روز موعود ایران و 1+5 از راه نرسید

دیپلماسی ایرانی: باگذشت نزدیک به یک ماه از توافق هسته ای مقدماتی در ژنو، همچنان زمان اجرای این توافق در پس پرده ای از ابهام قرار دارد. این توافق شش ماهه در مقابل اعمال برخی محدودیت ها در برنامه های هسته ای ایران، بخشی از تحریم ها را تعدیل می کند.  رویکرد و اظهارات چند روز اخیر مقامات آمریکایی، انگلیسی و اخیرا فرانسوی حاکی از آن است که فعلا قصد تعدیل تحریم ها را ندارند و این در حالی است که مقامات تهران نیز زمانی را برای اجرای این توافقنامه مشخص نکرده اند.برخی بر این باورند با توجه به پیش رو بودن تعطیلات کریسمس و سال نو میلادی، احتملا اجرای این توافقنامه به سال 2014 موکول می شود.

از سوی دیگر در حالی که انتظار می رفت اتحادیه اروپا در نشست شورای وزیران خارجه در روز دوشنبه گامی هر چند مقدماتی در جهت لغو تحریم ها بردارد، این شورا اعلام کرد، زمانی تحریم ها را تعدیل می کند که آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند ایران عملیات غنی سازی بالای 5 درصد را متوقف کرده است.

این در حالی است که هفته گذشته، خزانه داری آمریکا نام 19 شخص حقیقی و حقوقی ایرانی را به فهرست سیاه تحریم ها اضافه کرد. این تصمیم زمانی اعلام شد که کارشناسان ایران و گروه 1+5، در وین در حال مذاکره بر سر اجرای توافقنامه ژنو بودند. در نتیجه اعلام تحریم های خزانه داری آمریکا، هیات ایرانی نیز این نشست را ترک کرد.

با این حال مقامات کاخ سفید می گویند در مذاکرات ژنو ، مقامات تهران را در مورد تشدید تحریم های حاری مطلع کرده بودند و دلیلی برای نارضایتی ایران وجود ندارد. اما مقامات ایرانی می گویند ایران اقدام خلاف روحیه توافق و اقدامات اعتمادساز است.

علاوه بر طولانی تر شدن فهرست تحریم های خزانه داری آمریکا و خودداری اتحادیه اروپا از تعدیل تحریم ها دست کم در زمان باقی مانده از سال جاری میلادی، محمد جواد ظریف و ویلیام هیگ وزرای خارجه ایران و انگلیس نیز در موضعی مشترک بر دشواری مذاکرات پیش رو تاکید دارند. ظریف در گفت و گو با واشینگتن پست را پیش رو را سخت و پر فراز و نشیب توصیف کرد و هیگ نیز مذاکرات را دشوار خواند. او گفت در عین حال باید با هوشمندی نظام تحریم ها را حفظ کرد، زیرا این تحرمی ها انگیزه ای برای توافق جامع تر خواهند بود. همچنین جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید نیز گفت آمریکا همواره به دنبال اعمال تحریم هایی است که بخشی از توافقنامه ماه گذشته در ژنو نبوده است. کارنی ادامه داد:ما از کنگره خواسته ایم تحریم های جدیدی را تصویب نکند تا دیپلماسی شانس پیشرفت داشته باشد اما در اجرای تحریم هایی که از قبل وجود داشته اند، جدیت داریم.

در همین حال فرانسوا اولاند، رییس جمهور فرانسه نیز مدعی شد اگر ایران از مذاکرات هسته یی خودداری کند، سنای آمریکا تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. هر چند که به طور همزمان سخنگوی وزارت خارجه آلمان تاکید کرد: زمانی که توافق ایران و 1+5 به اجرا در آید اتحادیه اروپا نیز به تعهدات خود در این توافق نامه نسبت به تعلیق تحریم های اعمالی عمل می کند.

به گزارش وال استریت ژورنال، مقامات آمریکایی و اروپایی ضمن تاکید برای اجرای تحریم های جاری می کوشند مذاکرات را روی ریل نگاهدارند. به همین منظور، جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه با همتای ایرانی خود تماس تلفنی برقرار کرد. یک مقام عالی رتبه وزارت خارجه آمریکا هدف از این مکالمه تلفنی را طراحی راهی رو به جلو پس از مجادله اخیر بر سر تحریم های خزانه داری توصیف کرد.

از سوی دیگر کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز ابراز امیدواری کرد هر چه زودتر تاریخی برای اجرای توافقنامه 24 نوامبر ژنو، تعیین شود. او گفت، اغلب جزئیات حل شده اما یک یا دو موضوع است که باید در مورد آن به دقت کار کنیم.  وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز ضمن استقبال از توافقنامه مقدماتی اخیر خاطرنشان کردند ایران باید تعهدات خود را با حسن نیت انجام دهد. شورای اروپایی نیز به سهم خود متعهد است گام های ضروری برای به حال تعلیق در آوردن تحریم ها را بردارد. البته زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهدات اش را تایید کند.

پیش از این یک مقام اتحادیه اروپا اعلام کرده بود به نظر نمی رسد این توافقنامه تا اواخر ماه ژانویه اجرایی شود. به موجب توافق ژنو، آمریکا و اتحادیه اروپا برخی تحریم ها در بخش پتروشیمی و تجارت طلا را لغو می کنند. همچنین 4 میلیارد و 200 میلیون دلار درآمد نفتی برای ایران قابل دسترس می شود. علاوه بر این اتحادیه اروپا نیز مبادله مالی برای تجارت های معاف از تحریم ها را آسان تر می کند.

به گزارش این روزنامه آمریکایی، اکنون موضوع مورد بحث این است که این توافقنامه باید چه زمانی اجرایی شود و ایران باید نخست چه گام هایی را بردارد. همچنین پرسش هایی نیز در مورد ذخایر اورانیوم غنی شده ایران و زمان آزادسازی بخشی از اموال بلوکه شده ایران توسط آمریکا، مطرح است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: سه شنبه 26 آذر 1392/ باز انتشار: شنبه 30 آذر 1392