طالبان خواهان گفتگو با امريکا

ديپلماسى ايرانى: بعد از اينکه تصميم دولت افغانستان درمورد آغاز مذاکرات صلح با طالبان با چراغ سبز کشورهاى بزرگ غربى و انتقاد گروه هاى مختلف داخلى همراه شد، تحول و پيشرفت چندانى در اين امر رخ نداد و همچنان شهرهاى کوچک و بزرگ افغانستان هدف آتش و حمله شورشيان و نبرد نيروهاى ائتلاف با اين گروه ها قرار دارد. اما طى روزهاى اخير دو خبر تازه درباره پيگيرى تصميمات دولتى حکايت از تکانه اى جديد در روند صلح مى دهد. تکانه اى که البته اميدوارکننده نيست و تنها از ميل طالبان به کسب امتياز و برون رفت از تنگناى کنونى اش خبر مى دهد.

از يک سو جمهورى اسلامى ايران در روزهاى پايانى سال 89 آمادگى خود را براى ميزبانى مذاکرات صلح ميان مخالفان مسلح و شوراى عالى صلح افغانستان اعلام کرد و از سوى ديگر برخى اخبار حکايتگر آن است که طالبان به تازگى گفته که براى انجام مذاکرات مستقيم شرط و شروطى دارد که بايد در قبال آن تضمين بگيرد.

تشکيل شوراى عالى صلح به سرپرستى برهان الدين ربانى و رايزنى هاى اين شورا در ترکيه و پاکستان براى کليد زدن مذاکره با گروه هاى مخالف و شورشيان مسلح، پس از آن صورت گرفت که به نظر می‌رسيد پس از 10 سال کشمکش و حضور بیش از 150 هزار نیروی نظامی خارجی در افغانستان، راه حل نظامی در اين باره به بن بست رسیده و راه حل دیگری نیاز است.

حامد کرزی در بهار سال گذشته با برگزاری جرگه مشورتی صلح بیش از 1600 تن از نمایندگان مردم افغانستان را فراخواند تا راه حل سیاسی برای بحران کشور بیابند. این نمایندگان در جرگه مشورتی صلح پس از چند روز رایزنی، سرانجام تصمیم گرفتند بحران افغانستان را از مجرای گفتگو و تفاهم با مخالفان دولت حل کنند. جرگه مشورتی صلح، رای به تشکیل شورای عالی صلح داد که رئیس جمهور افغانستان 68 تن را به عنوان اعضای این شورا برگزید. چندین ماه از آغاز فعالیت این شورا می‌گذرد و سفرهای متعددی به شهرهای و کشورهای مختلف داشته اند.

در شرايطى که ربانى از جدى و موثر بودن گفتگوهاى انجام شده با مقام هاى پاکستانى و موافقت ترکيه با ميزبانى مذاکرات صلح خبر داده بود، دولت ايران نيز اعلام کرد که آماده است تا ميزبانى مذاکرات را برعهده بگيرد.

در تازه ترين تحولات، شوراى عالى صلح اعلام کرده است که طالبان و حزب اسلامی حکمتیار برای گفتگوهای صلح، خواهان ضمانت از سوی غرب به ویژه امریکا هستند. درواقع به نظر می‌رسد طالبان يا به وعده‌های امریکا مبنی بر حمایت از روند مذاکره در افغانستان اعتماد ندارد يا مايل است در گفتگوى مستقيم با مسئول اصلى جنگ در افغانستان بيشترين امتيازها و تضمين هاى امنيتى و سياسى را دريافت کند.

عطاءالله لودین معاون شورای عالی صلح در گفتگو با فارس تصریح کرده است که طالبان خواهان ضمانت از سوی سازمان ملل و امریکاست تا بتواند به طور مستقیم با امریکایی‌ها مذاکره کند. لودین همچنين از تلاش شورای عالی صلح برای زمینه‏سازی مذاکره مستقیم میان مخالفان مسلح دولت و مقامات ناتو و امریکایی خبر داده است.

معاون شورای عالی صلح از بی‏میلی امریکا برای دادن ضمانت به طالبان سخن گفته و اظهار امیدواری کرده است که در نتیجه فشار افکار عمومی از جانب مردم افغانستان و آمریکا، مقامات امریکایی به مذاکره با طالبان تن دهند. با اين وجود به نظر مى رسد خواسته جديد طالبان نوعى فرافکنى باشد و درصددند با انداختن توپ در زمين امريکايى ها، ادامه درگيرى ها يا عدم پيشرفت پروسه صلح را به نيروهاى خارجى و در راس آنها امريکا نسبت دهند.

لودين در ادامه مى گويد: اگر نیروهای خارجی به منظور پایان بخشیدن به جنگ افغانستان و از بین بردن تروریسم به کشور آمده‌اند، باید از گفتگوهای صلح حمایت کنند اما اگر این کشورها به منظور حضور دراز مدت در افغانستان حضور یافته اند و از ادامه جنگ به عنوان مجوز حضور در کشور استفاده می‌کنند، به این خواست طالبان پاسخ مثبت نخواهند داد.

معاون شورای عالی صلح گفته است: اگر آمریکا و جامعه جهانی به طالبان ضمانت لازم را بدهند و امنیت نمایندگان این گروه برای مذاکره را تامین کنند، با همکاری کشورهای همسایه مانند ایران، پاکستان، عربستان و ترکیه، طالبان نیز حاضر به مذاکره خواهند شد.

اين گونه که از شواهد امر پيداست، انتقادهاى داخلى از تصميم دولت مبنى بر پيگيرى فرايند صلح، تا اندازه اى منطقى است. البته دولت کرزى اعلام کرده که صلح تنها شامل آن بخش از مخالفان مى شود که مايل به زمين گذاشتن اسلحه، ترک مخاصمه و پذيرش قوانين افغانستان باشند و در غير اين صورت تضمينى براى منع تعقيب و مجازات مخالفان مسلح نخواهد داد.