صحبت از سپر دفاع موشکی معنا ندارد آقایان

دیپلماسی ایرانی: در بحبوحه توافق هسته ای ایران در ژنو با 1+5 و همچنین تلاش ها برای برگزاری کنفرانس ژنو 2 درباره سوریه، بحث سپر دفاع موشکی در سایه آنها همچنان مطرح است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در نشست "شورای روسیه – ناتو" در روز چهار دسامبر گفت: «توافق موقتی که میان ایران با قدرت های جهانی حاصل شده، محدودیتی برای فعالیت های هسته ای ایران به وجود آورده است. بنابر این پیمان آتلانتیک شمالی نیز باید دیگر فکر گسترش سامانه های سپر دفاع موشکی در اروپا را متوقف کند.»

با این اظهارات لاوروف نشان داد که روسیه همچنان موضوع سپر دفاع موشکی را فراموش نکرده و با آن به عنوان یک برگ مورد مناقشه برخورد می کند. واشنگتن همواره دلیل استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا را ایران و کره شمالی اعلام کرده، مساله ای که همواره از سوی روسیه رد شده و آن را تهدیدی برای امنیت ملی خود قلمداد کرده است.  

به گزارش روزنامه لبنانی السفیر، پیام ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به همتای امریکایی اش، باراک اوباما که توسط تام دانیلون، مشاور امنیت ملی امریکا که در نیمه های سال انتقال یافته بود، نتوانست راه به جایی ببرد اگر چه به روشنی نگرانی های روسیه را بیان می کرد. در آن پیام کرملین از کاخ سفید و پیمان ناتو خواسته بود که تضمین های خطی به مسکو بدهد که سامانه های موشکی مستقر در اروپا علیه امنیت ملی روسیه نیست و توانایی های دفاعی هسته ای روسیه را نیز هدف قرار نداده است. واشنگتن تا به این لحظه دادن هر گونه تضمینی به روسیه را رد کرده است. همچنین پیشنهاد روسیه برای همکاری مشترک برای استقرار شبکه سامانه های موشکی در راستای حمایت از اروپا در برابر هر گونه حمله فرضی موشکی را نیز نپذیرفته است. نتیجه این واکنش واشنگتن – ناتو کار را به جایی رساند که پوتین در اول نوامبر 2013 همکاری تیم تعیین شده برای همکاری با پیمان آتلانتیک شمالی در زمینه سامانه های دفاع موشکی را رد کرد. مجموعه ای که در سال 2011 با دستور رئیس جمهوری روسیه تشکیل شده بود. این حرکت روسیه نشان از شکست تلاش های مشترک روسیه – ناتو در زمینه دفاع موشکی محسوب می شود.

این در حالی است که امریکا پایگاه سامانه های موشکی خود را در چارچوب شبکه موشک های دفاعی امریکا – ناتو در اروپا در رومانی مستقر کرده است. هم زمان کرملین پیشنهاد باراک اوباما برای امضای توافقی جدید برای کاستن از انبارهای سلاح های هجومی هسته ای را رد کرده است تا اختلافات مسکو – واشنگتن در این زمینه افزایش یابد. روسیه همچنین پیمان خودداری از آزمایش موشک های هسته ای در فضا را نیز رد کرده است. مسکو می گوید همه این موضوعات باید در قالب یک پرونده در مذاکراتش با واشنگتن مطرح شوند.

در همین چارچوب و در جریان کنفرانس امنیت مسکو در اروپا که در ماه اوت گذشته برگزار شد، ژنرال والری گیراسیموف، رئیس ستاد نیروهای مسلح روسیه گفت که روسیه تنها زمانی از انبارهای سلاح های اتمی هجومی خود می کاهد که مطئن شود که نیروی دفاعی هسته ای اش هدف موشک های دفاعی امریکا نیست. وی نیز تکرار کرد که ایالات متحده باید ضمانت های قانونی به روسیه بدهد تا ثابت شود سامانه های موشکی مستقر در اروپا موشک های هسته ای روسیه را هدف قرار نداده است. بنابر این روسیه به غیر از گرفتن تضمین های عملی از امریکا نمی تواند به معاهده ای که با امریکایی ها امضا کرده است، پایبند باشد.

مذاکره بر سر سامانه های دفاع موشکی امریکا در اروپا از ماه آوریل میان روسیه و ایالات متحده آغاز شده اما تا کنون راه به جایی نبرده است. بعد از این مذاکرات آناتولی آنتونوف، معاون وزیر دفاع روسیه گفت: «آنها در عملی کاملا متناقض به پروژه سپر دفاع موشکی خود ادامه می دهند، این کار با خودداری از رویارویی هسته ای میان روسیه و امریکا تناقض دارد. البته همین خودداری بوده که باعث شده است تا الآن به سمت جنگ هسته ای نرویم. اما اگر بنا باشد اوضاع به همین شکل ادامه یابد راهی جز صرف پول های بیشتر برای تولید سلاح های جدید و نوسازی سلاح های موجود که می تواند از امکانات موشکی امریکا و ناتو فراتر رود، اجتناب ناپذیر خواهد بود.»

در همین رابطه کرملین اعلام کرده است که موشک های پیشرفته از نوع اس – 500 را در دست تولید دارد که در دفاع هوایی و فضایی کاربرد دارد و قرار است در منطقه قطب شمال مستقر شوند. روشن است که اس – 500 نمی تواند وظیفه دفاع هوایی یا عملیات ضد موشکی را انجام دهد، برای همین روسیه تلاش می کند تا نسل جدیدی از رادارها را در دفاع از خود در برابر موشک های پیمان ناتو مستقر کند. این همه در حالی است که وزارت دفاع روسیه موشک های اس – 400 را نیز تحویل گرفته است.  

در همین رابطه مسکو تلاش دارد از شریک چینی خود بهره ببرد و از منازعات موجود میان پکن و توکیو از یک سو و پکن و واشنگتن از سوی دیگر بر سر جزایر مورد منازعه با ژاپن نهایت استفاده را ببرد. آناتولی آنتونوف، معاون وزیر دفاع روسیه در 29 نوامبر در این باره گفت که چین در کنار روسیه علیه طرح های امریکا به ویژه سامانه های دفاع موشکی این کشور ایستاده است.

در عین حال روس ها تلاش دارند از برگه های ایران و سوریه خود در برابر طرح های امریکا نیز نهایت استفاده را ببرند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11