سرنوشت افغانستان در دستان بازنده است؟

دیپلماسی ایرانی : به گفته استفان بیدل،  عضو ارشد سیاستهای دفاعی در شورای روابط خارجی آمریکا، افغانستان باید چندین ماه منتظر انتخاب نهایی جانشین رئیس جمهور حامد کرزی باشد. با این حال حتی بعد از اعلام نتایج کاندیداهای شکست خورده نیز می توانند ادعای تقلب وسیع کرده و همه چیز را باطل کنند. وی همچنین می گوید:" این که آیا مدعیان در چهارچوب قوانین عمل کنند و این مسائل را، به جای خشونت، به شیوه ای سیاسی و مطابق با اصول مطرح کنند سوال بزرگ همیشگی است که در انتخابات مطرح می شود." بیدل در عین حال می گوید که ایالات متحده یکی از دو پیشگامان مسلم، اشرف غنی و عبدالله عبدالله، را تائید می کند. دو فردی که احتمالا توافق نامه امنیتی برای حفظ نیروهای آمریکایی در افغانستان، بعد از خروج برنامه ریزی شده در ماه دسامبر، را امضا خواهند کرد.آنچه در زیر می خوانید متن گفتگو با وی است :

شما با ارتش آمریکا در افغانستان در ارتباط بوده اید. نظر آن ها درباره انتخابات ریاست جمهوری 5 آوریل چیست؟

کسانی که در افغانستان هستند معتقد هستند که رای گیری به تنهایی همان طور که انتظار می رفت انجام شد، اما با با احتیاط زیاد. هنگامی که به طیف وسیعی از اتفاقاتی که احتمال داشت رخ دهد، نگاه می کنید پایانی مثبتی می بینید؛ نتیجه بسیار بهتر از آنچه بود که فکر می کردید. خشونت بیشتر از یک روز عادی در افغانستان بود و در عین حال بسیار کم تر از انتخابات 2009 و قطعا بسیار بسیار کم تر از ادعای طالبان.

یک تصور عمومی وجود دارد که تقلب صورت گرفته، اما این فرض در مقایسه با سال 2009 کم تر است. نظر سنجی ها در حدی نشان می دهد که اشرف غنی و عبدالله عبدالله دو کاندیدای برتر خواهند بود و این تکنوکرات های حامی غرب هستند که ایالات متحده می تواند با آن ها همکاری کند.

آیا با این دو ملاقات داشته اید؟

بله.

می توانید به طور خلاصه آن ها را توصیف کنید؟

عبدالله عبدالله در واقع یک چشم پزشک است. اصل و نسب او تاجیک- پشتون است و به دلیل چند نژادی بودنش تمایل دارد که به عنوان کاندید غیرپشتون معرفی شود. او همچنین از شمال کشور است که این موضوع را تقویت می کند. وی همچنین در انتخابات سال 2009 جایگاه دوم را در کسب آرا به دست آورد که پس از آن به عنوان یکی از چهره های اصلی مخالفان در برابر پرزیدنت کرزی، ظاهر شد.

به غیر از عبدالله عبدالله، اشرف غنی یکی دیگر از گزینه های اصلی پشتون است. او دارای مدرک دکتری در رشته انسان شناسی از دانشگاه کلمبیا است، در دو دانشگاه آمریکایی درس داده و رئیس بانک جهانی در افغانستان بوده و وظایف مختلفی را در دولت افغانستان بر عهده داشته است.

هم عبدالله عبدالله و هم اشرف غنی در دولت حامد کرزی وزیر بوده اند، به این ترتیب تجربه مدیریت دارند. غنی زمینه ای در توسعه اقتصاد دارد و همچنین نامزد ریاست جمهوری در سال 2009، اگرچه آرا وی بسیار کم بود. اما این بار در انتخابات موفق تر بوده است.

آیا این احتمال وجود دارد که یکی از این دو نفر اکثریت مطلق آرا را کسب کنند؟

یک انتظار کلی وجود دارد که با وجود هشت نامزد، هیچ کس از مرز 50 درصد عبور نخواهد کرد و در نتیجه انتخابات به دور دوم کشیده می شود.

اما انتظار می رود که یکی از این دو برنده انتخابات باشند؟

برخی انتظارات حاکی از این است که عبدالله عبدالله  و اشرف غنی دو کاندیدای برتر اعلام شوند و رقابت در دور دوم انتخابات میان این دو باشد. یک نکته جالب این است که به نظر نمی رسد زلمی رسول در میان دو کاندیدای برتر باشد.

