ایمن الظواهری به جمع حامیان دوحه پیوست

دیپلماسی ایرانی: ناظران هم زمانی انتشار نوار صوتی از ایمن الظواهری، رهبر القاعده که شبکه قطری الجزیره روز جمعه منتشر کرد را با پیشرفت های نیروهای وفادار به اسد در اطراف شهر حلب مرتبط می دانند و می گویند که این کار در حقیقت تلاشی است برای تقویت نیروهای جهادی در برابر اسد و بازگرداندن قطر به معادلات سیاسی جاری در سوریه که مدتی است از آن غایب بوده است.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، الظواهری در نوار ویدئویی خود اعلام کرد که دولت اسلامی عراق و شام موسوم با داعش منحل شده و جبهه النصره تندرو شاخه القاعده در سوریه است.

در روزهای اخیر درگیری گسترده ای میان داعش به رهبری ابو بکر البغدادی که عراقی است با جبهه النصره به رهبری ابو محمد الجولانی که سوری است، صورت گرفته است. الجولانی حاضر به قبول رهبری "امیر" فراری عراق نیست و او را مخل فعالیت های خود می داند.

اکنون ایمن الظواهری با صدور بیانیه ای رسما طرف جبهه النصره را گرفته و شاخه عراقی آن را ملغی اعلام کرده است. به این ترتیب ابو عمر البغدادی که جبهه النصره او را "امیر فراری" خطاب می کند مجبور است رهبری الجولانی را بپذیرد یا این که به طور مستقل فعالیت خود را دنبال کند یا این که دست از فعالیت های تروریستی اش بر دارد.  

ابوبکر البغدادی با تشکیل داعش یا همان دولت اسلامی عراق و شام تلاش داشت گروه های جهادی را تحت لوای یک پرچم بیاورد و در مقابل پیشروی های بزرگ ارتش سوریه که با حمایت گروه های شبه نظامی لبنانی و عراقی و همچنین حمایت های سیاسی و لجستیکی ایران همراه است، بایستد.

در این میان بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که جبهه النصره که این روزها شکست های پیاپی و عظیمی را متحمل شده و یک به یک می رود تا جبهه های عملیات را تسلیم نیروهای اسد کند با این تحرک جدید ایمن الظواهری تلاش دارد تا نیرویی تازه بگیرد. در عین حال الظواهری با این کار حمایت قطری ها را که پیش از این از تحولات سوریه بیرون رانده شده بودند، احیا می کند و مجددا حمایت های مالی و تسلیحاتی ای که این روزها بیش از هر زمانی به آنها نیاز دارد را دریافت خواهد کرد.

برخی کارشناسان معتقدند که قطر در پخش نوار الظواهری با هماهنگی و تقاضای اداره های امریکایی که این روزها به شدت از عربستان سعودی دلخور هستند و می گویند که تحریک های آن مانع از آمدن مخالفان به نشست ژنو 2 با چارچوب پیشنهادی امریکا و روسیه شده است، دخالت داشته و به این ترتیب تلاش دارد تا دوباره ضمن نزدیک شدن به امریکا نقش قطر در بحران سوریه نیز مجددا احیا شود.

عربستان تا کنون به طور قطعی حضور در کنفرانس ژنو 2 به پیشنهاد امریکا و روسیه را رد کرده و می گوید که نشست ژنو 2 نقش اسد را در مرحله پیش روی سوریه تثبیت می کند و این مساله به هیچ وجه مطلوب ریاض نیست.

کارشناسان انتظار دارند که قطر این بار نیز نتواند با نزدیک شدن به القاعده و تحریک آنها به عمل کردن بر اساس دستورالعمل مورد حمایتش به خواسته های خود برسد و این بار دومین شکست خود در پرونده سوریه را تجربه کند. به ویژه که قطر این بار نیز اصرار دارد بر روی تشکیل دولت اسلامی بر اساس معیارهای سلفی گری کار کند و این مساله به هیچ وجه مورد قبول افکار عمومی منطقه و جامعه غربی به شدت هراسان از قدرت گرفتن اسلام گرایان تندرو نیست. به ویژه که عملکرد آنها در میدان نبرد نیز به شدت بد بوده و این مساله بر نگرانی های جامعه جهانی از آنها افزوده است.

در همین رابطه کارشناسان پیش بینی می کنند که رویارویی عربستان و نیروهای مخالف سوری تحت امر آن در برابر گروه های تندرویی که مورد حمایت قطر و ترکیه هستند، افزایش یابد و دو طرف به اصطکاکات تازه ای در پرونده سوریه بخورند.

در همین حال روز گذشته روزنامه انگلیسی گاردین گزارش داد که عربستان سعودی قصد دارد میلیون ها دلار برای مسلح کردن و آموزش دادن شورشیان سوری در چارچوب نیروهای جدید مخالف اسد سرمایه گذاری کند. به نوشته این روزنامه منابع آگاه سوری، عربی و غربی می گویند که تلاش های عربستان بر روی گروه شبه نظامی موسوم به "جیش الاسلام" متمرکز خواهد شد که در اواخر ماه سپتامبر گذشته با دغام 43 مجموعه سوری به استثنای "داعش" و "جبهه النصره" تشکیل شد. قرار است جیش الاسلام با همکاری پاکستان تقویت شود و قصد دارد شمار نیروهای خود را از 5 هزار نفر فعلی به 50 هزار نفر افزایش دهد. گاردین در این گزارش همچنین به فشارهای بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت عربستان به ایالات متحده امریکا اشاره می کند و می نویسد که وی تلاش دارد امریکا را راضی کند که با مسلح کردن نیروهای جیش الاسلام به موشک های ضد هوایی و ضد تانک مخالفت نکند و اجازه دهد که این کمک ها از خاک اردن به دست نیروهای جیش الاسلام برسد. عربستان همچنین تلاش دارد امریکایی ها را راضی کند که جیش الاسلام به جای شورای عالی نظامی به ریاست ژنرال سلیم ادریس و ائتلاف مخالفان سوری فعالیت کند.   

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11