غرب از آمدن روحانی سوء استفاده می‌کند؟

دیپلماسی ایرانی: علی رغم سرعت تحولات خونین مصر و تلاش برای ربودن این تحولات به نفع جریانی خاص در روزهای اخیر، این حوادث با ربوده شدن دو خلبان ترک در لبنان که نزدیک به 10 روز پیش اتفاق افتاد، هم زمان شده است. این حوادث به روشنی نشان می دهند که تحولات منطقه تا چه اندازه به طور مستقیم بر تحولات سیاسی لبنان تاثیر می گذارند و لبنان تا چه اندازه بازگوکننده وجهه منطقه است. هم زمان تحولات مصر و لبنان را نمی توان از تحولات سوریه جدا دانست. در سوریه ارتش این کشور توانسته پیشروی های در خور توجهی را در حلب و حمص داشته باشد و تقریبا حمص را از وجود مخالفان و تروریست ها پاکسازی کند در مقابل ارتش آزاد سوریه نیز توانسته پیشروی هایی در اطراف لاذقیه کند.

ناظران سیاسی بسیاری تلاش می کنند تا از زاویه ای دیگر و کمتر اغراق آمیز نه تنها به سوریه بلکه به کل تحولات منطقه بنگرند. آنها همچنین نیم نگاهی نیز به تحولات گسترده جنبش "تمرد" در بحرین و تظاهراتی که به مناسبت دو و نیم سالی که از عمر اعتراض های مردمی این کشور علیه حکومت آل خلیفه می گذرد، نیز می اندازند. حرکتی که مصری ها در 14 فوریه 2011 آغاز کردند و موفق شدند طی آن حکومت حسنی مبارک را سرنگون کنند و حکومتی جدید در مصر به ریاست محمد مرسی و اخوان المسلمین به روی کار آورند در حالی که بحرینی ها با دخالت عربستان و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از رسیدن به این هدف باز ماندند. شاید تفاوت های بسیاری میان اعتراض های جنبش تمرد در بحرین با تظاهرات مصر وجود داشته باشد که دلیل آن بیشتر به برچسب شیعی بودن تحرکات مردم بحرین علیه حکومت آل خلیفه سنی باز می گردد اما به هر حال در هر دو حالت مطالبه اجتماعی یکی بوده است؛ سرنگونی حکومت ظالم.

ناظران این تحولات را بی ارتباط با تحولات یمن نیز نمی دانند، حوادثی که با کشته شدن 17 نفر از شیعیان الحوثی مسیر تازه ای را در این کشور رقم زد و اگر چه تلاش می شود که تحولات یمن زیاد در برابر نور رسانه ها برجسته نشود اما مشخص است که قدرت شیعی در این کشور افزایش یافته و الحوثی ها با سلاح های تازه ای که به دست آورده اند روحیه ای تازه برای رسیدن به حقوقشان یافته اند.

طبیعتا همه این تحولات جدای از عراق نیست، کشوری که امروزه مجددا شاهد درگیری های شیعی – سنی شده و آمار کشتگان آن در یک ماه های اخیر به شدت افزایش یافته است. دقیقا همان اتفاقی که در دو شهر نبل و الزهرا در اطراف لاذقیه با اکثریت جمعیت شیعی اتفاق افتاده و روز به روز نیز تشدید می شود. بسیاری اعتقاد دارند که آن چه در حال وقوع است ارتباطی مستقیم با آن چه در "عرسال" و "اللبوه" در لبنان و تحولات فرودگاه بیروت به ویژه ربوده شدن دو خلبان ترک در این منطقه دارد. شاید بهترین تعبیر از این تحولات را سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان کرد که با اشاره مستقیم به حقوق شیعیان تعجب بسیاری را برانگیخت.  

سوالی که در این میان مطرح است این است که دامنه این تحولات تا کجا می تواند ادامه یابد، به ویژه که محور اصلی آن یعنی ایران این روزها از یک سو با مشکلات بسیار اقتصادی متاثر از تحریم های بین المللی دست به گریبان است و از سوی دیگر متحد استراتژیکش، سوریه روزهای سختی را می گذراند. اگر چه همچنان تلاش دارد تا سیاست حمله متضاد علیه دشمنان خود را پیگیری کند.

با این حال برخی اطلاعات دیپلماتیک حاکی از آن است که ایالات متحده امریکا درصدد است تا فرصتی جدید به حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران بدهد، زمانی که روحانی بسیار به آن نیاز دارد و در عین حال باید شامل پیشنهادهای در خور توجهی از سوی غرب بر سر برنامه هسته ای کشورش نیز بشود. ایران تا زمانی که نتواند تحریم های بین المللی را کاهش دهد و حلقه محاصره علیه خود را بشکند و از انزوا خارج شود، نمی تواند تغییری در وضعیت جاری به وجود آورد.

این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که غرب درصدد است تا از وضعیت منطقه ای ایران سوء استفاده کرده تا پرونده سوریه و دخالت حزب الله در جنگ کنار بشار اسد را نیز در تعاملات خود با ایران بر سر پرونده هسته ای اش دخالت دهد.

این تصویر بزرگی از وضعیت جاری در منطقه است، آن هم در سایه تحولات سختی که بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که به سختی رنگ و بوی طایفه ای به خود گرفته است. همه از تهدید بزرگ شدن ایران می ترسند و ایران نیز از تهدیدهای منطقه ای که علیهش می شود، اجتناب می کند. تحولات لبنان با تشکیل دولت جدید این کشور و اتفاقاتی که پیش بینی می شود ظرف روزهای آینده بیفتد، باعث می شود تا اصطکاکات منطقه ای بیش از پیش نمایان شوند.

منبع: النهار/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11