رسول فرد دلخواه کرزی بود؟

زلمی رسول به منظور شرکت در انتخابات، از سمت خود به عنوان وزیر امور خارجه استعفا داد. تصور عمومی بر این بود که او کاندید کرزی است- چند تن از کاندیداها نیز به نفع رسول از مبارزات انتخاباتی کناره گیری کردند، اقدامی که به عنوان تلاش کرزی برای مهندسی کردن یک ائتلاف از جانب فردی که به عنوان وارث وی دیده می شود، برداشت شد.
بخشی از آن چه رسول در آن شرکت می کرد علتی برای تداوم سیاست های کرزی بود. اما اگر نشانه های اولیه به همان قدرت باقی بماند، پیروزی در کار نخواهد بود- یا به این دلیل که مردم می خواهند به دوران کرزی پایان دهند و یا صرفا به این علت که رسول مبارزی غیرفعال بود، که این چنین هم بود.

آیا اگر کرزی با امضای پیمان امنیتی با ایالات متحده موافقت می کرد، وضعیت کاندید مورد حمایت تلویحی وی بهتر می شد؟

هر چقدر هم که مخالفت کرزی با توافقنامه دو جانبه امنیتی به شکل گسترده ای در میان نخبگان افغانستان نامحبوب باشد، ممکن بود کمکی به رسول محسوب شود. رسول رسما اعلام کرده که توافقنامه را امضا می کند، با وجود این که کرزی چنین کاری نکرد. اما اگر فکر می کنید رسول کاندیدایی بود برای استمرار دوره کرزی، این چیزیست که بسیاری از مردم به آن علاقه ندارند.

نقش پاکستان چطور؟

پس از حمله آمریکا در ابوت آباد که به کشته شدن اسامه بن لادن انجامید بسیاری از آمریکایی ها متوجه شدند که: منافع پاکستان و ما یکی نیستند. آن ها ما را دشمن خود می بینند و نمی خواهند که آن ها را شکست دهیم. پاکستان آن طور که ما تصور می کنیم، خواستار ثبات در افغانستان نیست و بنابراین ایالات متحده نمی تواند نتیجه نسبتا خوبی را در افغانستان به دست آورد مگر این که پاکستان کاملا شکست بخورد.

این دیدگاه شکافی کوچک در بحث اقلیت ها بود تا زمانی که واقعه ابوت آباد رخ داد. بعد از آن بار دیگر این دیدگاه مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر این دیدگاه معنادار امادر اقلیت است و این در حالی بود که قبل از این به نوعی در حاشیه بود.

بنابراین گام های بعدی تا انتخابات چه هستند؟

بسیار بعید است که تا پایان تابستان بدانیم چه کسی برنده خواهد بود و به اندازه کافی تقلب وجود خواهد داشت تا حل و فصل آن نیز به یک چالش احتمالی تبدیل شود.

برخی نگران اند که بازنده انتخابات نتیجه را نپذیرد و تقلب را پایه تلاش برای از بین بردن نتیجه و به خیابان کشیدن هوادارانش قرار دهد. بنابراین مسئله تقلب یک آشوب احتمالی است.

حس من از حالت ها و نگرش ها در صحنه این است که تقلب وجود دارد، اما جزئی تر از انتخابات 2009 است. ولی تا حد زیادی به تصمیم بازنده بستگی دارد تا به چه شکل با آن برخورد کند. به اندازه کافی تقلب برای کسی که تصمیم دارد باخت را نپذیرد، وجود خواهد داشت. بازنده قادر است تقلب را پایه ای برای یک چالش قرار دهد و این که آیا در چهارچوب قوانین عمل کنند و این مسائل را، به جای خشونت، به شیوه ای سیاسی و مطابق با اصول مطرح کند. این همان سوال بزرگ همیشگی است که در انتخابات مطرح می شود.

بنابراین امروز خوشبین هستیم اما کسی از آینده خبر ندارد؟

حتی اگر در مورد تغییر سیاسی خوشبین باشیم، فقط یکی از مجموعه شرایط لازم اما ناکافی برای نتیجه ای قابل قبول است- و احتمالا یکی از مهم ترین ها نیز نبوده است.اساسا اصول استراتژیک جنگ همچنان یکسان است. جنگ یک بن بست است. انتخابات این پتانسیل را دارد تا هرج و مرج و بی ثباتی را جایگزین این معضلات کند. در حال حاضر دلایلی وجود دارد تا امیدوار باشیم که می توانیم از چنین هرج و مرج ی اجتناب کنیم.
منبع: شورای روابط خارجی

انتشار اولیه: یکشنبه 24 فروردین 1393/ باز انتشار: جمعه 29 فروردین 1393