تجربه همکاری با ایران را در عراق تکرار کنید

دیپلماسی ایرانی: بحث و جدل در ایالات متحده امریکا بر سر این که آیا واشنگتن باید از ایران برای پایین آوردن فتیله بحران در عراق کمک بگیرد یا خیر بالا گرفته است. بعد از آن که کاخ سفید به روشنی اعلام کرد که از همکاری دیپلماتیک با ایران بر سر عراق استقبال می کند و حتی بعید ندانست دو کشور عملیات نظامی مشترکی در عراق انجام دهند، اکنون اظهار نظرها در درون امریکا بر سر این موضوع افزایش یافته است.

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، بعد از ایراد این اظهارات از سوی دولت امریکا فورا اظهار نظرهای مختلف و متناقضی از کنگره شنیده شد، نمایندگان کنگره به دو دسته تقسیم شده اند، بخشی می گویند که امریکا باید از ایران کمک بگیرد تا بتواند از اشغال عراق توسط گروه های تندرو که بعد از سه سال از پایان جنگ می روند تا عراق را اشغال کرده و میلیاردها دلار هزینه های مالی امریکا و قربانی شدن صدها امریکایی در این کشور را بی ثمر بگذارند، جلوگیری کند. در حالی که شاهین های حزب جمهوریخواه مثل جان مک کین همکاری با ایران را احمقانه می دانند. در مقابل عده ای دیگر مانند سناتور وندسی گراهام معتقدند که ایالات متحده در عراق به ایران نیاز دارد و فورا باید از کمک آن استفاده کند.

تشتت آرا نزد مقام های امریکایی در حالی فزونی گرفته است که نیروهای مسلح وابسته به دولت اسلامی عراق و شام، موسوم به داعش، حمله همه جانبه ای را به مناطق مختلف عراق به ویژه مناطق سنی نشین آغاز کرده اند و تهدید می کنند که هدف نهایی خود را اشغال بغداد قرار داده اند.

این در حالی است که ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه امریکا می گوید که عملا موضوع عراق را با مقام های ایرانی در جریان مذاکرات جاری هسته ای در وین در میان گذاشته است.

جان کری، وزیر امور خارجه امریکا نیز در این باره می گوید: «اجازه بدهید ببینیم ایران آمادگی دارد چه کاری در عراق انجام دهد و چه کاری را تصمیم ندارد که انجام دهد، به اعتقاد من ما باید از هر عملیات سازنده ای که بتواند از خشونت و پیچیده شدن بحران عراق جلوگیری کند و به سلامت کشور کمک برساند و جلوی هر گونه تروریسم خارجی را بگیرد، استقبال کنیم.»

در برابر منتقدان امریکایی همکاری با ایران بر سر عراق عده ای پاسخ می دهند که ایالات متحده در گذشته در قضایای دیپلماتیک دیگر و در جاهایی که مصالح دو کشور ایجاب می کرد با یکدیگر همکاری کنند با یکدیگر همکاری کرده اند و نباید در این باره حساسیت به خرج داد. این افراد می گویند که مثلا واشنگتن در مورد افغانستان مذاکرات متعددی را با ایران انجام داده و از کمک های ایران در آن جا بسیار استفاده کرده است.

با این حال جین بساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا می گوید که واشنگتن در زمینه های نظامی با ایران هماهنگ نمی کند.

سناتور دانیل هاردر از منتقدان مذاکره با ایران در این باره ادعا می کند: «ایران کشور خطرناکی است، نمی توان به آن اعتماد کرد. ایالات متحده اگر با ایران در عراق همکاری کرد به این معنا است که به ایرانی ها بهانه برای حضور در منطقه را داده و این بدان معنا است که مشروعیت حضور ایران در این کشور صد چندان شود.»

وی در ادامه ادعاهایش همچنین می افزاید: «برخی از اعضای کنگره بر این اعتقادند که ایران تلاش می کند از همه راه ها برای افزایش نفوذ خود در عراق استفاده کند و احیانا از گروه های شبه نظامی شیعی با اسلحه و امکانات دیگر حمایت می کند تا به این ترتیب در یک سلسله زمانی فعالیت خود را در عراق بیش از پیش افزایش دهد.»

جیمز جفری، سفیر سابق امریکا در عراق نیز در این باره ادعا می کند، ما از ایرانی ها خاطره خوبی نداریم. ایرانی ها به جریان های مخالف ما سلاح های پیشرفته مثل موشک و تفنگ های تک تیرانداز می دادند تا نیروهای امریکایی را بکشند.

دانیل بلیتیکا، معاون رئیس مرکز مطالعات سیاست خارجی و دفاعی در مرکز امریکن اینترپرایز نیز در این باره می گوید: «فعالیت های ایران در منطقه از سال 1983 که در مظان اتهام حمله به پایگاه دریایی امریکا در بیروت بوده مایه نگرانی ایالات متحده بوده است. ایران در شکل گیری گروه های تندرو در منطقه نیز دست داشته است!»

وی همچنین از حمایت ایران از بشار اسد در سوریه انتقاد می کند و می گوید: «حمایت ایران از بشار اسد باعث شد تا او در سوریه سقوط نکند.»

با وجود این انتقادها کارشناسان سیاست خارجی امریکا می گویند که ایالات متحده در بسیاری موارد حتی هماهنگی نظامی با ایران داشته است و اگر این همکاری ها نبود امریکا نمی توانست بسیاری از نقشه های خود را در منطقه عملی کند. کنت پولاک، یکی از اعضای مرکز سابان در مرکز بروکینگز در این باره می گوید: «امریکا در افغانستان به ویژه بعد از حملات 11 سپتامبر همکاری های سری امنیتی با ایران داشت و تلاش می کرد تحرکاتش را کاملا با این کشور هماهنگ کند.»

وی در ادامه می افزاید: «روشن است که در بسیاری موارد ایالات متحده با ایران مصالح مشترک دارد اما باید در مورد عراق بسیاری از اختلافاتشان را مد نظر داشته باشند و از آنها فاصله بگیرند تا بتوانند با یکدیگر همکاری کنند.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: جمعه 30 خرداد 1393/ باز انتشار: چهارشنبه 4 تیر 1393