حرکت خزنده هند به سوى صعود

ديپلماسى ايرانى: هند اين روزها ميزبان سران قدرت‌هاى جهانى است که يکى پس از ديگرى براى تقويت روابط و گسترش همکارى به اين کشور سفر مى‌کنند. بعد از سفر اوباما به هند و تلاش‌هاى او براى تحکيم روابط ايالات متحده با اين کشور، اين بار نوبت مقامات روسيه است تا با سفر به هند، در جلب اعتماد مقامات هندى گام بردارند.

مقامات روس تاکنون براى جلب اعتماد و همکارى هندى‌ها از الگويى مشابه آن چه که اوباما برگزيده بود، پيروى کرده‌اند. سرگى لاوروف، وزير امور خارجه روسيه که براى فراهم کردن مقدمات سفر مدودف به هند سفر کرده است، ابراز اميدوارى کرده که روسيه بتواند در اين سفر موافقت‌نامه‌هايى در زمينه‌هاى تجارى-اقتصادى، نظامى‌ و همکارى‌هاى ماوراء جو با مقامات هندى به امضا برساند.

شايد يکى از مهم‌ترين ابعاد همکارى روسيه با هند، بعد همکارى‌هاى نظامى‌ باشد. مقامات هندى ماه گذشته اعلام کرده بودند که قصد دارند بيش از 300 فروند جت جنگنده نسل پنجم از روسيه خريدارى کنند. تلاش‌هاى لاوروف و مدوف براى فروش اين تسليحات به هند، تا حد زيادى شبيه اقدامات اوباما براى فروش ده فروند بوئينگ سى هفده به ارزش 5 ميليارد دلار به هند است.

اما نکته برجسته‌ترى که در ميان سخنان اوباما و لاوروف درباره هند مشترک است حمايت آن‌ها از عضويت دائم هند در شوراى امنيت است. لاوروف، وزير امور خارجه روسيه نيز پس از ديدار با وزير امور خارجه هند، به صراحت حمايت کشورش را از عضويت دائم هند در شوراى امنيت اعلام کرد. او در اين زمينه در جمع خبرنگاران گفته است: ما معتقديم که پيوستن هند به شوراى امنيت، تنها در جهت منافع سازمان ملل است و دقيقا با اين موضع‌گيرى به مذاکرات مربوط به اصلاح ساختار سازمان ملل متحد ادامه مى‌دهيم و اميدواريم که توافق در اين زمينه به زودى صورت گيرد. او در ادامه با اشاره به عضويت غيردائم هند در شوراى امنيت ابراز اميدوارى کرده است که مشارکت روسيه و هند در عرصه بين‌المللى گسترده‌تر شود. اوباما نيز در سفر به هند از پيوستن اين کشور به اعضاى دائم شوراى امنيت حمايت کرده بود.

البته در کنار همکارى‌هاى سياسى ـ نظامى، گسترش همکارى‌هاى اقتصادى دوجانبه ميان روسيه و هند نيز از اهميت بالايى برخوردار است. بازار هند، جذابيت ويژه‌اى براى بسيارى از کشورها دارد. اين جذابيت مد نظر مقامات روسى نيز بوده است. در سال 2009، تجارت ميان هند و روسيه 7.5 ميليارد دلار بوده است، در حالى که در نه ماهه اول سال 2010 ميزان تجارت ميان اين دو کشور با رشد 20% مواجه بود. هند و روسيه در نظر دارند که اين ميزان را در سال 2015 به 20 ميليارد دلار برسانند. بنابراين طبيعى است که يکى از اهداف سفر مدودف به هند، برنامه ريزى براى گسترش همکارى‌هاى اقتصادى خواهد بود.

سفر مدودف به هند بلافاصله بعد از سفر اوباما به اين کشور، علاوه بر اين که تا حدى رقابت امريکا و روسيه در آسياى جنوب شرقى را نشان مى‌دهد، بيانگر اهميت نقش هند در معادلات منطقه‌اى و بين المللى است. توجه امريکا و روسيه به هند هدف ديگرى را نيز دنبال مى‌کند و آن کنترل و مهار چين است. اما نبايد تصور کرد که توجه امريکا و روسيه و ديگر کشورها به هند، تنها با هدف استفاده ابزارى از هند براى کنترل و مهار چين صورت مى‌گيرد. ظرفيت هند براى رشد اقتصادى و سياسى اين کشور را تبديل به قدرتى در حال ظهور کرده است که بازيگران منطقه‌اى و بين المللى را ناچار به در نظر گرفتن نقش اين کشور در معادلات جهانى کرده است. هند حرکت خزنده‌اى را براى صعود به قدرتى بين المللى شروع کرده و در اين مسير به نحوى حرکت کرده که توانسته حمايت قدرت‌هاى بزرگ را براى رسيدن به اين هدف جلب کند.