متن کامل گزارش جدید آژانس درباره ایران
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش جدید خود درباره برنامه هسته ای ایران را منتشر کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش جدید 12 صفحه ای خود درباره برنامه هسته ای ایران را بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد.
***
اجرای توافقنامه پادمان های ان پی تی و مفاد مربوط به قطعنامه های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیرکل
A. مقدمه
1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت بوده که درباره اجرای توافقنامه پادمان های ان پی تی و مفاد مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.
2. شورای امنیت تاکید کرده است که گام های تعیین شده توسط شورای حکام در قطعنامه هایش، برای ایران الزام آور هستند. مفاد مربوطه به قطعنامه های مزبور شورای امنیت طی فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر اساس شرایط این قطعنامه ها اجباری است.
3. این گزارش تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیر کل GOV/2012/55 (شانزدهم نوامبر 2012) و همچنین موضوعاتی که همچنان باقی مانده را مورد بررسی قرار می دهد. این گزارش بر زمینه هایی که ایران به تعهدات الزام آور خود به طور کامل پایبند نبوده تمرکز کرده است، تعهداتی که اجرای کامل آن ها برای ایجاد اطمینان بین المللی درباره ماهیت کاملا صلح میز برنامه هسته ای ایران ضروری است.
B. تشریح موضوعات حل نشده
4. در نوامبر 2011، قطعنامه GOV/2011/69 شورای حکام، در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که ایران و آژانس باید گفت وگوها برای حل تمامی موضوعات اساسی باقی مانده را افزایش دهند. این مذاکرات باید با هدف ارائه توضیحاتی درباره موضوعاتی نظیر دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت ها، مواد و افراد در ایران باشد. در این قطعنامه، شورای حکام ایران را فراخوانده است تا به طور جدی و بدون پیش شرط در گفت گوها وارد شده تا اطمینان بین المللی درباره ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران حاصل شود. با توجه به این موضوع، از ژانویه تا اوایل سپتامبر 2012، مقامات آژانس و ایران 6 دور گفت وگو در وین و تهران از جمله سفر مدیر کل به تهران در ماه مه 2012 داشته اند. اگر چه، هیچگونه نتایج ملموسی حاصل نشده است.
5. در 13 سپتامبر 2012، قطعنامه GOV/2012/50 شورای حکام، در میان دیگر موضوعات، تصمیم گرفت که همکاری ایران با درخواست های آژانس با هدف حل موضوعات باقی مانده ضروری و فوری است تا اطمینان بین المللی درباره ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران حاصل شود. شورای حکام همچنین تاکید کرد که برای ایران الزامی است که به طور فوری رویکرد ساختارمندی را برای حل مسائل باقیمانده مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ایش را نهایی و اجرایی کند که به عنوان گام اول شامل، فراهم کردن دسترسی آژانس به سایت های مرتبط مورد درخواست است. پیرو اجرای این قطعنامه، آژانس سریعا گامهایی را برای تعامل با ایران طی گفت وگوهای بیشتر برداشت.
6. مقامات آژانس و ایران از گزارش نوامبر 2012 مدیرکل، سه دور گفت وگو در تهران - 13 سپتامبر 2012، 16 و 17 ژانویه 2013 و 13 فوریه 2013 - با هدف نهایی کردن سند رویکرد ساختارمند برگزار کرده اند. در حالی که تعهد دبیرخانه برای ادامه گفت وگو پابرجاست، حصول توافق با ایران درباره رویکرد ساختارمند یا آغاز اقدام جدی درباره مسائل باقیمانده از جمله موارد مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران هنوز اتفاق نیفتاده است.
C. تاسیسات اعلام شده تحت توافقنامه پادمان ایران
7. تحت توافقنامه پادمان، ایران وجود 16 تأسیسات هسته ای و 9 مکان خارج از تاسیسات که در آن مواد هسته ای به طور معمول استفاده می شود را اعلام کرده است. آژانس بدون توجه به اینکه برخی از فعالیت های معین ایران در تأسیساتی خاص ـ چنانکه در ادامه اشاره می شود ـ با قطعنامه های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت مغایرت دارند، همچنان راستی آزمایی از عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده توسط ایران در این تأسیسات و مکان های خارج از سایت ها را ادامه دهد.
D. فعالیت های مرتبط با غنی سازی
8- ایران برخلاف قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، فعالیت های مرتبط با غنی سازی خود در تأسیسات اعلام شده ای که در زیر به آنها اشاره خواهد شد را تعلیق نکرده است. تمام این فعالیت ها تحت پادمان های آژانس هستند و تمام مواد هسته ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه های تغذیه و تخلیه اورانیوم در این تاسیسات مشمول اقدامات نظارت وکنترل (محدودسازی) آژانس هستند.
9- ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به اورانیومِ235 (U-235) با غنای 5 درصد، تولید سوخت برای تاسیسات هسته ای ایش است؛ ضمن اینکه هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به اورانیوم 235 با غنای 20 درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
10- ایران از زمانیکه غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته ای خود را شروع کرده است در آن تاسیسات موارد زیر را تولید کرده است:
- 8271 کیلوگرم ( 660 کلیوگرم بیشتر از گزارش قبلی مدیر کل آژانس) هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 پنج درصد؛ از این مقدار، 5974 کیلوگرم به شکل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 پنج درصد باقی مانده اند و مابقی بیش از این حد غنی شده اند (چنانکه در پاراگرافهای 15 و 25 تا 27 شرح آن آمده است).
- 280 کیلوگرم ( 47 کیلوگرم بیشتر از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل آژانس) هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصد؛ از این مقدار 167 کیلوگرم به شکل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 20درصد باقی مانده اند و مابقی بیش از این حد غنی شده اند (چنانکه شرح آن در پاراگراف 45 در زیر آمده است).
D1. نطنز
11- تأسیسات غنی سازی سوخت:
غنی سازی سوخت یک تأسیسات غنی سازی سانتریفیوژی است که برای تولید اورانیومِ با غنای پایین، تا اورانیوم 235 پنج درصد ساخته شده و اولین بار در سال 2007 آغاز به کار کرده است. این کارخانه به دو بخش سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. بنا بر اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده سالن تولید A برای استقرار 8 واحد هر یک شامل 18 آبشار طراحی شده است و بدین ترتیب، در مجموع تقریباً 25هزار سانتریفیوژ در 144 آبشار قرار می گیرد . ایران هنوز اطلاعات طراحی سالن تولید B را ارائه نداده است.
12- ایران تا تاریخ 19 فوریه 2013، 74 آبشار را به طور کامل در سالن تولید A نصب کرده، برای 3 آبشار دیگر بخشی از عملیات نصب را انجام داده و مراحل مقدماتی نصب 67 آبشار دیگر را به اتمام رسانده است. در این تاریخ ایران اعلام کرد 53 عدد از آبشارهای کاملاً نصب شده را با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه می کند.
13- ایران در نامه ای به تاریخ 23 ژانویه 2013 به آژانس اطلاع داد که از سانترفیوژهای IR-2m در یکی از بخش های سالن تولید A «استفاده خواهد کرد». ایران در نامه ای به تاریخ 6 فوریه 2013 به درخواست آژانس، اطلاعات بیشتری درباره شکل بندی آبشارهای طراحی شده برای بخشی که سانترفیوژهای IR-2m را شامل خواهد شد، فراهم آورده و اطلاعات فنّی مرتبط دیگری هم ارائه کرد.
14- آژانس بر اساس راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی که بین 20 اکتبر 2012 و 11 نوامبر 2012 از تأسیسات غنی سازی سوخت به عمل آورد اقدام به راستی آزمایی فهرست اقلام مواد هسته ای اعلام شده توسط ایران در 21 اکتبر 2012، با در نظر گرفتن خطاهای اندازه گیری معمول در چنین تأسیساتی کرد.
15- آژانس تأیید کرده است که تا تاریخ 21 اکتبر 2012، 85644 کیلوگرم از هگزافلوریاد اورانیوم طبیعی از زمان آغاز تولید آن در فوریه 2007 برای تغذیه آبشارها به کار رفته است و مجموعاً 7451 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 5 درصد تولید شده است. ایران برآورد کرده بین 22 اکتبر 2012 و 3 فوریه 2013 مجموعاً 9106 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارها تزریق شده اند و در مجموع، تقریباً 820 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 5 درصد تولید شده است؛ به این ترتیب میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 5 درصد از زمان آغاز تولید آن، به 8271 کیلوگرم می رسد.
16- بر اساس نمونه های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی سازی سوخت از فوریه 2007، و همچنین دیگر فعالیت های راستی آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه اعلام کرده، فعالیت نموده است.
تأسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت
17- تأسیسات غنی سازی آزمایشی سوخت یک تاسیسات تحقیقات و توسعه و تأسیسات تولید آزمایشی اورانیوم با درصد غنای پایین (LEU) است، که اولین بار در اکتبر 2003 عملیاتی شده است. این تاسیسات یک سالن آبشار دارد که می تواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش تقسیم شده، که ایران یکی از آنها را برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 20 درصد (آبشارهای 1 و 6) و بخش دیگر را برای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2، 3، 4 و 5) در نظر گرفته است.
18- بخش تولید: تا تاریخ 12 فوریه 2013، ایران همچنان به تزریق هگزافلوراید اورانیوم غنی شده با درصد غنای پایین به دو آبشار به هم مرتبط (آبشارهای 1 و 6) که شامل مجموعاً 328 سانترفیوژ IR-1 بوده، ادامه داده است.
19- چنانکه پیشتر گزارش شد آژانس تائید کرده است که تا تاریخ 15 سپتامبر 2012، 119.6 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 5 درصد، از زمان آغاز تولید آن در فوریه 2010 به آبشارهای بخش تولید تزریق شده بودند و اینکه مجموعاً 129.1 کیلوگرم هگزافلوراید غنی شده به اورانیوم 20 درصد تولید شده است. ایران برآورد کرده بین 16 سپتامبر 2012 و 12 فوریه 2013 در مجموع 145.5 کیلوگرم هگزافلوراید غنی شده به اورانیوم 5 درصد را به آبشارهای بخش تولید تزریق کرده است و اینکه تقریباً 20.8 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 20 درصد تولید شده است. بدین ترتیب، ایران از زمان آغاز تولید در تأسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت در مجموع 149.9 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 20 درصد تولید کرده است.
20- بخش تحقیق و توسعه: از گزارش پیشین مدیر کل، ایران دو نمونه سانتریفیوژ (IR-6&IR-6S) را به طور متناوب و به صورت تک دستگاهی، گاز طبیعی هگزافلوراید اورانیوم تزریق کرده است. ایران همچنین به طور متناوب در حال تزریق گاز طبیعی هگزافلوراید اورانیوم داخل سانتریفیوژهای IR-2M و IR-4 است و گاهی به صورت تک دستگاه و گاهی به صورت آبشارهایی با سایزهای مختلف تزریق کرده است.
21- ایران بین 12 نوامبر 2012 و 12 فوریه 2013 به طور مجموع تقریبا 469.2 کیلوگرم گاز طبیعی هگزا فلوراید به سانتریفیوژهایی در بخش تحقیق و توسعه تزریق کرده اما هیچ اورانیوم با درصد غنای پایین در پایان این روند خارج نشده است.
22- بر اساس پرسش نامه اطلاعات طراحی به روز شده در تاریخ 6 فوریه 2013، ایران به آژانس اطلاع داده که قصد آغاز خارج کردن محصولات از آبشارهای 4 و 5 دارد و بر خلاف گذشته به ترکیب آنها در پایان روند نمی پردازد. ایران و آژانس در حال بررسی چگونگی اصلاح اقدامات پادمانی هستند چون این پادمان ها در نتیجه تغییر در فعالیت این آبشارها نیازمند اصلاحات هستند. ایران موافقت کرده تا زمانی که این اقدامات پادمانی جایگزین نشود، عملیات را آغاز نکند.
23- بر اساس نتایج تحلیل نمونه های محیطی گرفته شده در سایت غنی سازی فردو و دیگر فعالیت های راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده که تاسیسات غنی سازی، همانطور که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی اعلام کرده، عمل می کند.
D.2.-فردو
24- سایت غنی سازی سوخت فردو: بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی در تاریخ 18 ژانویه سال 2012، سایت غنی سازی سوخت فردو، سایت غنی سازی برای تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم تا 20 درصد غنی سازی شده بوده و تبدیل هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم با غنای 5 درصد غنی سازی شده است. همچنان اطلاعات بیشتری از ایران در رابطه با این تاسیسات به ویژه در سایه تفاوت میان هدف اولیه اعلام شده از این سایت و هدفی که هم اکنون از این سایت استفاده می شود، وجود دارد.
تاسیسات [فردو] که برای نخستین بار در سال 2011 عملیاتی شد، برای راه اندازی 2976 سانتریفیوژ در 16 آبشار بوده که بین واحد1 و واحد 2 تقسیم شده است. تا این تاریخ، تمامی سانتریفیوژهای نصب شده از نوع IR-1 هستند. ایران همچنان به آژانس درباره آبشارهایی که برای غنی سازی اورانیوم-235 تا غنای 5 درصد و غنی سازی اورانیوم-235 تا غنای 20 درصد اطلاع رسانی می کند.
