ايست ايران در مقابل چراغ سبز آمريکا

محمد على حسينى، سخنگوى وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه نوزدهم فروردین اعلام کرده که تهران درخواست مجدد مسئولين آمريکايى براى برگزارى دور آتى گفت و گوهاى سه‌ جانبه پيرامون مسائل عراق را در يادداشتی رسمى از طريق سفارت سوئيس دريافت کرده و تحت بررسى دارد.

 

اين خبر نشان از اصرار آمريکا براى برگزارى دورجديدى از مذاکرات با ايران دارد اما تاکنون چندين بار زمان برگزارى اين دور از مذاکرات به تعويق افتاده و و هنوز ايران در اين خصوص اعلام آمادگى نکرده است.

 

اولين دور مذاکرات ايران و آمريکا 7 خرداد  سال 86 ( 28می ) برگزار شد، دور دوم 2 مرداد ( 24 ژولاى ) و دور سوم 15 مرداد (6 آگوست ) برگزار شد. به نظر مى رسيد بر طبق اعلام برخي منابع خبری در اسفند 86 مبنى بر اينکه هیاتی از ایران به ریاست رضا امیری مقدم به عراق اعزام شده تا 15 اسفند دور چهارم مذاکرات میان ایران و آمریکا را درباره عراق آغاز کند، دور چهارم مذاکرات برگزار شود، اما این مذاکرات انجام نشد و هیات ایرانی بدون هیچ مذاکره و گفت و گویی به ایران بازگشت.

 

دور اول و دوم این مذاکرات بین حسن کاظمی قمی، سفیرایران درعراق، و رایان کروکر، سفیرآمریکا درعراق، برگزار شد. اما دور سوم در سطح کارشناسان در منطقه الخضراء بغداد برگزار شد و سطح هيات اعزامى به مذاکرات براى برگزاراى دور چهارم، به مانند دور قبل بود که نشان دهنده کاهش سطح مذاکرات است.

 

با اينکه روال برخى مذاکرات رسمى ديپلماتيک اين است که کار از سطح مقامات رسمى شروع شده و پس از توافق طرفين بروى موضوعات مورد بحث، ادامه کار بصورت تخصصى تر به کارشناسان سپرده شود، اما در خصوص مذاکرات ايران و آمريکا پيش از برگزارى اولين دور مذاکرات، طرف آمريکايى درخواست ارتقای سطح مذاکرات را داشت اما منوچهر متکى، وزير امور خارجه ايران، بالاترين سطح گفت ‌و گو با آمريکا را در سطح سفرا دانست و گفت:" ضرورتى براى بالا بردن سطح مذاکرات از سطح سفرا وجود ندارد."

 

شايد بتوان علت کاهش سطح مذاکرات ايران و آمريکا از سفير به کارشناس را نيز در ابهام طرفين نسبت به آينده مذاکرات و کسب نتايج مورد توافق جستجو کرد.

 

با اين وجود اظهارات برخى مقامات آمريکايى در خصوص برگزارى دور تازه مذاکرات با ايران طى ماه هاى اخير نشان از اين دارد که واشنگتن به نسبت گذشته تمایل بیشتری به حل اختلافات خود با ایران از طریق مذاکره و گفت و گو پیدا کرده و اين نکته اى است که با سکوت تهران مواجه شده است.

 

نمونه اين ابراز تمايل را مى توان در درخواست پنج وزير امور خارجه سابق آمريکا براى مذاکره با ايران ديد.

 

روز جمعه 9 فروردین  سال جارى ( 28 مارس 2008) برخى رسانه هاى خارجى اعلام کردند که هنری کيسينجر، جيمز بيکر، کالين پاول، وارن کريستوفر و مادلين آلبرايت،وزرای خرجه سابق ایالات متحده، که در ميزگردی در دانشگاه جورجيا شرکت کرده بودند، از رئيس جمهوری آينده اين کشور خواستند تا زندان گوانتانامو را تعطيل کند و بدون پيش شرط  با ايران وارد مذاکره شود.

 

اين پنج نفر که در سیاست خارجی چهل سال گذشته ایالات متحده نقش داشته اند، همچنين تاکيد کردند که برای حل مسائل جهانی گفت و گو با کشورهای متحد و غیر دوست ضروری است.

 

هنوز رسانه هاى ايرانى و آمريکايي براى اعلام خبرى از برگزارى دور چهارم مذاکرات ايران و آمريکا بى تابى مى کنند و با ارائه تحليل ها و انعکاس نظرات کارشناسان در اين خصوص سعى در ترقیب طرفين براى ادامه مذاکرات دارند؛ در همين حال منوچهر متکى، وزير امور خارجه ایران، در اواخر سال قبل علت لغو دور چهارم مذاکرات ايران و آمريکا درباره عراق را دلايل فنى برشمرد و گفت:" مسئولين ذبريط توضيح لازم را خواهند داد، گرچه هنوز توضيح مشخصى از سوى منابع رسمى وزارت امور خارجه در اين خصوص ارائه نشده است."

 

با اين حال تازه ترين اظهار نظر رسمى در خصوص زمان برگزارى دور جديد مذاکرات تهران و واشنگتن را از سوى محمد الحاج حمود، معاون وزير امور خارجه عراق، در مصاحبه با روزنامه عراقى الصباح مى بينيم که در دو روز پيش خبر از تعيين تاريخ دور جديد گفت‌‌‌‌‌ و گوهاى طرفين درباره امنيت عراق ظرف چند روز آينده داد.

 

حال بايد تا چند روز ديگر منتظر باشيم تا خبرى از تعيين زمان مذاکرات منتشر شود اما نکته قابل تامل اين است که با توجه به شرايط فعلى ايران در جامعه جهانى و احتمال اتحاد بيشتر کشورهاى جهان عليه ايران، برداشتن هرگامى در مسير اعتماد سازى، گفت و گو و رفع ابهامات، بى شک داراى آثار مثبت در سياست خارجى ايران بوده و ضامن تامين منافع ملى کشور خواهد بود. حتى اگر محور اين گفت و گو ها مسائل فى مابين ايران و طرف هاي مذاکره کننده نبوده و فاکتورهاى ديگرى چون امنيت و ثبات در عراق مطرح باشد.