قتل عام ارامنه،‌ شمیشر داموکلس اروپا بر سر ترکیه

از سوی دیگر فرانسوی‌ها همواره سعی کرده اند که در موضوعات خاص منطقه ای سیاست «بازی در شکاف ژئوپلیتیکی» را دنبال کنند. این سیاست همواره برای آن‌ها منافعی در بر داشته است. از این نظر پاریس سعی کرده اند سیاست خود را در موضوع قتل عام ارامنه، با حمایت از ارامنه و همزمان دلجویی و همکاری با ترکیه سامان دهند. قابل توجه است همزمان با موضع گیری سارکوزی در خصوص نقش تاریخی ترکیه در موضوع قتل عام ارامنه و حرکت رو به جلوی ترکیه برای پیوستن به اروپا، میان دستگاه‌های امنیتی ترکیه و فرانسه قرارداد همکاری امنیتی بسته می شود و بحث همکاری دو کشور در خصوص مبارزه با تروریسم وارد عرصه جدیدی می کند.

واضح است که سخنان سارکوزی با واکنش تند مقامات ترک مواجه شده به نحوی که یکی از مقامات بلندپایه ترک در این خصوص گفته است فرانسه به جای این که به ترکیه توصیه کند به تاریخ خود بنگرد بهتر است به آینده اتحادیه اروپا توجه داشته باشد. این سخنان با توجه به این که فرانسه همواره یکی از مخالفان پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا بوده است، قابل بررسی است. در حال حاضر شرایط اقتصادی ترکیه کاملا با اتحادیه اروپا متفاوت است. در حالی که اتحادیه اروپا با شرایط بحرانی مالی و اقتصادی مواجه است اما این بحران‌ها باعث نشده است که اقتصاد ترکیه آسیب ببیند. ترکیه موفق شده است که با توجه به سیاست‌های اقتصادی خود کماکان از آسیب‌ها و تبعات بحران مالی جهانی در امان باشد.

این شرایط مقامات ترک را بر این داشته تا چنین موضع گیری ای داشته باشند و به مقامات اروپایی گوشزد کنند که اتحادیه اروپا در آینده به ترکیه نیازمند خواهد بود. این نیازمندی وقتی بیشتر روشن خواهد شد که به نقش ترکیه به عنوان راه اصلی انتقال انرژی به اروپا توجه شود. با توجه به جریان شریان‌های انرژی که از ترکیه عبور می کند، نبض استراتژیک و انرژی اتحادیه اروپا از گذرگاه ترکیه عبور خواهد کرد. از این جنبه،‌ این سخنان مقامات ترکیه،‌ هم نوعی دعوت به وضعیت جدید است و هم توام با هشدار دیپلماتیک است که سعی می‌کند ادبیات خود را در مقابل فرانسه قوی تر نشان دهد.

در مجموع باید گفت تنش به وجود آمده جدید نیست و این موضوع هر از چندگاهی مطرح می‌شود و راجع به این بحث قضاوت‌هایی شکل می‌گیرد. در گذشته نیز بحث قتل عام ارامنه توسط مقامات ارمنی و مقامات ترکی مورد بررسی ضمنی قرار گرفته است. در دولت آقای «روبرت کوچاریان»، ‌رئیس جمهور سابق ارمنستان که تا سال 2008 قدرت را در دست داشت،‌ در ارمنستان تلاش شد تا این موضوع بیشتر یک موضوع تاریخی جلوه داده شود تا یک چالش سیاسی بالفعل و یا یک پیش شرط برای آغاز مجدد مناسبات ارمنی ـ ترکی. در حال حاضر نیزدولت آقای«سرژ سرکیسیان» کم و بیش همین رویکرد خصوصا با دیپلماسی فوتبال کرد ولی موفقیت کمی را بدست آورد وبقولی سنگ تکان نخورد.

نگرانی ترکیه از طرح این موضوع بیشتر به این دلیل است که در صورت پذیرش موضوع قتل عام ارامنه به صورت رسمی، نوعی دادخواهی جدید به جریان خواهد افتاد. این دادخواهی جدید می‌تواند گریبان گیر ترکیه شود و اراضی ای که ارامنه مدعی ان هستند و در چارچوب پیمان‌های مختلف بعد از جنگ‌های جهانی به ترکیه واگذار شده مجددا مورد بحث قرار گیرد. این اتفاق موجب می‌شود که ارامنه در خصوص این مناطق ادعای سرزمینی کنند و بحث پذیرش قتل عام ارامنه با مرحله جدیدی از درگیری ژئوپلیتیکی میان ارمنستانو ترکیه همراه شود. از این جهت ترکیه سعی می‌کند نحوه طرح این موضوع را مدیریت کند. از طرف دیگر کشورهای غربی مانند فرانسه تلاش می‌کنند تا با طرح موضوع قتل عام ارامنه همواره شمشیر داموکلس را بر سر ترکیه نگه دارند تا ترکیه از موضع فعال و مسلط با اتحادیه اروپا وارد مذاکره نشود. در واقع‌‌ آنها تمایل دارند موضوعاتی را از قبیل مسئله کردها و مسئله ارامنه که گریبانگیر ترکیه است،‌ به عنوان ابزاری برای کنترل رفتار ترکیه حفظ کنند.