25- تا تاریخ 17 فوریه سال 2013، ایران همچنان تزریق به چهار آبشار ( متشکل از دو مجموعه دو آبشاری بهم مرتبط) از واحد 2 با هگزا فلوراید اورانیومی که تا اورانیوم 5 درصد غنی شده است، ادامه می دهد. به هیچکدام از 12 آبشار دیگر هگزا فلوراید اورانیوم تزریق نشده است.
26- بین 17 نوامبر 2012 و 3 دسامبر 2012، آژانس راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی در تاسیسات سایت فردو انجام داده و آن را راستی آزمایی کرده است و از تاریخ 17 نوامبر 2012، مجموع 769 کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم تا اورانیوم با درصد غنای 5 درصد در سایت رسانده شده و از زمانی که تولید در سایت غنی سازی فردو در دسامبر 2011 آغاز شده، به سانتریفیوژهای این سایت تزریق شده است و 101.2 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم که تا اورانیوم 20درصد غنی سازی شده نیز تولید شده است. در نتیجه راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی، آژانس با اقدامات عدم قطعیت که در این سایت همراه است، موجودی مواد هسته ای که ایران در 17 نوامبر سال 2012 اعلام کرده را راستی آزمایی کرده است.
27- ایران برآورد کرده بین 18 نوامبر 2012 و 10 فوریه 2013، در مجموع 210.1 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم را به اورانیوم 5 درصد تبدیل کرده و به آبشارهای سایت غنی سازی فردو تزریق کرده است و حدود 28.7 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم را به اورانیوم 20درصد تبدیل کرده است. در مجموع از زمان آغاز تولید، 129.9 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده تولید شده است که 125.3 کیلوگرم از آن توسط آژانس راستی آزمایی شده است.
28- بر اساس نتایج تحلیل نمونه های محیطی در سایت غنی سازی فردو و راستی آزمایی دیگر فعالیت ها، آژانس به این نتیجه رسیده که سایت [فردو] بر اساس همان چیزی که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی برای سایت غنی سازی فردو اعلام کرده، فعالیت می کند.
D.3 دیگر فعالیت های غنی سازی های مربوطه
29- ایران هنوز پاسخ اساسی به درخواست های آژانس برای اطلاعات بیشتر در رابطه با اعلام تهران برای ساخت 10 تاسیسات غنی سازی اورانیوم جدید که محل 5 سایت آن نیز مشخص شده، نداده است. همچنین ایران اطلاعات مورد درخواست آژانس در رابطه با اعلام تهران در تاریخ 7 فوریه سال 2010 درباره داشتن فناوری غنی سازی با لیزر ارائه نداده است. در نتیجه عدم همکاری ایران در این موضوعات، آژانس قادر به راستی آزمایی و ارائه گزارش کامل در این موضوعات را ندارد.
E- فعالیت های بازفرآوری
30- متعاقب قطعنامه های مربوط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم شده تا فعالیت های بازفرآوری خود از جمله تحقیق و توسعه را متوقف کند. ایران اعلام کردکه فعالیت های بازفرآوری ندارد.
31- آژانس به رصد کاربرد سلول های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و سایت تولید مولیبدینوم، یودین و رادیو ایزوتوپ های زنون ادامه می دهد.
آژانس بازرسی و پرسشنامه اطلاع طراحی را در 12 فوریه 2013 در رآکتور تحقیقاتی تهران انجام داده و پرسشنامه اطلاعات طراحی درباره تاسیسات تولید مولیبدینوم، یودین و رادیو ایزوتوپ های زنون را در تاریخ 13 فوریه 2013 انجام داده است. در رابطه با رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید مولیبدینوم، یودین و رادیو ایزوتوپ های زنون که آژانس به آنها دسترسی دارد، آژانس می تواند تایید کند که فعالیت های بازفرآوری در حال انجام در ایران وجود ندارد.
F- پروژه های مربوط به آب سنگین
32- بر خلاف قطعنامه های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت تمام پروژه های مربوط به آب سنگین را باید متوقف کند که از جمله ساخت رآکتور تحقیقاتی تعدیل شده در اراک (IR-40) است که تحت پادمان آژانس قرار دارد.
33- در 11 فوریه سال 2013، آژانس پرسشنامه اطلاعات طراحی در رآکتور IR-40 اراک انجام داد و مشاهده کرد که نصب خنک کننده ها و چرخه پایپینگ تعدیل شده تقریبا تکمیل شده است. همانطور که در گزارش قبلی ارائه شد، ایران اعلام کرده که فعالیت رآکتور IR-40را در سه ماهه نخست سال 2014 آغاز خواهد کرد.
