وحشت جمهوری‌خواهان از توافق هسته‌ای با ایران

نویسنده: رافکل هارالدسون

دیپلماسی ایرانی: باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا روز جمعه در مورد اعمال تحریم های جدید علیه ایران هشدار دادند و اوباما تصریح کرد: «کنگره می بایست اندکی شکیبا باشد.» از نظر تئوری، شکیبایی نباید برای اعضای کنگره چندان دشوار باشد؛ چرا که آنها چندین سال است با صبر و شکیبایی و بدون کمترین تغییر در دیدگاه های خود به فعالیت ادامه داده اند.

اوباما (در واکنش به تصمیم کنگره برای رای گیری در مورد لایحه اعمال تحریم علیه ایران) پرسید: «چرا باید اقداماتی انجام دهیم که احتمال دستیابی به توافق هسته ای را در 60 یا 90 روز آینده به خطر اندازد؟» وی همچنین آشکارا هشدار داد: «هر لایحه ای را که در این زمینه روی میز خود ببینم، وتو خواهم کرد و به سادگی علت کارم را برای ملت آمریکا توضیح می دهم.»

اگر مسئولیت انجام کارها را برای مدتی به جمهوری خواهان واگذار کنید، آنها در کوتاه ترین زمان جنگ دیگری را آغاز خواهند کرد. نیروهای نظامی آمریکا هنوز به طور کامل از افغانستان خارج نشده اند و اکنون تهدید داعش در عراق و سوریه نیز مطرح است و در چنین شرایطی، جمهوری خواهان به دنبال تحریک ایران برای شروع جنگی جدید هستند.

در واقع دشواری تحمل از دست دادن فرصت برای آغاز جنگی جدید بود که جان بوهنر رئیس جمهوری خواه کنگره را وادار کرد به تهدید وتوی اوباما واکنش نشان دهد. بوهنر روز شنبه در بیانیه ای با اشاره به اینکه جمهوری خواهان و دموکرات ها در چندین دهه گذشته از اسرائیل حمایت کرده اند، گفت خودداری اوباما از نشان دادن واکنش شدید در مقابل ایران، در حقیقت خیانت به اسرائیل است.

وی در ادامه این بیانیه ایران را به نقض حقوق بشر متهم کرد، اما اگر ایران حقوق بشر را نقض کرده است، آیا دیگر متحدان آمریکا به آن وفادار بودند؟ برای نمونه عربستان تا چه اندازه حقوق بشر را رعایت می کند؟ چرا آمریکا نباید به جای ایران، با عربستان سعودی وارد جنگ شود؟

از سوی دیگر، ادعای بوهنر در این مورد که «دشمنان اسرائیل، دشمنان ما هستند» سوالات و شک و شبهه بسیاری ایجاد می کند. مگر نه اینکه سیاست خارجی آمریکا باید بر مبنای مصالح این کشور در نظر گرفته شود؟ آمریکا نمی تواند سیاست خارجی خود را بر مبنای سیاست خارجی اسرائیل تعیین کند و در جنگی درگیر شود که اسرائیل خواهان آن است. در عین حال، این مسئله که در صورت شکست مذاکرات ایران به اسرائیل حمله خواهد کرد، توهمی بیش نیست.

اوباما تاکید کرد مذاکرات همچنان ادامه دارد. به گزارش بلومبرگ، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف همتای ایرانی وی روز چهارشنبه به منظور ادامه تلاش ها برای فراهم کردن شرایط توافق جامع هسته ای تا مهلت 30 ماه ژوئن، دیدار کردند.

نکته قابل توجه این است که مذاکرات در ژنو، هیچ ربطی به کنگره ندارد. اما کنگره به گونه ای عمل می کند که انگار اوباما در محدوده قدرت کنگره عمل و قانون اساسی آمریکا را نقض کرده و این در حالی است که کنگره تلاش می کند تا با تصویب لایحه های گوناگون، قدرت رئیس جمهور را کاهش دهد.

از آنجایی که کنگره قدرت مداخله مستقیم در گفتگوهای ژنو را ندارد، سعی می کند با اعمال تحریم (علیه ایران) گفتگو ها را از مسیر خارج کند. اوباما نیز تصریح کرده است در صورت اعمال تحریم ها، «احتمال فروپاشی کل مذاکرات بسیار بالا خواهد بود». اوباما در عین حال این مسئله را خاطرنشان شد که در صورت شکست مذاکرات می تواند برای اعمال تحریم علیه ایران به کنگره مراجعه کند. وی اظهار داشت: «پیام اصلی من به کنگره این است که در شرایط کنونی خشم خود را فرو نشاند. هیچ شخصی در جهان و به طور اخص ایران، هیچگونه شکی در مورد توانایی من در تصویب لایحه تحریم های شدیدتر در صورت شکست مذاکرات ندارد.»

اما برای جمهوری خواهان، دیپلماسی به معنای شکست است. از نظر آنها اهرم فشار تا زمانی که علیه شخص یا کشوری به کار گرفته نشود، ارزش نخواهد داشت. لایحه تحریم موسوم به لایحه کرک-منندز در ماه دسامبر سال 2013 ارائه شد و به هیچ جایی نرسید. با این حال، با توجه به نقش سناتور رابرت منندز (سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی) و سناتور مارک کرک (سناتور جمهوری خواه از ایالت الینوی)، می توان ادعا کرد که لایحه تحریم ها از حمایت هر دو حزب برخوردار است.

سناتور لیندزی گراهام (سناتور جمهوری خواه از ایالت کارولینای جنوبی) در آن زمان در کنفرانس خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل وعده داد: «لایحه کرک-منندز به رای گذاشته خواهد شد، لایحه دو حزبی تحریم ها که بر طبق آن، اگر ایران میز مذاکرات را ترک کند و یا در دستیابی به توافق آمریکا را فریب دهد، تحریم های بیشتری علیه این کشور اعمال خواهد شد.»

سناتور باب کورکر (سناتور جمهوری خواه از ایالت تنسی) رئیس کمیته روابط خارجی سنا نیز چندی پیش اعلام کرد در حال تنظیم لایحه ای برای افزایش قدرت کنگره است. در صورت تصویب این لایحه، کنگره می تواند هرگونه توافق نهایی شده بین آمریکا و دیگر کشورها را رد و یا تایید کند.

جمهوری خواهان همانطوری که در شش سال گذشته تلاش کردند تا موفقیت ها و دستاوردهای اوباما را زیر سوال ببرند و از مسیر خارج کنند، در مورد شدت عمل در مقابل ایران نیز مصمم هستند. جمهوری خواهان به ویژه در مقابله با برنامه های اوباما برای بکارگیری دموکراسی به جای جنگ، تلاش کرده اند. آنها که نتوانستند ریاست جمهوری اوباما را از نظر قانونی زیر سوال ببرند، اکنون سعی دارند قدرت را از وی بگیرند و در اصل، رئیس جمهور آمریکا را به بازیچه دست کنگره تبدیل کنند و چنین اقدامی نقض قانون اساسی آمریکا محسوب می شود.

منبع: پولیتیک یو.اس.ای / مترجم: طلا تسلیمی