پیام‌ سفر آتی اردوغان به غزه

دیپلماسی ایرانی: پایگاه خبری اسرائیلی والا (WALLA) روز گذشته خبری را منتشر کرد مبنی بر این که رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به طور رسمی اعلام کرد تا پایان ماه آینده میلادی و پس از دیدار از کاخ سفید در واشنگتن به غزه سفر خواهد کرد.

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، هنوز اردوغان اعلام نکرده است که دقیقا در چه روزی به غزه سفر خواهد کرد اما در سخنرانی روز سه شنبه اش که یکی از شبکه های ترکیه آن را پخش کرد به روشنی گفت که این دیدار پایان ماه آینده میلادی انجام خواهد شد.

بنا به این گزارش این دیدار در چارچوب رفع کامل محاصره غزه بر اساس شرایطی که ترکیه برای اسرائیل تعیین کرده بود، پس از عذرخواهی تلاویو از آنکارا، صورت می گیرد.

پیش بینی می شود که اردوغان شانزدهم ماه آینده میلادی به واشنگتن سفر کند و در آن جا با باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا دیدار کند.

پیش از این اردوغان گفته بود که به دلیل فشارهای خارجی سفر خود به غزه را به تعویق می اندازد اما بعد از آن که اسرائیل از ترکیه بر سر حمله به کشتی مرمره در پایان ماه می 2010 عذرخواهی کرد از این کار منصرف شد و اکنون می گوید که حتما به غزه سفر خواهد کرد. این مساله نشان می دهد که بر خلاف تصور اسرائیلی ها و امریکایی ها حتی بعد از عذرخواهی رسمی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی از ترکیه نیز روابط آنکارا – تلاویو بهبود نخواهد یافت.

این در حالی است که هیئت اسرائیلی ای که بنا بود برای مذاکره بر سر پرداخت غرامت به خانواده های قربانیان کشتی مرمره به آنکارا سفر کند و با مقام های ترک دیدار کند، به دلایل نامعلوم سفر خود را به تعویق انداخته است. بنا بود ریاست این هئیت را ژنرال یعقوف عمیدرو، رئیس شورای امنیت ملی اسرائیل بر عهده بگیرد و همراه او نیز یوسف چاخنوفیر، نماینده بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل باشد.

این پایگاه اسرائیلی در این باره گزارش می دهد که تعویق سفر هیئت اسرائیلی دقیقا یک روز بعد از آن صورت می گیرد که خانواده های قربانیان ترک اعلام کرده اند که علی رغم غرامت هایی که قرار است دولت نتانیاهو به آنها پرداخت کند، قصد ندارند از ادعای قضایی خود علیه فرماندهان ارتش اسرائیل در دادگاه های محلی ترکیه صرف نظر کنند.

به نوشته روزنامه عبری یدیعوت احرونوت، دو طرف ترکی و اسرائیلی بر سر میزان غرامت با یکدیگر اختلاف نظر دارند. در حالی که دولت اسرائیلی اعلام کرده که حاضر است یک صد هزار دلار به تک تک خانواده قربانیان بدهد، دولت ترکیه گفته است که تلاویو باید این رقم را به یک میلیون دلار برای هر خانواده برساند.

این در حالی است که ترکیه انتظار دارد که پس از حل اختلافات خود با اسرائیل وارد روند مذاکرات صلح نیز بشود. به گفته این روزنامه اسرائیلی رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به اعضای حزب عدالت و توسعه گفته که بر اساس توافقی که با اسرائیلی ها به واسطه امریکایی ها شده قرار است آنکارا وارد مسیر مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل شود که در این صورت معادله سیاسی منطقه کاملا تغییر خواهد کرد. در حالی که دولت اسرائیلی اعلام کرده است که به هیچ وجه نمی پذیرد که آنکارا در این مذاکرات میانجی گری کند و بخواهد در آن نقشی داشته باشد.

همچنین گفته می شود مقام های اسرائیلی از این که شنیده اند نخست وزیر ترکیه با افتخار به اعضای حزبش گفته است که نتانیاهو با او تماس گرفته و از بابت کشتی مرمره از او عذرخواهی کرده است، ناراحت شده و آن را توهینی به دولت عبری دانسته اند.

در این میان عذرخواهی نتانیاهو از آنکارا باعث خوشحالی رهبران عرب دوست اردوغان نیز شده به گونه ای که خالد مشعل، رئیس اداره سیاسی جنبش اسلامی حماس آن را آغاز واقعیتی جدید در منطقه خاورمیانه دانسته است. اظهار نظری که باز هم به ناراحتی اسرائیلی ها افزوده و آن را شکستی دیپلماتیک در برابر دیپلماسی ترکیه قلمداد کرده اند.

از سوی دیگر سرکنسول ترکیه در رام الله سه روز پیش استوارنامه خود را به عنوان سفیر جدید این کشور در فلسطین به محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطین داد. دکتر تسفی بارئیل، تحلیلگر مسائل سیاسی در روزنامه عبری هاآرتص در این باره نوشت: روابط استراتژیک میان آنکارا و تلاویو واقعا مهم است. ترکیه بازیگری مهم محسوب می شود و می تواند نقشی اساسی در مذاکرات صلح میان اسرائیلی و فلسطینی ها داشته باشد. از این رو ما باید به طور تدریجی برای حل اختلافاتمان با ترک ها اقدام کنیم. اما آغاز به کار سفیر ترکیه در رام الله این پیام را از سوی آنکارا به واشنگتن می دهد که آنها در همه موارد با سیاست های کاخ سفید هماهنگ نیستند، به ویژه که امریکا برای عضویت ناظر فلسطین در سازمان ملل نیز رای نداد و این مساله با سیاست های ترکیه کاملا تضاد دارد.

وی همچنین اظهارات اردوغان مبنی بر این که مذاکرات صلح میان فلسطینیان و اسرائیلی ها بدون مشارکت حماس انجام نخواهد شد را مهم دانست و نوشت که اردوغان ثابت کرد که هیچ فرقی برای تصمیم گیران سیاسی ترکیه میان دو جنبش فتح و حماس نیست.

با این حال وی معتقد است که در صورتی که اردوغان به غزه سفر کند، نمی تواند پس از آن به رام الله نیاید و این سفر می تواند گشایشی در روابط آنکارا و تلاویو ایجاد کند به این ترتیب که وی احتمالا در بیت المقدس با بنیامین نتانیاهو نیز دیدار خواهد کرد.

به اعتقاد مقام های اسرائیلی اردوغان در نهایت با تلاویو به عادی سازی روابط خواهد پرداخت اما قبل از آن تلاش خواهد کرد که از عذرخواهی نتانیاهو از خود نهایت استفاده را ببرد و سپس از در آشتی با اسرائیل در آید.