34- از زمان بازدید از سایت تولید آب سنگین در تاریخ 17 آگوست سال 2011، به آژانس اجازه دسترسی بیشتر به سایت داده نشده است. در نتیجه، آژانس بار دیگر فقط به تصاویر ماهواره ای که وضعیت سایت تولید آب سنگین را رصد می کنند، اتکا کرده است. بر اساس آخرین تصاویر، به نظر می رسد که عملیات احداث سایت برای عملیاتی شدن، ادامه می یابد.
تا این تاریخ، ایران به آژانس اجازه نداده تا نمونه هایی را از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم برداشت کند. از گزارش پیشین مدیر کل، آژانس درخواست خود از ایران برای دسترسی به سایت تولید آب سنگین و برداشت نمونه از آب سنگین ذکر شده را ارائه کرده است. ایران دوباره اجازه دسترسی مورد درخواست را فراهم نکرده است.
تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت
35. اگرچه ایران ملزم است همه فعالیت های مربوط به غنی سازی و طرح های مربوط به آب سنگین را به حال تعلیق درآورد، فعالیت هایی را در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)، کارخانه تولید سوخت (FMP)، و تأسیسات تولید ورقه سوخت (FPFP) در اصفهان، چنان که در بالا اشاره شد، هدایت می کند که علی رغم آن که این تأسیسات تحت نظارت آژانس است، در تناقض جدی با الزامات ذکر شده می باشد.
36. در ضمن ایران از زمان آغاز تبدیل و تهیه سوخت در تأسیساتی که اعلام کرده:
• 550 تن UF6 در تأسیسات تبدیل اورانیوم تولید کرده که 170 تن آن به تأسیسات غنی سازی سوخت (FEP) فرستاده شده است؛
• به فرآیند تبدیل R&D در تأسیسات تبدیل اورانیوم 53 کیلوگرم UF6 غنی شده U-235 3.34% تزریق، و 24 کیلوگرم اورانیوم به فرم UO2 تولید کرده است؛
• به فرآیند تبدیل در تأسیسات تولید ورقه سوخت 111 کیلوگرم UF6 غنی شده تا U-235 20% (28.3+ کیلوگرم، از زمان گزارش قبلی مدیر کل) تزریق، و 50 کیلوگرم اورانیوم به فرم U3O8 تولید کرده است؛ و
• پنج مجموعه سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا U-235 20%، و دو مجموعه سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا U-235 3.34% انتقال داده است.
37. تأسیسات تبدیل اورانیوم: در نتیجه راستی آزمایی که توسط آژانس در تأسیسات تبدیل اورانیوم در مارس 2012 انجام شده و به دنبال رسید حاوی اطلاعات بیشتر که از ایران دریافت شد، آژانس در محدوده عدم قطعیت های اندازه گیری که عموماً در چنین تأسیساتی وجود دارند، فهرست موجودی مواد هسته ای را چنان که ایران در 2 مارس 2012 اعلام کرده بود، تأیید کرد.
38. از زمان گزارش قبلی آژانس، ایران آژانس را مطلع کرده که قصد دارد فعالیت های تبدیل R&D شامل استفاده از UF6 طبیعی را برای تولید UO2 به مرحله اجرا درآورد.
39. ایران بنابر اظهارات خود، از تاریخ 3 فوریه 2013، 9056 کیلوگرم اورانیوم طبیعی به فرم UO2 از طریق تبدیل سنگ معدن اورانیوم تولید کرده است. از تاریخ 5 فوریه 2013 آژانس تأیید کرده که ایران 3823 کیلوگرم از این UO2 را به کارخانه تولید سوخت انتقال داده است.
40. از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران آژانس را مطلع کرده که اغلب مواد هسته ای را که دور انداخته است –به فرم ضایعات مایع، لجن و زائدات جامد– بازیافت کرده است، در حالی که سال گذشته یک تانکر ذخیره منفجر شد؛ آژانس در حال حاضر در حال ارزیابی اظهارات ایران است.
41. نیروگاه تولید سوخت: در نتیجه راستی آزمایی موجودی که آژانس در کارخانه تولید سوخت میان 4 تا 6 سپتامبر 2012 عملی کرد، آژانس در محدوده عدم قطعیت های اندازه گیری که عموماً در چنین تأسیساتی وجود دارند، موجودی مواد هسته ای را چنان که ایران در 4 سپتامبر 2012 اعلام کرده بود، تأیید کرد.
