به نیابت از ایران و سوریه
واشنگتن و مسکو برای دیپلماسی نبرد ناوها آماده می‌شوند
احمد عزالدین، کارشناس مسائل استراتژیک استفاده از گزینه نظامی علیه سوریه را بعید می‌داند و می‌گوید: «این که کشورهای عضو ناتو تلویحا صحبت از انجام عملیات نظامی علیه سوریه می‌زنند تنها جنبه مانور سیاسی به نفع ملت سوریه دارد و نباید فراموش کرد که اوضاع در سوریه بسیار پیچیده‌تر از لیبی است و دلیل عمده آن نیز حمایت قاطع روسیه از بشار اسد است.»
روز سه‌شنبه 22 نوامبر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد، این که غرب تلویحا صحبت از حمله نظامی علیه سوریه می‌زند تحریک برای ایجاد ناآرامی در سوریه است. اظهارات لاوروف در حقیقت حمایت تلویحی از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه محسوب می‌شود. روسیه بر عکس مواضعش در قبال لیبی قاطعانه تشکیل هر گونه هم‌پیمانی نظامی علیه سوریه را رد کرده است.
به رغم این اظهارات عزالدین در این باره می‌گوید: «ایالات متحده امریکا، کانادا و روسیه در روزهای اخیر دیپلماسی "ناوهای جنگی" (gunboats diplomacy) را در دو منطقه خاورمیانه و خلیج فارس اتخاذ کرده‌اند به ویژه این که هم‌زمان ایالات متحده گزینه نظامی علیه ایران را نیز روی میز قرار داده است. مسکو اعلام کرده است به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد که به طور کلی امریکا و غرب در امور داخلی سوریه دخالت کنند.»
وی درباره تحرکات نظامی اخیر واشنگتن در خلیج فارس و مواضع روسیه در قبال آن نیز می‌گوید: «دیپلماسی ناوهای دریایی در روزهای اخیر با قدرت تمام از کلام به مرحله عمل رسیده است. اگر بخواهیم تاریخ دقیقی برای آن متصور شویم می‌توانیم بگوییم که این سیاست از دوم نوامبر ماه جاری میلادی که دو ناو جنگی امریکایی بوش و استانینیس از تنگه هرمز عبور کردند و وارد آب‌های خلیج فارس شدند و در نزدیکی سواحل ایران مستقر شدند، وارد فاز عملی خود شده است.»
این کارشناس مسائل استراتژیک در ادامه می‌گوید: «روسیه نیز تحرکات مشابهی را انجام داده است. روسیه ناوهای خود را به سمت آب‌های سوریه فرستاده است و به گفته منابع نزدیک به کاخ ریاست جمهوری سوریه سه ناو روسی در حال حاضر وارد آب‌های منطیه‌ای سوریه شده‌اند و به زودی در بندر طرطوس پهلو می‌گیرند.»
به اعتقاد عزالدین این حرکت روسیه باعث شده است که هر گونه عملیات نظامی علیه سوریه به تعلیق در آید. چرا که در این صورت هر گونه درگیری نظامی می‌تواند به رویارویی امریکا و هم‌پیمانانش با روسیه منجر شود که مخالف استفاده از گزینه نظامی علیه سوریه است و این در حالی است که آنها به هیچ وجه نمی‌خواهند رو در روی مسکو قرار بگیرند.
اما دکتر طارق فهمی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره نظری کاملا مغایر با عزالدین دارد. وی در این باره می‌گوید: «این که سوری‌ها می‌گویند مسکو از بشار اسد حمایت می‌کند و ناوهای روسیه به بندر طرطوس رسیده‌اند هنوز از سوی هیچ منبع رسمی تایید نشده است. به غیر از کاخ ریاست جمهوری سوریه که تلاش می‌کند این گونه وانمود کند که هم‌پیمانی‌های بین‌المللی دارد که از آن حمایت می‌کنند.»
