هوای مذاکرات ابری بود
ديپلماسى ايرانى: نشست ایران و اروپایی‌ها در ژنو به اتمام رسید. نشستی که هرکس به ظن و گمان خود در خصوص آن صحبت می‌کند. برخی آن را مثبت می‌خوانند و عده‌ای نه چندان قابل تمجید. روزنامه امریکایی واشنگتن پست در تازه‌ترین تحلیل خود به طیف آنها می‌پیوندد که این مذاکرات را نه چندان مثبت ارزیابی کرده‌اند. این روزنامه در این خصوص می‌نویسد: گفتگوها میان ایران و اروپا در حالی به پایان رسید که نمی‌توان این نشست را چندان موفقیت آمیز خواند. شاید تنها دستاورد این دیدار این بود که دو طرف بر لزوم تازه کردن دیدارها در استانبول توافق کردند.
کاترین آشتون نماینده اروپا در این مذاکرات تمام عزم خود را جزم کرد تا در مقابل خبرنگاران همه چیز را خوب و خوش نشان دهد. وی این مذاکرات را حقیقی و مفصل خواند و تاکید کرد که دو طرف می‌توانند در مسیر دستیابی به قطعنامه‌ای جدی و جامع قدم بردارند. ماه ژانویه که از راه برسد دوباره اروپایی‌ها با ایران بر سر میز مذاکره خواهند نشست و البته این بار محل دیدار ترکیه خواهد بود. البته آشتون از پاسخ دادن به سوالات بیشتر سرباز زد.
دو طرف آخرین بار یک سال پیش با هم دیدار داشتند. دیداری که برخی تحلیل‌گران ادعا می‌کنند از نشست دو روز اخیر پربارتر بوده است. البته در همان دیدار هم طرفین بر لزوم ادامه این روند دید و بازدید یا همان مذاکره تاکید کردند. آنچه پس از آخرین بار رخ داد این وعده‌ها را به دست فراموشی داد. یک سال سکوت و سکون در مذاکرات عملا دوباره مصالحه را برای هر دو طرف سخت کرده است.
نماینده فرانسه در این مذاکرات پس از اتمام آن در این خصوص می‌گوید: ما به عنوان قدرت‌های واحد در برابر ایران، مطالبه‌هایی واحد و مشخص از ایران داشتیم. پاسخ‌هایی هم دریافت کردیم.
این مقام اروپایی در ادامه از بیان جزئیات بیشتر در خصوص این دیدار سرباز زد و تاکید کرد که گذشت زمان مشخص می‌کند که نتیجه این نشست دو روزه مثبت بوده است یا خیر. آشتون در این مذاکرات به همراه نمایندگان امریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و المان حضور داشت. بسیاری از تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که انتخاب استانبول به عنوان مقصد بعدی مذاکرات در حقیقت تنها نشانه مثبت این مذاکرات بوده است. این نخستین بار است که مذاکرات در مکانی به غیر از ژنو برگزار می‌شود. در نشست بعداز ظهر دو طرف دو ساعتی را به گفتگو گذراندند و در نهایت هم مقابل تریبون نشست مطبوعاتی هیچ‌کدام چندان راضی به نظر نمی‌رسیدند.
یک مقام امریکایی در این خصوص گفت: این گفتگوها بسیار سخت بود. هر چند مقام ایرانی اندک تمایلی به دیدار دوجانبه با ما نشان نداد اما ما نشانه‌هایی دریافت کرده و سخنانی شنیدیم که به دغدغه‌های اصلی ما پایان داد.
این مقام که به شرط افشا نشدن نام خود سخن می‌گفت تاکید کرد که میزان انتظارها از ایران در این دیدار بسیار ناچیز بوده است اما به سختی می‌توان در خصوص برآورده شدن آن نظر داد.
محمود احمدی نژاد در سخنانی همزمان با برگزاری نشست در ژنو تاکید کرد که در شرایطی که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود، می‌توان انتظار به ثمر نشستن این مذاکرات را داشت.
ایرانی‌ها پش از حضور در این نشست تاکید داشتند که قرار نیست در خصوص برنامه هسته‌ای خود اندک گفت‌وگویی با غرب داشته باشند. با این همه گفته می‌شود که هفتاد تا هشتاد درصد از سخنان رد و بدل شده میان دو طرف حول محور هسته‌ای بود.
مقام ایرانی این مذاکرات را سخت و نفس‌گیر خواند. در نخستین روز از این نشست بود که نماینده ایران به صراحت تاکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است و تهران نه می‌خواهد و نه می‌تواند در خصوص این برنامه مصالحه‌ای داشته باشد.
سعید جلیلی که نمایندگی ایران را در این مذاکرات بر عهده داشت پس از اتمام این نشست اعتراف کرد که دو طرف در خصوص محور آتی مذاکرات با هم به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. وی در این خصوص به خبرنگاران گفت: من به صراحت به شما می‌گویم که متوقف کردن غنی سازی اورانیوم در راس کار قرار نداشته و ندارد. ما همواره تاکید کرده‌ایم که قرار نیست تحت فشار و با چماق بالای سر از خصوص اولیه خود عدول کنیم.
مقام امریکایی که سال گذشته با نماینده ایران گفتگوهای دوجانبه‌ای داشت این بار اصراری بر این دیدار نداشت. وی تاکید کرد که نمایندگان دیگر کشورها مانند چین و روسیه با ایران دیدارهای مثمرثمری داشته‌اند و به همین دلیل نیازی به این دیدار مشترک نبوده است.
هر دو طرف ایرانی و اروپایی این مذاکرات را مثبت و سازنده خوانده‌اند بدون آنکه دلیل به کار بردن این صفت‌ها را توضیح دهند. بسیاری از اعضای حاضر در این مذاکرات می‌خواستند بدانند که آیا تهران مایل به همکاری همه‌جانبه با اروپایی‌ها برای توافق بر سر برنامه هسته‌ای خود است یا خیر؟ ایرانی‌ها ادعا می‌کنند که این برنامه کاملا صلح آمیز است. غربی‌ها اما ادعا می‌کنند که این برنامه تنها پوششی برای دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است.
امریکایی‌ها ابراز امیدواری کردند که ایران در دور اتی مذاکرات به گونه‌ای برخورد کند که اعتماد غرب را به دست آورد. پس از پایان نشست وین همگان گمان می‌کردند که ایران حاضر به انتقال بخش اعظمی از اورانیوم غنی سازی شده خود است اما نه تنها دو طرف در بازه زمانی یک ماه بعد با هم دیدار نکردند بلکه این دیدار و مذاکره یک سال هم به تعویق افتاد. یک سالی که در آن تحریم‌های جدید علیه ایران به تصویب رسید و مصالحه برای هر دو طرف سخت شد.
نظر شما :