ترکیه و دنباله روی از سیاست‌های آمریکا
به نظر می‌رسد بیان این اظهارات بی سابقه ازسوی اردوغان نشان دهنده علنی تر شدن سیاست‌های ترکیه درقبال تحولات سوریه درپنج ماه گذشته می‌باشد. آقای اردوغان با درنظرگرفتن این واقعیت که دولت سوریه دربرابرمخالفان خود درموقعیت ضعیفی قرارگرفته است، می‌کوشد با تکیه براین واقعیت که دولتها دیگر نمی‌توانند همانند سابق با اتکاء به اصل پذیرفته شده حاکمیت ملی واستقلال کشورها درتعیین سرنوشت خود، به هراقدامی‌که لازم میدانند دست بزنند؛ به دولت بشاراسد هشدارمی‌دهد که ترکیه خود را برای دخالت در تحولات جاری سوریه آماده کرده است. تاکید آقای اردوغان بر اینکه "ما مسئله سوریه را مسئله خارجی نمی‌دانیم، مسئله سوریه از دیدگاه ما مسئله داخلی ترکیه است." اشاره برهمین واقعیت دارد، منتهی دلیل آقای اردوغان برای اتخاذ چنین موضع بی سابقه ای ظاهرا ادامه کشتارمردم بی گناه توسط دولت سوریه است . آنجا که اقای اردوغان می‌گوید:« ما نمی‌توانیم درمقابل آنچه که درسوریه روی می‌دهد ، تماشاگر باشیم. ما ناگزیریم به صدای مردم سوریه گوش دهیم و اقدامات ضروری را انجام دهیم. ما در کنار مظلومان و درمقابل ظالمان می‌ایستیم. ما نمی‌خواهیم بیش از این شاهد وقوع رنج‌های بزرگ در این منطقه باشیم.»
روشن است که از نگاه آقای اردوغان اصلاحاتی که بشار اسد در چند ماه اخیر اعلام کرده است، کافی نیست و به دلیل ادامه کشتار مردم، دولت ترکیه خود را موظف به مداخله می‌داند چنانچه در ادامه سخنان آقای اردوغان به واقعه سرکوب اخوانی‌ها در سی سال پیش در سوریه اشاره دارد: « سی سال پیش ازاین، درشهرمجروح حماه درسوریه فجایع بزرگی روی داد ، اکنون کدام عقل و منطقی تکرار دوباره این فاجعه را می‌پذیرد؟ تا زمانی که انسان‌ها به رنج‌های یکدیگر بی توجهی کنند ومرهم زخم‌های همدیگرنباشند به آرامش درونی وسعادتی که خواستارآنند دست نخواهند یافت.»
با وجود آنکه اقای اردوغان مشخص نکرد که ترکیه قصد دارد دقیقا چه اقدامی‌را برای مردم سوریه انجام دهد ، اما مذاکرات روزسه شنبه آقای داود اغلو وزیر خارجه سوریه دردمشق برای روشن شدن بیشتر سیاست‌های ترکیه در قبال تحولات آینده سوریه بسیار اهمیت دارد.
نکته مهمی‌که توجه به آن در شرایط حساس تحولات منطقه حائز اهمیت فراوان است نتایج این گونه اظهارات برای مردم دو کشور و سایرکشورهای منطقه است. زیرا اگر قراراست ترکیه بتواند درامور داخلی سوریه هرچند با دلیل موجه بشر دوستانه مداخله کند، چرا به عنوان مثال کردهای سوریه نتوانند به منظور کمک به کردهای ترکیه وارد این کشورشوند ؟ درچنین شرایطی چه وضعیتی برای ترکیه و سوریه و سایر کشورهای منطقه پیش می‌آید؟
تجربه‌های تاریخی گذشته برای ما درس آموز است . اگرارتش ترکیه در سال 1974 به بهانه دفاع ازحقوق ترک‌های قبرس، وارد این کشور نشده بود، امروز قبرس به دو بخش شمالی و جنوبی تجزیه نمی‌شد و ترکها و یونانی‌های ان کشور می‌توانستند در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند . درست مثل بسیاری از کشورهای توسعه یافته حقوق قومی‌خود را در چارچوب فعالیت‌های سیاسی در پارلمان تامین می‌کردند.
مداخله نظامی‌ترکیه در آن سال به تحولات تاریخی داخلی درترکیه منجر شد که در نهایت ارتش برای سامان دهی به امورآشفته آن روز دست به کودتا زد وحداقل ده سال روند توسعه سیاسی و اقتصادی را در ترکیه به تاخیر انداخت. علاوه بر این موجب شد قبرس ازحق وتوی خود در اتحادیه اروپا استفاده کند و مرتبا با عضویت ترکیه در این اتحادیه مخالفت نماید.
بنابر این ممکن است امروز منافع آمریکا و اسرائیل در این باشد که از طریق مداخله ترکیه حکومت بشاراسد را درسوریه سرنگون کنند تا یکی از دولت‌های خط مقدم مقاومت دربرابر اسرائیل از صحنه معادلات قدرت در خاورمیانه خارج شود و به تبع ان حزب الله لبنان و حماس در موقعیت ضعیف تری قرار گیرند؛ اما منافع بلند مدت ترکیه درشرایطی که پس ازیک دهه پیشرفت اقتصادی می‌رود تا به عنوان کشوری تاثیرگذار در راستای تحقق صلح و ثبات منطقه گام بردارد، همسویی با سیاست‌های توسعه طلبانه آمریکا در سوریه نیست. زیرا درگیر شدن ترکیه در بحران سوریه زمینه ساز مداخله سایر کشورهای منطقه و در نهایت برپا کردن اتشی است که دود آن همه خاورمیانه را در بر می‌گیرد. آمریکا خود به دلیل مداخله در افغانستان وعراق درباتلاق عمیقی گیرکرده است که علاوه بر به هدردادن میلیاردها دلار، وجهه سیاسی خود را در بین مردم اکثرکشورهای منطقه خراب کرده است.
در این شرایط به نظر می‌رسد افکارعمومی‌مردم ترکیه نیز از درگیر شدن این کشور در سوریه استقبال نمی‌کند. همچنانکه گفته می‌شود نظامیان ارشد ترکیه که اخیرا کنار رفتند نیز یکی از دلایل اعتراض شان وارد شدن ترکیه در مسائل لیبی و سوریه بوده است .
بنابراین ترکیه می‌تواند مانند چند سال اخیرسیاست تعامل سازنده را با همه طرف‌ها برای میانجیگری ادامه دهد بدون آنکه با مداخله غیر منطقی خود را دنباله رو سیاست‌های دیکته شده از سوی آمریکا نشان دهد. در این صورت می‌تواند با وجهه انسانی حقوق مردم سوریه را ازطریق گفتگو ومشورت با همه طرف‌های ذی نفوذ، تامین کند.
نظر شما :