42. در 26 نوامبر 2012، آژانس مجموعه نمونه اولیه اورانیوم طبیعی IR-40 را قبل از انتقال آن به راکتور تحقیقاتی تهران برای آزمایش انتشار، بازبینی کرد.
43. در 9 و 11 فوریه 2013، آژانس یک بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی را در تأسیسات تولید سوخت عملی کرد و تأیید کرد که تولید گلوله سوخت برای راکتور IR-40 با استفاده از UO2 طبیعی در حال پیشرفت است.
44. تأسیسات تولید ورقه سوخت: در نتیجه راستی آزمایی موجودی که آژانس در تأسیسات تولید ورقه سوخت در 29 سپتامبر 2012 عملی کرد، آژانس در محدوده عدم قطعیت های اندازه گیری که عموماً در چنین تأسیساتی وجود دارند، موجودی مواد هسته ای را چنان که ایران در آن تاریخ اعلام کرده بود تأیید کرد.
45. در 27 سپتامبر 2012، تبدیل UF6 غنی شده تا U-235 20% را به U3O8 در تأسیسات تولید ورقه سوخت به حال تعلیق درآورد. ایران تخمین زده که بین 2 دسامبر 2012، یعنی زمانی که این فعالیت ها را از سر گرفت، و 11 فوریه 2013، 28.3 کیلوگرم UF6 غنی شده تا U-235 20% به فرآیند تبدیل تأسیسات تولید ورقه سوخت تزریق شده است، و 12 کیلوگرم اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده است. این امر مجموع مقادیر UF6 غنی شده تا U-235 20% که به فرآیند تبدیل تزریق شده به 111 کیلوگرم، و مجموع مقادیر اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده را به 50 کیلوگرم می رساند.
46. در 12 و 13 فوریه 2013، آژانس هفت مجموعه سوخت و 95 ورقه سوخت موجود در تأسیسات را بازبینی کرد.
H. ابعاد نظامی احتمالی
47. در گزارش های پیشین مدیر کل آژانس، مسائل برجسته ای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته ی ایران و اقداماتی لازم برای حل این مسائل مشخص شده بود. از سال 2002، آژانس به طرز فزاینده ای نگران وجود احتمالی فعالیت های هسته ای فاش نشده در سازمان های مرتبط نظامی و علاوه بر این، فعالیت های مرتبط با ایجاد ظرفیت قدرت انفجاری کلاهک هسته ی برای یک موشک بوده است. ایران نگرانی های آژانس را رد کرده است و این امر به طور عمده با تأکید بر این باور صورت گرفته که ایران چنین نگرانی های را بی اساس می خواند.
48. ضمیمه گزارش منتشر شده مدیرکل آژانس به تاریخ نوامبر سال 2011 به شماره GOV/2011/65 تحلیل دقیقی از اطلاعات موجود در اختیار آژانس ارائه داد که نشان می داد ایران فعالیت هایی را در ارتباط با تولید تجهیزات انفجاری هسته ای صورت داده است. آژانس بین لمللی انرژی اتمی صحت این اطلاعات را در کل بررسی و تأیید کرده است. از نوامبر سال 2011 تا کنون، آژانس اطلاعات بیشتری به دست آورده است که بیش از پیش، تحلیل ارائه شده در ضمیمه مذکور را تأیید می کند.
49. در قطعنامه 1929 که در سال 2010 منتشر شد، شورای امنیت سازمان ملل بر تعهدات ایران به منظور انجام اقدامات لازم مطرح شده در بیانیه شورای حکام آژانس به شماره GOV/2006/14 بار دیگر تأکید کرد و از این کشور خواست تا درباره تمامی مسائل مهم به ویژه مواردی که نگرانی هایی را در خصوص ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران مطرح می کند، همکاری کاملی را با آژانس داشته باشد و بی هیچ وقفه ای دسترسی کاملی را به تمام سایت ها، تجهیزات، افراد و اسناد درخواست شده توسط آژانس فراهم کند. همانطور که بالا در بخش B به آن اشاره شد، از زمان انتشار گزارش ماه نوامبر سال 2011 مدیرکل آژانس، اگرچه شورای حکام 2 قطعنامه در ارتباط با فوریت لزوم حل مسائل برجسته مرتبط با برنامه هسته ای ایران منتشر کرده - از جمله مواردی که باید به طور شفاف مطرح شود تا وجود هرگونه ابعاد نظامی احتمالی را حذف کند - اما هنوز امکان این فراهم نشده تا اسناد راهبردی ساختار افته ی نهایی شود و یا اقدام قابل توجهی در این ارتباط صورت گیرد.
50. پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش ماه نوامبر سال 2011 آژانس مطرح شد، اطلاعاتی که کشورهای عضو در اختیار آژانس قرار داده اند، نشان می دهد که ایران مخزن مهار منفجره بزرگی را ایجاد کرده تا در آن آزمایشات هیدرودینامیک انجام دهد؛ چنین آزمایشاتی قویا نشان گر تولید سلاح هسته ی احتمالی است. این اطلاعات همچنین نشان می دهد که مخزن مهار در سال 2000 در سایت پارچین نصب شده است. جایگاه مخزن در سایت پارچین صرفا در ماه مارس سال 2011 مشخص شد و آژانس در ماه ژانویه سال 2012 ایران را از وجود آن مطلع کرد.
51. همانطور که پیش این گزارش شد، تصاویر ماهواره ای قرار گرفته در اختیار آژانس از ماه فوریه سال 2005 تا ماه ژانویه سال 2012 هیچ فعالیتی را در محل و یا در نزدیکی ساختمانی که مخزن مهار در آنجا قرار گرفته است، نشان نمی دهد. اگرچه از زمان نخستین درخواست آژانس برای دسترسی به این مکان، تصاویر ماهواره ای فعالیت های گسترده تر و به دنبال آن تغییراتی را در این مکان به تصویر کشیده است. آژانس در هر دور از گفتگوها با ایران بر درخواست خود برای دسترسی به محل سایت پارچین تأکید کرده است، اما ایران به این درخواست پاسخ نداده است.
52. از جمله پیشرفت های قابل توجهی که آژانس از زمان انتشار گزارش ماه نوامبر سال 2012 مدیرکل، شاهد بوده است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· بازگرداندن شرایط ساختمان اتاقک مخزن به وضعیت قبلی (که باید صفحات دیوار و لوله کشی خروج گاز را نیز شامل شود)؛
· ایجاد تغییراتی در سقف های ساختمان اتاقک مخزن و دیگر ساختمان بزرگ؛
. جداسازی بازسازی قسمت فرعی ساختمان بزرگ دیگر؛
· ساخت یک ساختمان کوچک در همان مکانی که یک ساختمان با ابعاد مشابه قبلا تخریب شده بود؛
· گستراندن، همسطح سازی و فشردن یک لایه دیگر از مواد در یک منطقه بزرگ؛
· و در نهایت نیز نصب حصاری که این مکان را به دو بخش تقسیم می کند.
53. همانطور که پیشتر گزارش شد، ایران اعلام کرده که اتهام فعالیت های هسته ای در سایت پارچین «بی اساس» است و «همچنین فعالیت های اخیری که گفته می شود در نزدیکی مکان مورد علاقه آژانس صورت گرفته، هیچ ارتباطی به مکان مشخص شده توسط آژانس ندارد». تا کنون، ایران تنها توضیحی برای جابه جایی خاک توسط کامیون ها ارائه کرده است که نشان می دهد به دلیل ساخت جاده جدید پارچین صورت گرفته است».
54. با توجه به فعالیت های گسترده ای که ایران در مکان مذکور در سایت پارچین صورت داده و همچنان نیز ادامه دارد، زمانی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی آن برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف خواهد شد. در حالیکه آژانس به ارزیابی این موضوع ادامه می دهد، داشتن دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ضروری است، همچنین لازم است تا ایران بدون وقفه بیشتر، همانطور که در ماه فوریه توسط آژانس درخواست شده بود، برای سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، پاسخ ایی واقعی فراهم کند.
I – اطلاعات طراحی
55- به رغم توافقنامه پادمان و قطعنامه های مرتبط صادر شده از سوی شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزومات کد 3-1 از ترتیبات اجرایی بخش اول توافقنامه پادمان را اجرا نمی کند. مهم است که توجه شود که نبود چنین اطلاعات اولیه ای زمان موجود برای برنامه ریزی آژانس در خصوص اقدامات تامینی توافق شده را به خصوص در مورد تسهیلات جدید کاهش داده و سطح اطمینان را نیز در خصوص سایر تسهیلات کاهش می دهد.
56- به رغم وظایف ایران بر اساس کد 3-1 اصلاح شده، ایران از سال 2006 تاکنون DIQ روزآمد شده را در خصوص رآکتور IR- 40 برای آژانس فراهم نکرده است. کمبود اطلاعات روزآمد اثری معکوس بر توانایی آژانس در راستی آزمایی طراحی تسهیلات و اجرای موثر رویکرد پادمان دارد.
