۴ اصل اساسی برای مشارکت ایران در مذاکرات سوریه

هادی محمدی، کارشناس مسائل راهبردی و بین المللی روز گذشته در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس اظهار داشت: سیر گفتگوهایی که تا روز سه شنبه در مونتروی سوئیس بین طرف های مخالف سوریه و دولت سوریه با میانجی گری آقای اخضر ابراهیمی صورت گرفته نشان می دهد که بعد از 5 روز مذاکره متوالی هنوز هیچ پیشرفتی در موضوعات مطرح شده بین دو طرف وجود ندارد. این را از طریق اظهاراتی که آقای اخضر ابراهیمی در مصاحبه سه شنبه شب اعلام کرد به وضوح می شود احساس کرد. این بدان معناست که چارچوبی که برای مذاکره دو طرف سوری و مخالفین در نظر گرفته شده چارچوب کارآمدی نیست و طرف های حمایت کننده از گروه مخالفین و ائتلاف ملی در واقع به دنبال هدف های خاصی هستند.

وی افزود: اگر بخواهیم چرایی این بن بست فعلی بعد از پنج روز را بررسی کنیم می توانیم بگوییم که در واقع آقای رابرت فورد به عنوان سفیر آمریکا به خاطر اینکه با یک پیش فرض و تفسیر معین از ژنو 1 و آن هم نه همه محورهای ژنو1 و تنها یکی از محورها، با یک تفسیر یک طرفه مذاکرات را هدف گذاری کرده و گروه ائتلاف را هم مجبور کرده که صرفا در خصوص این مساله ورود کرده و موضع گیری کنند. به همین دلیل انتظار پیشرفت مذاکرات را نمی توانیم داشته باشیم.

محمدی با اشاره به سخنان اخضر ابراهیمی اضافه کرد که آقای اخضر ابراهیمی اعلام کرده است که باید حتما از پتانسیل ایران در نشست های بعدی این کنفرانس استفاده کرد تا بتوان پیش برد موفق مذاکرات را انتظار داشت. اکنون طرف های بین المللی تاکید دارند که بدون حضور ایران امکان پیشرفت در سیر مذاکرات ژنو 2 وجود ندارد و ما هم از ابتدا تاکید کرده بودیم که رفتن به سوی یک مذاکره و راه حل سیاسی نیازمند پذیرش یک سری واقعیات مشخص است که برای تحقق صلح و آرامش و یک راه حل سیاسی لازم است. بنابراین اصولی که لازم است اخضر ابراهیمی، سازمان ملل و آقای رابرت فورد آن را بپذیرند به شرح زیر است و باید حتما به این اصول اذعان کنند وگرنه بدون این ها حضور ایران در چارچوب فعلی منطق مذاکرات بی نتیجه خواهد بود کمااینکه در این 5 روز هم این مساله را دیدیم. فرمولی که تابحال برای مذاکرات گذاشته شده یک فرمول غلط است که آمریکا بر آن اصرار دارد و مجری آن اخضر ابراهیمی است.

این کارشناس مسائل بین المللی 4 اصل را برای حضور ایران در دورهای بعدی ژنو ذکر کرد و تصریح کرد این 4 اصل باید پیشاپیش مورد تایید مقامات آمریکایی و سازمان ملل قرار گیرند. آن چیزی که به عنوان اصول جمهوری اسلامی برای موفقیت نشست مذاکراتی وجود دارد عین منشور ملل و عین وظایفی است که در منشور ملل و سازمان ملل وجود دارد و آمریکایی ها حداقل در ظاهر باید به آنها وفادار باشند.

وی این چهار اصل را که شرط مداخله ایران در نشست ژنو هستند بدین شرح مورد تصریح قرار داد:

اولا، آمریکایی ها و سازمان ملل باید اذعان کنند و این را به طرف مخالف تفهیم کنند که مبارزه با تروریسم و حامیان آن دستور کار اول این کنفرانس است. این اصل بر اساس محور اول بیانیه ژنو 1 است که توقف خشونت و درگیری در سوریه را خواستار شده است. توقف خشونت و درگیری تنها در صورتی امکان تحقق دارد که با تروریسم مورد تایید همه نهادها و طرف ها مبارزه جدی انجام گیرد و جلوی حمایت برخی کشورها از این گروه های تروریستی و القاعده ای گرفته شود.

