ایران و ونزوئلا بدون هوگو

دیپلماسی ایرانی:  ایران به دنبال تقویت موقعیت خود در آمریکای لاتین است، اما بدون تردید وضعیت سلامتی هوگو چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا می تواند اهداف آمریکای لاتینی تهران را تحت تاثیر قرار دهد.

به گزارش اینفو سورهوی، پایگاه اطلاع رسانی در ونزوئلا، تردید ها در مورد سلامتی چاوز تردید هایی را در مورد آینده روابط ایران و ونزوئلا ایجاد کرده است. این اتحاد استراتژیک که در سال 2005 شکل گرفت، اما در صورتی که شخص دیگری در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ونزوئلا پیروز می شد، امکان شکست این اتحاد وجود داشت. روابط نزدیک جمهوری اسلامی و رژیم های بولویایی، بخشی از تلاش تهران برای کاهش ایزوله بین المللی به شمار می رود. ایان برمن، معاون شورای سیاست خارجی آمریکا در واشینگتن، می گوید، روابط تهران و کاراکاس می تواند تحت تاثیر فقدان چاوز، تغییر کند. به گفته وی، از آنجایی که روابط دو کشور به رهبری چاوز و همتای ایرانی اش، محمود احمدی نژاد پیش می رود، مشخص نیست که بدون چاوز نیز جمهوری اسلامی بتواند از روابطی خود با کاراکاس بهره ببرد.

لئو پولدو کولمنارس، استاد دانشگاه سیون بولیوار در ونزوئلا بر این باور است که در آینده ای نزدیک ، تغییرات جدی ایجاد نخواهد شد. به گفته وی، در صورتی که نیکلاس مادورو یا کابلو رئیس جمهور ونزوئلا شوند، همکاری با تهران با سر و صدای کمتری ادامه می یابد.

ایاک کارو، استاد روابط بین الملل در دانشگاه شیلی نیز می گوید، احتمالا پس از چاوز نیز روابط دو جانبه ادامه خواهد داشت. وی این نکته را خاطرنشان می کند که چاوز روابط استراتژیکی با ایران را به عنوان میراث خود قرار داده که به خوبی ساماندهی شده است و هر کس دیگری که در قدرت را در کاراکاس در دست گیرد نیز احتمالا این روابط را دنبال خواهد کرد. اما در صورتی که اپوزیسیون بتوانند کاندیدای خود را به ریاست جمهوری برسانند، اوضاع تغییر خواهد کرد.

بحران در جنبش چاویستا

فابین کال، استاد علوم و روابط بین الملل در دانشگاهی در بوینس آیرس می گوید، عدم حضور چاوز می تواند بحرانی میان رهبران جنبش چاویستا ایجاد کند که در نتیجه آن پیامد هایی برای رابطه با ایران نیز پیش رو خواهدبود. او این نکته را خاطر نشان می کند که چاوز در ایجاد جبهه ضد آمریکایی بسیار ماهرانه عمل می کرد و این در حالی است که به طور همزمان با فروش نفت به آمریکا، از این کشور پول به دست می آورد. وی بر این عقیده است در صورتی که مادورو، رئیس جمهور شود، از آنجایی که 6 سال وزیر امور خارجه ونزوئلا بوده، سیاست خارجی را ادامه خواهد داد. اما در صورتی که کابلو رئیس جمهور شود اوضاع متفاوت خواهد بود، چرا که وی مانند مادورو یک کمونیست نیست.

استخراج اورانیوم

برمن این نکته را نیز یاد آور می شود که ونزوئلا به عنوان یک تامین کننده مهم منابع برای برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی به شمار می رود.

به گفته وی گزارش های معتبری در مورد استخراج اورانیوم در ونزوئلا وجود دارد و ایران می کوشد برخی مواد مورد نیاز در برنامه های هسته ای اش مانند تنتلوم و توریوم  را از طریق این منابع تامین کند. وی ادعا می کند درخواست های تجاری در این زمینه و همچنین بخش تسلیحاتی از سوی ایران وجود دارد. این در حالی است که کولمنارس می گوید ونزوئلا اورانیوم مورد نیاز برای ایران را تامین نخواهد کرد.

از سوی دیگر برخی گزارش ها حاکی از آن است که ایران از سیستم مالی در ونزوئلا برای دور زدن تحریم های بین المللی استفاده می کند. همچنین ونزوئلا نیز بهشت امنی برای حزب الله در مناطقی مانند مارگاریتا ایجاد کرده است.

در این بین برخی گمانه زنی ها وجود دارد که گرو هایی مانند نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دنبال صدور انقلاب اسلامی در ونزوئلا هستند. علاوه بر این گفته می شود ایران تکنولوژی پهپاد ها را به ونزوئلا انتقال داده و در ژوئن 2012 نیز چاوز پذیرفت که با همکاری ایران، پهپاد تولید کرده است.

گفتنی است ایران و ونزوئلا در بخش بانکداری نیز همکاری دارند و ونزوئلا مجوز ایجاد یک بانک کاملا ایرانی تحت عنوان بانک توسعه بین المللی را در محدوده ارضی خود صادر کرده است.

ایران و ونزوئلا در سال های اخیر بیش از 270 سند همکاری در بخش های مختلف از نفت گرفته تا برق امضاء کرده اند. اما عملکرد محرمانه دولت ونزوئلا مانع از آن می شود تا ناظران خارجی به این اسناد دسترسی داشته باشند.

نفوذ در آمریکای لاتین

تحلیلگران تایید می کنند که ایران در سال های آینده نیز به دنبال توسعه نفوذ خود در آمریکای لاتین خواهد بود. به گفته آنها هدف ایران از این اقدام ، محکم کردن جای پای خود در این منطقه با توجه به پیش بینی ونزوئلا بدون چاوز است.

سند اثبات این ادعا نیز شمار قابل توجه سفارتخانه های ایرانی است که در آمریکای لاتین افتتاح شده و از سال 2005 تا کنون از 6 سفارتخانه به 11 سفارتخانه رسیده است.

از سوی دیگر ایران در کشورهایی مانند بولیوی در فعالیت های حفارس معدن مشارکت دارد و در نیکاراگوئه، ایران یکی از بزرگترین سفارتخانه های خود در جهان را بنا کرده است.

گمانه زنی ها در خصوص آینده روابط ایران و ونزوئلا بدون چاوز در حالی مطرح می شود که ایالات متحده ، پس از مدت ها نادیده گرفتن بسط نفوذ ایران در کشور های آمریکای لاتین که حیات خلوت آمریکا به شمار می روند، طرحی را به منظور مقابله با این مانوردهی تهیه کرده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: شنبه 30 دی 1391 / باز انتشار: چهارشنبه 4 بهمن 1391