57- پاسخ ایران به تقاضاهای آژانس در خصوص تایید یا فراهم آوردن اطلاعات مربوط به قصد خود برای ساخت تسهیلات هسته ای جدید، این است که در زمان لازم این اطلاعات مورد نیاز را بر طبق کد 3-1 اصلاح شده ترتیبات اجرایی فراهم خواهد آورد.
J - پروتکل الحاقی
58- برخلاف قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. تا زمانی که ایران همکاری لازم را به عمل نیاورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نکند، آژانس در موقعیتی نیست که عدم وجود فعالیت یا مواد هسته ای اعلام نشده در ایران را تایید کند.
K - سایر موضوعات
59- آژانس و ایران به بحث های خود در خصوص اختلافات بین مواد هسته ای اعلام شده از سوی اپراتور بین سال های 1995 تا 2002 در آزمایشگاه تحقیقاتی چند منظوره «جابر بن حیان» که توسط ایران مورد آزمایش تبدیل قرار گرفته بودند و آنچه آژانس اندازه گیری کرده است، ادامه می دهند.
60- در تاریخ 12 فوریه 2013، سه مجتمع سوخت تولید شده در ایران که شامل مواد هسته ای بودند و تا خلوص 3.5 و 20 درصد غنی شده بودند در مرکز TRR قرار داشتند.
61- در 26 و 27 نوامبر 2012، در نیروگاه اتمی بوشهر یک PIV توسط آژانس اجرا شد (BNPP) و تشخیص داده شد که مجتمع های سوخت که قبلا به مخزن سوخت مصرف شده منتقل شده بودند، مجددا به داخل رآکتور برده شده اند. در یک بازرسی از BNPP، در 16 و 17 فوریه ایران به آژانس اطلاع داد که رآکتور خاموش شده است.
L - خلاصه
62- در حالی که آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف تاسیسات هسته ای اعلام شده ایران بر اساس پادمان ادامه می دهد، از آنجا که ایران همکاری لازم را به عمل نمی آورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند، آژانس نمی تواند تضمین معتبری دهد مبنی بر اینکه مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده در ایران وجود ندارد و لذا، نمی تواند نتیجه بگیرد که تمام مواد هسته ای موجود در ایران صلح آمیز است.
63- ایران در تاسیسات غنی سازی سوخت خود نصب سانتریفیوژهای پیشرفته تر (ir-2m) را آغاز کرده است.
64- به رغم قطعنامه های شورای حکام در نوامبر 2011 و سپتامبر 2012 و بر خلاف گفتگوی سنگین بین ایران و آژانس از ژانویه 2012 که در 9 مرحله صورت گرفته است، رویکرد ساختاریافته ای که بتواند مورد توافق قرار گیرد، حاصل نشده است. مدیر کل قادر نیست هیچ گونه پیشرفتی را در روشن کردن موضوعات باقیمانده گزارش کند از جمله موضوعات مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران.
65- فعالیت های مشخص و گسترده ای که از فوریه 2012 در پارچین صورت گرفته است – که آژانس مکررا خواستار بازدید آن شده است – توانایی آژانس را در راستی آزمایی به شکلی جدی کاهش داده و این موجب نگرانی است. آژانس تقاضای خود از ایران را مبنی بر دسترسی بدون تاخیر به مکان مزبور و ارائه پاسخ به سوالات دقیق آژانس در خصوص پارچین و کارشناس خارجی تکرار می کند.
66- با توجه به ماهیت و مقدار اطلاعات در دسترس، آژانس همچنان تاکید دارد که ایران باید بدون تاخیر بیشتر در خصوص موضوعات مورد نگرانی آژانس به همکاری مبادرت ورزد. بدون چنین همکاری، آژانس قادر به رفع نگرانی ها در حوزه موضوعات مربوط به برنامه هسته ای نیست از جمله شفاف سازی این مساله که برنامه هسته ای ایران فاقد ابعاد احتمالی نظامی است.
67- مدیر کل همچنان ایران را فرامی خواند که گام هایی را در راستای اجرای کامل توافقنامه پادمان و سایر وظایفش برداشته و برای رسیدن به نتایج مشخص در خصوص تمام مسایل اصلی باقیمانده با آژانس همکاری کند، همان طور که در قطعنامه های شورای حکام و قطعنامه های الزام آور شورای امنیت آمده است.
68- مدیر به شکل مناسب به گزارش دهی ادامه می دهد.
نظر شما :