اصل دوم پذیرش عدم مداخله خارجی در امور سوریه است که این هم بر اساس منشور ملل و وظایف سازمان ملل است. آمریکا باید بپذیرد که خود در سوریه دخالت نکند و به کشورهای دیگر هم این عدم مداخله را تفهیم کند.

اصل سوم حضور تمام گروه های مخالف در مذاکره است. ائتلاف نشان داد که حتی مجموعه کامل ائتلاف را نمایندگی نمی کند و فقط بخشی از ائتلاف در این مذاکرات شرکت کرده است. این مساله یکی از دلایل شکست مذاکرات 5 روز گذشته است. برای اینکه بتوان هرگونه توافقی را در نشست های ژنو 3 و بعد از آن تضمین کرد، لازم است که همه طرف ها مشارکت داشته باشند. این نکته از آن جهت ضروری است که طرف آمریکایی و به ویژه آقای رابرت فورد به جای مشارکت دادن گروه های معارض سیاسی شرافتمند داخل سوریه، مذاکراتی را با یک سری از گروه های تروریست آغاز کرده اند تا آنها را در دور بعدی مذاکرات شرکت دهند. از جمله آنها «جبهة الاسلامیه»، «جیش المجاهدین» و «اجناد الشام» است که همه گروه های تروریستی سلفی، افراطی و وابسته به عربستان سعودی هستند. آمریکایی ها عملا رویکردی را دنبال می کنند که به موفقیت این نشست منتهی نمی شود و با آن تناسبی ندارد. به جای مشارکت دادن گروه های سیاسی داخلی معارض با گروه های تروریستی و افراطی تماس گرفته شده و آقای رابرت فورد اعلام کرده که با این گروه ها توافق کرده که بیایند و زیر چتر ائتلاف وطنی در مذاکرات بعدی شرکت کنند.

اصل چهارمی که پیشایش باید آمریکا، سازمان ملل و گروه های معارض بپذیرند، پذیرش نتایج انتخابات آزاد در سوریه است.

محمدی تاکید کرد که این اصول چهارگانه منطق اصلی و شرط جمهوری اسلامی برای این است که نشست های بعدی در ژنو بین حکومت سوریه و مخالفین بتوانند با تضمین آشکاری به نتایج مشخص برسند.

وی افزود: گزارش هایی که در حال حاضر وجود دارند نشان می دهند که آمریکایی ها مداخله مستقیمی در سیر مذاکرات دارند و رابرت فورد متن هایی را ارائه می کند که به زبان انگلیسی تهیه شده و همان ها توسط آقای جربا و مجموعه وی به آقای اخضر ابراهیمی داده می شود. این نشان می دهد که حتی ائتلاف وطنی در سیر مذاکرات زحمت نوشتن یک متن عربی را هم به خود نمی دهد و عینا متن انگلیسی تایپ شده فورد به عنوان نظر ائتلاف به اخضر ابراهیمی داده می شود.

این کارشناس مسائل راهبردی خاطرنشان کرد که در کنار آمریکا، ترکیه و عربستان تلاش می کنند که گروه های افراطی و سلفی مثل جبهة الاسلامیه، جیش المجاهدین و اجناد الشام را در دور بعدی مذاکرات شرکت دهند که اینها نوعی مغالطه و نوعی کارشکنی در مسیر مذاکرات موفق است و آنها باید مسئولیت به شکست کشاندن مذاکرات و عدم روحیه انفتاحی را بپذیرند.

وی در پایان اظهار داشت که اگر بنا باشد که طرف های آمریکایی بر اساس تفسیر یک سویه از بیانیه ژنو 1 مسیر مذاکرات را تحت فشار قرار دهند، همان طور که آقای اخضر ابراهیمی اعلام کرده است نباید انتظاری از نشست های فعلی ژنو داشت و مثل 5 روز گذشته نشست های بعدی هم بدون نتیجه پیش خواهند رفت. باید از هرگونه رفتار یا پیشنهادی که به نحوی با اصول چهارگانه یاد شده مغایرت دارد پرهیز شود تا نشست ژنو بتواند بین حکومت و معارضه به نتایج مرضی الطرفین برسد.