جاده 100 کیلومتری مذاکرات هسته ای

دیپلماسی ایرانی: سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و نامزد انتخابات ریاست جمهوری، می گوید پیشنهاد قدرت های جهانی برای دولت تهران راضی کننده نیست و مقامات جمهوری اسلامی این پیشنهاد ها را معقول یا دوجانبه نمی دانند.

پیشنهاد گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) به ایران این است که عمیات غنی سازی 20 درصدی را متوقف کرده و فعالیت های تاسیسات هسته ای فوردو را محدود کند.  همچنین ایران باید پیش از آغاز روند تعدیل تحریم ها، با بازرسی های گسترده از سایت های هسته ای موافقت کند.

جلیلی در این زمینه به کریستین ساینس مانیتور گفت: پیشنهادها غیر متوازن است. او پس از ملاقات با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که چهارشنبه شب در استانبول انجام شد، به این روزنامه آمریکایی گفت: طرف مقابل باید پیشنهادهای متوازنی را روی میز بگذارد. در صورتی که آنها این اقدام را انجام دهند، آنگاه می توانیم در فضایی متوازن مذاکره کنیم.

در مقایسه با دورهای قبلی مذاکرات، ملاقات اخیر اشتون و جلیلی در استانبول بیشتر شبیه به یک مراقبت دیپلماتیک به نظر می رسد و گفته می شود پیشرفت اندکی وجود داشته است. جلیلی می گوید ایران و گروه 1+5، به دیپلماسی هسته ای در آینده نزدیک ادامه می دهند. این در حالی است که همزمان با نشست استانبول،وندی شرمن، دستیار وزارت خارجه آمریکا به اشتون پیشنهاد کرد برای مذاکره با ایران و برداشتن گام های موثر از سوی تهران، ضرب الاجلی تعیین کند.

اما با وجود تمام این بحث و گمان ها، پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد در ایران، امکان هر گونه توافق و پیشرفت در مدت باقی مانده را از بین می برد. جلیلی در بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و می گوید ایران قبل از انتخابات یا پس از آن برای ادامه مذاکرات آمادگی دارد.

جلیلی در پاسخ به این پرسش که آیا نشانه هایی دال بر آگاهی اشتون نسبت به نامتوازن بودن پیشنهاد غرب مشاهده کرده، به کریستین ساینس مانیتور گفت:بله، تصور من این است که آنها دست کم پذیرفته اند که پیشنهاد نامتوازن است و باید در آن توازن ایجاد کرد. جلیلی افزود: باید منتشر بمانیم و نتیجه را ببینیم.

این در حالی است که گروه 1+5، می گوید بسته پیشنهادی خوبی را به ایران ارایه داده که در صورت برداشتن گام های اعتمادساز از سوی تهران، چشم انداز لغو تحریم ها پیش رو خواهد بود. اشتون نیز پیش از ضیافت شام چهارشنبه شب در جمع خبرنگاران گفت : پیشنهاد خوبی روی میز گذاشته ایم. این پیشنهاد جامع و عادلانه و در عین حال رویکردی متوازن است. اقداماتی اعتمادساز که می تواند شروع خوبی باشد.

اما جلیلی می گوید گروه 1+5، تا کنون مشخص نکرده که در نهایت در مقابل تعلیق غنی سازی در ایران چه اقدامی انجام می دهد. جلیلی بر این باور است که دیپلماسی هسته ای به یک جاده طولانی می ماند که برای هر 100 کیلومتر آن ایران ایده و پیشنهاد دارد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در ادامه گفت و گو با کریستین ساینس مانیتور، با اشاره به مذاکرات آلماتی 2 که اواسط فروردین ماه در پایتخت قزاقستان برگزار شد ، خاطرنشان کرد، در آن مذاکرات به طرف مقابل گفتم که اکنون می توانیم  حرکت را آغاز کرده و  به کیلومتر 5 برسیم . اما آنها گفتند به زمان برای بررسی نیاز دارند و اکنون 40 روز گذشته و هنوز پاسخی نداده اند.

جلیلی در حالی با کریستین ساینس مانیتور گفت و گو می کرد که روز قبل شرمن در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا درخواست افزایش تحریم ها و تعیین ضرب الاجل برای ایران را مطرح کرده بود. مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در واکنش به این اظهارات به این روزنامه آمریکایی گفت: آمریکا در جایگاهی قرار ندارد که ضرب الاجل تعیین کند. و این ادبیات ، ادبیاتی است که برای آمریکا در جهان دردسرهای زیادی ایجاد کرده است.

جلیلی ادامه داد: پس از اینکه همه چیز گفته شده و انجام شده، آمریکایی ها معمولا چنین اشتباهاتی می کنند. و به نظر می رسد هر روزی که می گذرد آنها اشتباهات جدیدی می کنند و این اشتباهات هزینه خواهد داشت.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10

انتشار اولیه: شنبه 28 اردیبهشت 1392/ باز انتشار: جمعه 3 خرداد 1392