عزم راسخ تهران و واشنگتن برای مقاومت در برابر فشارها

دیپلماسی ایرانی: دور دیگری از مذاکرات هسته ای کارشناسی ایران و گروه 1+5، حدود دو هفته دیگر در نیویورک برگزار می شود و به نظر می رسد که تا کنون پیشرفت های مثبتی در روند حل مساله هسته ای ایران حاصل شده است. باتوجه به پایبندی ایران به تعهدات اش طبق توافق هسته ای مقدماتی ژنو، کاه سفید در ماه جاری میلادی یک میلیارد دلار از اموال بلوکه شده نفتی ایران را آزاد کرد. از سوی دیگر آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد ذخیره اورانیوم غنی شده 20 درصدی ایران مطابق با برنامه اقدام مشترک ژنو کاهش پیدا کرده است.

در حالی که همچنان موانع زیادی در راه دستیابی به توافق نهایی وجود دارد، نگاه تحلیلگران به روند مذاکرات هسته ای مثبت است. شاید بتوان گفت این موضوع از معدود موضوعات مطرح در سیاست خارجی دولت اوباما است که نسبت به آن ابراز امیدواری می شود. در موارد دیگر مانند سوریه، روسیه، اوکراین و روند صلح خاورمیانه برآورد کارشناسان از چشم انداز سیاست خارجی اوباما چندان مثبت نیست.

به گزارش ایندیپندنت، مذاکرات در نیویورک در حالی انجام می شود که 23 اردیبهشت ماه چهارمین دور از مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5، در سطح عالی در وین برگزار خواهد شد. پیشرفت مذاکرات به رغم مخالفت تندروها در تهران و واشینگتن ادامه دارد و به نظر می رسد طرف های مذاکره شامل ایرانیان برای به سرانجام رساندن مذاکرات و نادیده گرفتن فشارها عزم راسخی دارند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران می گوید که برای به نتیجه رسیدن یک انگیزه سیاسی وجود دارد و در صورتی که یک توافق خوب انجام شود، مخاطبان داخلی نیز راضی خواند شد. به گفته وی، البته برخی هیچگاه راضی نخواهند شد زیرا جامعه ایران چند قطبی است.

از سوی دیگر ظریف در توییتر خود نیز اخیرا پیام هایی مبنی بر امیدواری به سرانجام مذاکرات ارسال کرده است. در واشینگتن نیز کاخ سفید همچنان در مقابل درخواست کنگره برای متوقف کردن روند آزادسازی اموال بلوکه شده ایران مقاومت می کند. یک نشانه امیدوار کننده دیگر نیز این است که ایران هفته گذشته اعلام کرد آماده است میزان تولید پلوتونیوم از راکتور آب سنگین اراک را کاهش دهد.

دیوید پترائوس مدیر سابق سیا نیز بر این باور است که امکان دستیابی به توافق هسته ای نهایی با ایران وجود دارد. او در ماه گذشته در سخنرانی خود در دانشگاه هاروارد خاطرنشان کرد که می توان پیش از پایان فرجه شش ماهه برای مذاکرات به نتیجه رسید. همچنین به نظر می رسد واشینگتن دیگر به دنبال متوقف کردن برنامه های هسته ای ایران نیست. جان کری، وزیر خارجه آمریکا می گوید توافق هسته ای با ایران باید به نحوی باشد که زمان ورود این کشور به باشگاه هسته ای را طولانی تر کند. برای مثال ایران برای هسته ای شدن به 6 تا 12 ماه زمان نیاز داشته باشد تا امکان عکس العمل نشان دادن از سوی دیگر کشورها وجود داشته باشد. با این حال رابرت منندز، رئیی کمیته روابط خارجی سنای آمریکا با این موضع کاخ سفید موافق نیست. او و همفکران اش تاکید دارند باید برنامه های هسته ای ایران به طور جدی محدود شود.

به هر ترتیب در حال حاضر هم ایران و هم آمریکا در تلاش اند خود را درگیر موضوعات حاشیه ای نکنند و در مقابل فشارها مقاومت کنند تا سرانجام توافق هسته ای نهایی امضاء شود. توافق جامع جایگاه دولت اوباما در واشینگتن و دولت حسن روحانی در تهران را تقویت کرده و به آنها امکان می دهد اهرم های بیشتری برای مقابله با تندروها در اختیار داشته باشند. 

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: چهارشنبه 3 اردیبهشت 1393/ باز انتشار: سه شنبه 9 اردیبهشت 1393