وی تاکید می‌کند، این درست است که چین و روسیه در شورای امنیت رای منفی به اتخاذ هر گونه تصمیمی که بحران سوریه را تشدید کند، دادند ولی این بدان معنا نیست که آنها به صورت نظامی علیه قدرت‌های غربی وارد عمل می‌شوند. اگر بنا باشد از گزینه نظامی علیه اسد استفاده شود این مساله‌ای است که باید در نهایت میان قدرت‌های بزرگ جهان مطرح شود.
وی همچنین می‌گوید: «این که نظام اسد تلاش می‌کند به جهان وانمود کند که مورد حمایت نظامی چین و روسیه قرار دارد چیزی جز تلاش برای نجات خود از سقوط نیست.»
فهمی "جنگ‌های نیابتی" را چندان دور از ذهن نمی‌داند و می‌گوید که نیروهای عربی در این چارچوب تلاش می‌کنند که از استراتژی عملیات نظامی علیه نظام سوریه استفاده کنند.
وی همچین می‌گوید: «نیروهای قطری و ناتو در انجام عملیات نظامی برای سرنگونی نظام معمر قذافی با یکدیگر همکاری کردند و چندان هم بعید نیست که همین نیروها برای حمله به نظام اسد وارد عمل شوند. این را ظاهرا نظام سوری نیز خوب می‌داند، چرا که وقتی آصف شوکت داماد خانواده اسد به دیدار پادشاه اردن در عمان می‌رود و به اردن هشدار می‌دهد که در انجام عملیات نظامی علیه سوریه مشارکت نکند بدین معنا است که بحث حمله نظامی غربی‌ها به سوریه جدی است.»
فهمی همچنین معتقد است که نیروهای نظامی غربی نه تنها تلاش دارند که از گزینه نظامی علیه سوریه برای سرنگونی نظام اسد استفاده کنند بلکه در آینده تلاش خواهند کرد که از اراضی سوریه برای ایجاد پلی برای حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز بهره ببرند. این مساله باعث می‌شود که تهران با قدرت بیشتری از نظام اسد حمایت کند تا مانع حمله نیروهای غربی به بشار اسد شود.
بنا به اطلاعاتی که منابع امنیتی رژیم صهیونیستی اعلام کرده‌اند، ناوهای روسی با استقرار در بندر طرطوس همچنین قصد دارند به اسم مبارزه با عناصر تروریستی در آب‌های دریای مدیترانه با قاچاق جنگ‌افزارهای نظامی که از طریق ترکیه و لبنان برای انقلابیون سوری فرستاده می‌شود نیز مبارزه کنند و در عین حال به جمع‌آوری اطلاعات امنیتی برای انجام جنگ الکتونیک نیز مبادرت می‌ورزند.
به گفته این منابع، ناوهای کانادایی نیز دقیقا در همان مناطقی مستقر شده‌اند که ناوهای روسی حضور دارند. این ناوها که در سرنگونی نظام معمر قذافی مشارکت داشته‌اند از آب‌های این کشور به سمت سوریه حرکت کرده‌اند. پیتر مک‌کی، وزیر دفاع کانادا در این باره گفت: «کانادا تعهد می‌دهد که ناوهایش به هیچ وجه آب‌های دریای مدیترانه را ترک نکنند مگر زمانی که حکومت‌های دیکتاتوری در خاورمیانه سرنگون شوند.»
این اظهارات به طور مستقیم به نظام بشار اسد در سوریه اشاره می‌کند. وی در این باره همچنین گفت: «ما یک سری طرح‌های پیش‌گیرانه نیز داریم که منتظریم زمان مناسب برای اجرای آنها برسد یعنی قبل از آن که وضعیت نظامی علیه رئیس جمهوری سوریه تشدید شود.»
پیتر مک‌کای، از معدود مقام‌های بارز غربی است که علنا صحبت از استفاده از گزینه نظامی علیه سوریه می‌زند. منابع امنیتی رژیم صهیونیستی می‌گویند که ناوهای کانادایی مستقر در آب‌های دریای مدیترانه ناوهای ونکوور و چارلوتون نام دارند.
نظر شما :