ایران و عربستان در بستر تحولات خاورمیانه

پیشرفت مذاکرات هسته ای به بهبود رابطه ایران و عربستان می انجامد

۰۱ خرداد ۱۳۹۱ | ۰۱:۳۰ کد : ۱۹۰۱۵۸۳ اخبار اصلی ایران و عربستان در بستر تحولات خاورمیانه
دکتر سید محمد حسین عادلی ، رئیس اسبق بانک مرکزی و سفیر سابق ایران در انگلستان در سخنانی در نشست پانزدهم دیپلماسی ایرانی با عنوان \"ایران و عربستان در بستر تحولات خاورمیانه\" به ایراد نکاتی پرداخت.
پیشرفت مذاکرات هسته ای به بهبود رابطه ایران و عربستان می انجامد

دیپلماسی ایرانی:. سال ها پیش در جلسه ای در یکی از کشورهای خارجی بحثی در مورد منطقه خلیج فارس و قدرت های تاثیرگذار در این منطقه مطرح بود. نمایندگان ایرانی نیز شرکت کرده بودند و نمایندگان کشورهای خلیج فارس و کشورهای غربی و در راس آن ها نمایندگان آمریکایی نیز در آن جلسه حضور داشتند. این کنفرانس زمانی برگزار شد که آمریکا به افغانستان و عراق حمله کرده بود. آن زمان شرایط آن چنان برای ایران مساعد شده بود که عرب ها می گفتند امریکا در حال پرداخت بهای ظهور قدرت منطقه ای ایران است. بحث بر سر این بود که آمریکا و ایران مشترکاتی در منطقه دارند و چه خوب است که این ها در برخی موارد همکاری کنند. کما این که در بحث افغانستان تا حدی همکاری شکل گرفت یا در مورد عراق به طور تلویحی همکاری هایی صورت گرفت. در این جلسه رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک کویت که از کسانی بود که به ضد ایرانی بودن معروف بود، بعد از اظهار نظر نماینده عربستان با حالتی عصبانی گفت که « اگر دو فیل با هم تصمیم بگیرند که برقصند، چمن زیر پای آن ها له می شود. ما حتما نمی گذاریم که دوران گذشته باز گردد چرا که در این صورت ما آن چمن خواهیم بود. ما به یاد داریم که زمانی ایران با غرب روابط خوبی داشت ما بسیار ضربه خوردیم. ما اجازه این کار را در آینده نخواهیم داد.»

این درست است که ماهیت روابط ایران و عربستان ماهیتی رقابتی، تعارضی و تقابلی است اما رفتارهای میان دو کشور را برخی عوامل فرامنطقه ای یا حوادث و اتفاقاتی که در منطقه می افتد، شکل می دهند. این عوامل  یا روابط را به سمتی می برند که قابل مدیریت باشد یا به سمتی می برند که قابل همکاری باشد. سوال این جاست که اگر قرار باشد اجازه ندهیم روابط ایران و عربستان به سمت تخاصم فزاینده حرکت کند (چون معلوم نیست که در آن صورت ما برنده باشیم) و بخواهیم روابط را مدیریت کنیم، آیا نیاز به فضای مناسبی نداریم؟ در در راس عوامل غیر منطقه ای روابط غیر تشنج آمیز ما با جامعه بین المللی یا امریکا مطرح است. مثلا همین بحث پرونده هسته ای ایران؛ اگر بحث مذاکرات هسته ای به نحوی پیش رود، حتما فضایی ایجاد خواهد کرد که در آن احتمالا رابطه ایران و عربستان بیشتر قابل مدیریت است. سوال مهمی که باید پاسخ داده شود این است که آیا بدون همکاری و فضای منطقه ای که در آن امریکا تاثیرگذار باشد، می توان روابط ایران و عربستان را مدیریت کرد و به سطح مناسبی رساند؟

مسئله دومی که در روابط ایران و عربستان نباید فراموش کرد سوریه است. من قبول دارم که سوریه یک عمق استراتژیک برای ایران محسوب می شود و ایران در هر صورتی باید از سوریه دفاع کند و نفوذ ایران در سوریه ادامه داشته باشد. اما این کار راه و روش خاص خود را دارد. این طور نیست که تنها راه حفظ وضعیت موجود باشد. در صحبت های آقای مدودف در نشست گروه هشت دیده می شود که او راجع به این که باید انتقال قدرت در سوریه صورت پذیرد موضع مثبتی بروز می دهد. برنده شدن ایران در سوریه به خاطر وتوی روسیه و چین است. حال اگر وتوی روسیه و چین حالت دیگری پیدا کند، برنده بودن ایران بر جای خود باقی است؟ به نظر می رسد با توجه به مواضع مقامات روسی روسیه به سوریه بعد از بشار اسد فکر می کند. سوال من این است که ایران تا چه حد آماده سوریه بعد از بشار اسد است؟ برای ایران نفوذ در سوریه مهم است یا شخص بشار اسد؟ /16

 

کلید واژه ها: سوریه عربستان ایران و عربستان روابط ایران و عربستان روابط ایران


نظر شما :