نشست پنجشنبه زیر ذره بین 1+ 5

دیپلماسی ایرانی: آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین ، روسیه و آلمان که در چارچوب گروه 1+5 ، حدود یک دهه است که مذاکرات هسته ای با ایران را دنبال می کنند، نگاه ویژه ای به گفت و گو هایی خواهند داشت که برای اواخر هفته در تهران برنامه ریزی شده است. زمانی که هیاتی از آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران می آید تا پس از وقفه ای چند ماهه، مذاکرات هسته ای با جمهوری اسلامی را از سرگیرد. مذاکراتی که در یک سال گذشته مهمترین موضوع آن دسترسی بازرسان به سایت نظامی پارچین در جنوب شرق تهران بوده که مقامات جمهوری اسلامی به رغم اعلام آمادگی برای مذاکره، هنوز با آن موافقت نکرده اند.

مذاکرات روز پنجشنبه از آن جهت برای جامعه بین المللی و از جمله گروه 1+5 حائز اهمیت است که نشان می دهد آیا عواملی نظیر پیروزی مجدد باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، عمیق تر شدن پیامد تحریم های اعمالی برای ایران، و تهدید به استفاده گزینه نظامی، رویکرد تهران را در مذاکره تغییر داده و انگیزه مذاکره کنندگان هسته ای ایران را برای حصول توافق بیشتر کرده است یا خیر.

طبق قرار از پیش تعیین شده، هیاتی از آژانس بین المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه به ایران می آید تا مذاکرات هسته ای با مقامات تهران از سر گرفته شود. رویترز با اشاره به نشست 23 آذرماه پیش بینی کرده است که در این نشست بازرسان آژانس بار دیگر درخواست دسترسی به سایت نظامی پارچین را با وجود ادعا هایی که در مورد پاکسازی آن مطرح می شود، تکرار خواهند کرد.

دیپلمات های غربی در مورد اینکه نشست پنجشنبه به نتیجه ملموسی منتهی شود ابراز تردید می کنند، چرا که تا کنون چند دور مذاکره مشابه بین تهران و آژانس دستاورد قابل توجهی به همراه نداشته است. آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران می خواهد زمینه دسترسی به سایت پارچین ، ملاقات با مقامات و بررسی اسناد را برای بازرسان فراهم کند. اما تهران که ادعای نظامی بودن اهداف هسته ای اش را رد می کند تاکید دارد که پیش از موافقت با چنین دسترسی هایی، نخست باید با آژانس به چارچوبی برای توافق بر سر چگونگی انجام امور دست یابد.

یک دیپلمات غربی در اتریش در این زمینه اظهار داشت: گمان نمی کنم که پیشرفت خاصی در راه باشد. مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور جداگانه از گفت و گو های تهران با گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) دنبال می شود که در آن تمرکز بر سر تعلیق غنی سازی در ایران است. هرچند که دیپلماسی بین ایران و گروه 1+5 از ماه ژوئن تا کنون به اغما رفته است. در اوایل سال جاری سه دور مذاکره بین هیات هسته ای ایران به ریاست سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و گروه 1+5 به ریاست کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد. اما موفقیتی در این مذاکرات حاصل نشد. البته در حال حاضر هر دو طرف می گویند به دنبال از سرگیری مذاکرات هستند و این در حالی است که به زعم بسیاری از تحلیلگران پیروزی مجدد اوباما در انتخابات  می تواند در ایجاد بستر مناسب برای احیای گفت و گوها موثر باشد. مذاکراتی که انتظار می رود اوایل سال آینده میلادی از سر گرفته شود.

این در حالی است که به گفته مارک فیزپاتریک از موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک، پس از مدت ها مذاکره بی نتیجه بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، نمایان شدن یک پیشرفت می تواند یک عافلگیری خوشایند باشد. به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از وی، به این ترتیب که زمینه برای مذاکرات گروه 1+5 نیز فراهم شده و نشان داده می شود که ایران استراتژی خود را تغییر داده است. اما مبنای تفکر  فیزپاتریک نیز مانند تعداد دیگری از تحلیلگران بر این است که پیشرفتی حاصل نخواهد شد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران می خواهد اطلاعات مورد نیاز در خصوص فعالیت های هسته ای مورد تردید خود را ارائه داده و زمینه دسترسی بازرسان به مقامات، فایل ها و سایت نظامی پارچین را فراهم کند. آژانس می گوید از آنجایی که اطلاعات مربوط به برخی عملیات هسته ای نظامی در ایران را از سوی آژانس های جاسوسی دریافت کرده، نمی تواند آنها را به اشتراک بگذارد، در مقابل تهران خواستار دستیابی به مدارک مورد ادعای آژانس است و ادعای نظامی بودن اهداف هسته ای خود را رد می کند. این در شرایطی است که رابرت وود، نماینده آمریکا در آژانس بین المللی انرژی اتمی هشدار داده است که در صورت پیشرفت نکردن تهران در حل مساله هسته ای تا ماه مارس، اعضای شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت تحت فشار قرار خواهد داد. دستاورد ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت تا کنون 4 قطعنامه تحریمی بوده است.