پس از عطاردی نوبت به حکمتی می رسد؟

دیپلماسی ایرانی: مجتبی عطاردی، استاد دانشگاه شریف پس از 16 ماه حبس در آمریکا، در حالی صبح امروز ( شنبه) با استقبال جمعی از دانشجویان و خانواده اش وارد تهران شد که سخنگوی وزرات امور خارجه آمریکا نسبت به وضعیت امیر حکمتی، شهروند آمریکایی ایرانی تبار زندانی در ایران، ابراز نگرانی کرد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، پاتریک ونترل گفت: ما همچنان به طور جدی نگران وضعیت امیر حکمتی شهروند آمریکایی هستیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اضافه کرد:ما مصمم هستیم برای آزادی او تلاش کنیم، ولی با این حال عمیقا نگران وضعیت سلامتی امیر حکمتی در زندان در ایران هستیم. تلاش های دیپلماتیک ما برای آزادی امیر حکمتی در جریان است.

امیر حکمتی، تفنگدار دریایی سابق ارتش ایالات متحده است که در ماه آگوست سال ۲۰۱۱ در حالی که برای دیدار با مادربزرگش به ایران سفر کرده بود به جرم جاسوسی، دستگیر و زندانی شد.

این در حالی است که مجتبی عطاردی استاد ایرانی که از دسامبر 2011 به اتهام نقش تحریم های آمریکا و تلاش برای صادرات تجهیزات ممنوعه به ایران در آمریکا زندانی بود، با پادرمیانی عمان که همواره روابط خوبی با تهران و واشینگتن داشته، آزاد و به تهران بازگشت.

عطاردی 4 ماه پس از آزادی نصرت الله تاجیک از حبس خانگی در انگلیس، دومین ایرانی است که در ماه های اخیر با میانجیگری عمان از حبس در کشورهای خارجی خلاص شده و به ایران می آید. نصرت الله تاجیک سفیر اسبق ایران در اردن که در دانشگاه دورهام واقع در شمال شرق انگلیس مشغول به تدریس بود در سال 2006 میلادی توسط ماموران ˈاف بی آیˈ آمریکا و به اتهام تلاش برای خرید دوربین های دید در شب برای ایران، در انگلیس بازداشت شد. از همان زمان مقامات آمریکایی خواستار استرداد آقای تاجیک به آن کشور شده بودند. دادگاه های بدوی در انگلیس به رغم اعتراض وکلای آقای تاجیک، در گذشته رای به استرداد وی داده بودند، ولی دادگاه عالی لندن در روز هفتم آذر ماه سال گذشته طی حکمی با استرداد دیپلمات سابق ایرانی به آمریکا مخالفت کرد و خواستار رفع اتهام از وی شد. به دنبال این حکم، تاجیک نیز آزاد و رهسپار مسقط، پایتخت عمان شد. او نیز مانند عطاردی پس از استقبال سفیر ایران در عمان و برخی مقامات این کشور راهی ایران شد.

این در حالی است که پیش تر ایران 3 کوهنورد آمریکایی به نام های سارا شورد، جاش فتال و شان بائر را در قبال دریافت وثیقه های چند صد میلیونی و البته باز هم وساطت عمان، آزاد کرده بود و آزادی تاجیک و عطاردی چند ماه پس از خروج این زندانیان از ایران، حکایت از تقویت روند مبادله زندانیان بین ایران و آمریکاست که در گذشته نیز وجود داشته است.

هرچند 3 کوهنورد آمریکایی در تاریخ 8 مرداد 88 و تنها مدت کوتاهی پس از انتخابات ریاست جمهوری دولت دهم در ایران دستگیر شده بودند، در ۱۳ بهمن ۸۸ ،احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، در مصاحبه با تلویزیون دولتی پیشنهاد مبادله آن ها با زندانیان ایرانی در آمریکا را مطرح کرد: احمدی نژاد گفت: «یک گفت وگوهایی می شود که اگر بشود یک مبادله ای انجام دهیم. ما دوست نداریم کسی در زندان باشد ولی بالاخره این افراد تجاوز مرزی کرده اند و جرمشان آشکار است ولی آن ایرانی هایی که در زندان های آمریکا هستند هیچ جرم معلومی ندارند.»

در ۲ خرداد ۸۹ نیز حیدر مصلی، وزیر اطلاعات پیشنهاد مبادله این افراد با ایرانیان زندانی در آمریکا را مطرح کرد و تأکید کرد که جاسوس بودن این سه آمریکایی مشخص است.  البته مقامات آمریکایی در این مورد موضع محافظه کارانه تری داشته و تا کنون به صراحت به موضوع مبادله زندانیان در ایران و آمریکا اشاره نکرده و حتی آن را تکذیب کرده اند.

به هر ترتیب آزادی 2 شهروند ایرانی در 4 ماه اخیر این گمانه زنی در ترکیب با اظهارات روز جمعه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که همزمان با آزادی عطاردی اعلام شد، گمانه زنی ها در مورد احتمال آزادی امیر حکمتی و بازگشت وی به آمریکا را تقویت کرده است.

مبادله زندانیان مانند هر موضوع دیگری در روابط ایران و آمریکا ابهام و پیچیدگی های خاص خود را دارد اما در عین حال می تواند نوعی اقدام اعتمادساز باشد که افکار عمومی را برای احتمال مذاکره مستقیم تهران و واشینگتن آماده می کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10