفته است.

سناتور پال و باربارا باکسر (سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا) روی نمونه ای معتدل از لایحه پیشنهادی کرک و منندز در زمینه اعمال تحریم علیه ایران کار می کنند.  همچنین، به نظر می رسد باب کورکر (سناتور جمهوری خواه از ایالت تنسی) در صورت متوقف شدن گفتگوها با ایران، با تمدید توافق اولیه موافق است.

با این حال، اوباما برای پیشرفت در مذاکرات با مشکلات بسیاری مواجه است. در شرایطی که تام کاتن (سناتور جمهوری خواه از ایالت آرکانزاس) آشکارا در مورد شکست مذاکرات ابراز امیدواری و منندز دولت اوباما را به بازتاب مواضع ایران در گفتگوها متهم می کند، شرایط در کنگره چندان خوشایند کاخ سفید نیست.

منبع: امریکن کانزروتیو / مترجم طلا تسلیمی