آیا رئیس جمهور سوم هم سقوط خواهد کرد؟

دیپلماسی ایرانی: از سیاست امریکا در قبال مصر و اوضاع جاری در آن، مسئول اداره سوم در کاخ سفید می گوید: «ما می خواهیم که انتقال (Transition) قدرت در مصر به سادگی و با آرامش صورت بگیرد. این مساله را ژنرال السیسی خوب می داند. اما احساس نگرانی می کنیم. این که بیایی و 20 درصد یا بیشتر از مردمت (اخوان المسلمین و طرفدارانشان) را متهم به تروریست کنی و در آینده آنها را دوباره به خشونت هدایت کنی. ملت مصر مسالمت جو هستند، از گذشته این گونه معروف بودند، به خیابان ها آمدند و رئیس جمهور سقوط کرد. آیا کسی هست تضمین دهد که برای بار دوم به خیابان ها نیایند و رئیس جمهور سوم را سرنگون نکنند (اولی حسنی مبارک و دومی محمد مرسی) اگر مشکلاتشان را حل نکند؟ البته آزادی و دموکراسی مهم است. اما دموکراسی پیاده نشده و به مردم آموزش داده نشده است برای این که دموکراسی متشکل از دانش و فرهنگ و تجربه و خبرگی است. انسان یک شبه دموکراتیک نمی شود. مردم کار و فرصت شغلی و مبارزه با فساد می خواهند. مصر سالانه به 700 هزار فرصت شغلی جدید احتیاج دارد. وضعیت اقتصادی اش سخت است. وضعیت امنیتی ای اش نیز آن طور که باید باثبات نیست. کارهای خشونت آمیز (تروریستی) همیشه در شبه جزیره سینا رخ می داد، الآن به قاهره و دیگر شهرهای مصر رسیده است. و این خطرناک است. نظام جدید اکنون باید بر دو اصل اساسی کار کند: اقتصاد و امنیت. و اگر در آنها موفق نشود ممکن است مردم دوباره به خیابان ها بیایند.»

نظر دادم: «تماس هایی میان کاخ سفید در امریکا با اخوان المسلمین قبل از انتخاب دکتر محمد مرسی برای ریاست جمهوری جدید مصر و بعد از انتخاب او برقرار شده بود. نشستی در کاخ سفید برگزار شد که در آن خیرت الشاطر و آل حداد حضور داشتند در حالی که از سفیر مصر دعوت نشده بود. و گفته می شود در آن روز توافق مهمی میان کاخ سفید با اخوان حاصل شد.»

جواب داد: «از آن نشستی که می گویی من هیچ چیز نمی دانم. اما تماس ها با اخوان جریان داشت. آنها بخشی از انقلاب مصر هستند. این را هم در انتخابات نمایندگان دیدیم و هم بعد از آن در انتخابات ریاست جمهوری. اما اخوان آماده قدرت نبودند و برای همین خیلی "شلوغ" کردند. آنها برنامه نداشتند. شاید در ابتدا نمی خواستند که در حکومت و ریاست جمهوری باشند. کارهای احمقانه بسیاری مرتکب شدند. اشتباهات بسیاری کردند. اما این مساله اشتباهات دیگران با آنها را توجیه نمی کند. چگونه می خواهی دانش آموزان دبیرستانی یا دانجشوها را که در خیابان ها یا حتی داخل مدارس و دانشگاه هایشان تظاهرات می کنند را مانع از تحرکاتشان شوی؟ با سرکوب؟»

نظر دادم: «مصری ها می گویند که تعداد این تظاهرکنندگان زیاد نیست. و اگر بخواهند در خیابان ها باشند در امتحاناتشان رد می شوند، برای همین بعضی از آنها از تظاهرات دست کشیده اند. اما اکثریت کسانی که در تظاهرات شرکت نکرده اند از آنها گریزان هستند.»

جواب داد: «به هر حال کار تروریستی چه در سینا باشد چه در هر جای دیگر مصر نگران کننده است. حکومت و به همراه او السیسی، ما با آنها تماس داریم، هر دو به ما می گویند که اخوانی ها آن حوادث را مرتکب می شوند یا پوشش می دهند. اما هیچ دلیل قانع کننده ای نمی دهند. و حتی بعضی وقت ها اصلا دلیلی را نمی گویند. در حالی که باید توضیح بدهند. باید اخوان المسلمین را به فرایند سیاسی بازگردانند. باید آشتی کنند. قطعا برای افراد گناهکار که در دادگاه های سالم و منزه علیهشان حکم صادر شده جایی نیست. اما باید این کار را بکنند که به طرف تروریست ها نروند.»

پرسیدم: «آیا ژنرال سیسی برنامه ای دارد؟ بعضی ها تلاش می کنند که بگویند او ناصر دیگری است و به روسیه می رود اگر با امریکا قهر کند.»

با خنده جواب داد: «بعد از آن چه می شود؟ آیا بر این باوری که عربستانی که در حال حاضر به مصر السیسی کمک می کند برای این است که اخوان المسلمین و تروریسم را رد می کند و از اسلام گرایان تندرو، از همه آنها می ترسد؟ آیا فکر می کنی به روسیه دو میلیارد دلار داد تا برای ارتش مصر سلاح بخرد در حالی که روسیه از بشار اسد حمایت می کند و عربستان را خطری برای خود می داند؟ من چنین اعتقادی ندارم. اگر طرحی دارد من از آن خبر ندارم. باید طرحش را بگوید. به هر حال نمی توان حرفی زد تا زمانی که حکومت جدید و نهادهای آن تشکیل نشده باشند.»

پرسیدم: «آیا حکومت جدید به گذشته باز می گردد تا باعث شود مردم مصر علیه آن انقلاب کنند؟»

جواب داد: «شاید بازگشت به گذشته وجود داشته باشد. اما حکومت ناصری نخواهد بود. شاید شبیه گذشته باشد. اما وضعیت فعلی با گذشته فرق می کند. برای همین شاید حکومت جدید نسخه ای جدید و اصلاح شده ای از نظام سابق باشد. السیسی رئیس جمهوری مصر شده است اما لیبرال ها و نخبگانی که انقلاب را رقم زدند، کجا هستند؟  اثری از هیچ کدام آنها نیست، همه آنها السیسی را می خواهند.»

منبع: النهار

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11