نشانه‌های سردی در رابطه ایران و هند
ديپلماسى ايرانى: در حالی که هنوز دو هفته از سفر اوباما به هند نمی‌گذرد به مرور اثرات این سفر در روابط ایران و هند دیده می‌شود. روز گذشته هند کاردار ایران در دهلی نو را فراخواند و روز پنج شنبه برخلاف همیشه به قطعنامه حقوق بشری علیه ایران در سازمان ملل رای منفی نداد.
احضار سفیر ایران در دهلی نو
وزارت خارجه هند در اقدامی کم سابقه با احضار کاردار ایران در دهلی نو به موضع‌گیری مقام معظم رهبری درباره منطقه کشمیر اعتراض کرد. به گزارش رسانه‌های هندی، یشوانت سینها، یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه هند روز جمعه کار ایران را به دفترخود فراخوانده و شخصا مراتب اعتراض دهلی‌نو را به اطلاع رضا علایی، کاردار ایران در دهلی نو، رسانده است.
مقام معظم رهبری در پیام سالانه حج خود فرموده بودند: «امروز کمک به ملت فلسطین و محاصره شوندگان غزه، همدردی و همراهی با ملت‌های افغانستان و پاکستان و عراق و کشمیر، مجاهدت و مقاومت در برابر تعدّی آمریکا و رژیم صهیونیستی، پاسداری از اتحاد مسلمانان و مبارزه با دست‌های آلوده و زبان‌های مزدوری که به این اتحاد ضربه می‌زنند، و گستردن بیداری و احساس تعهد و مسئولیت در میان جوانان مسلمان در همه اقطار اسلامی، وظائف بزرگی است که متوجه خواصّ امت است.»
مقام‌های هندی روز جمعه به رضا علایی گفتند که از سخنان رهبر ایران ناراحت شده و آن را دخالت در تمامیت ارضی و حاکمیت کشور خود می‌دانند. روزنامه هندو نوشته است که از ماه ژوییه امسال، ایران سه بار به کشمیر اشاره کرده و آن را به وضعیت مسلمانان افغانستان و غزه ربط داده است.
کشمیر، منطقه مسلمان‌نشین هند است که شصت سال پیش بین دو کشور هند و پاکستان تقسیم شده، هند و پاکستان، هر دو، کشمیر را جزیی از خاک خود می‌دانند و این موضوع همواره محل مناقشه بین این دو کشور بوده است. هم‌اکنون بخشی از کشمیر در خاک هند و بخشی از آن قلمرو پاکستان قرار دارد.
شهریور ماه سال جاری، در واکنش به طرح قرآن‌سوزی در آمریکا، این منطقه شاهد درگیری‌های خشونت‌آمیزی بود. در واکنش به این درگیری‌های خونین سخنگوی وزارت خارجه ایران خواستار «خویشتنداری» دولت هند شده بود. رامین مهمانپرست گفت که واکنش به اعتراضات مسلمانان کشمیر می‌تواند «شائبه همراهی با توهین کنندگان» را ایجاد کند.
رای ممتنع به قعطنامه علیه ایران
از سوی دیگر و در اقدامی دیگر که نشانه‌ای از سردی روابط ایران و هند و همراهی بیش از گذشته هند با غرب تفسیر می‌شود، روز پنج‌شنبه هند به قطعنامه انتقادی سازمان ملل متحد درباره وضع حقوق بشر در ایران رای ممتنع داد. این رای ممتنع در حالی داده شد که هندی‌ها پیش از این به چنین قطعنامه‌هایی رای منفی می‌داد.
کمیته حقوق بشر سازمان ملل با طی قطعنامه‌ای نقض حقوق بشر در ایران را محکوم کرد، این قطعنامه با ۸۰ رای موافق، ۴۴ رای مخالف و ۵۷ رای ممتنع به تصویب رسید. دولت هند این رای را بی‌ارتباط با موضعگیری‌های اخیر ایران در مسئله کشمیر دانسته و گفته است پس از بررسی‌های لازم تصمیم گرفته شد از رای دادن به این قطعنامه خودداری شود.
سرد شدن روابط؟
هرچند در سالهای گذشته ایران و هند روابط خوبی داشته اند، با این حال به‌نظر می‌رسد که دهلی از تهران به‌تدریج فاصله می‌گیرد. هند در سالهای گذشته یکی از شرکای تجاری ایران محسوب می‌شده و دو کشور به خصوص در زمینه انرژی تعاملات اقتصادی زیادی داشته‌اند. در حال حاضرهند سالانه 11 میلیارد دلار نفت خام از ایران دریافت می‌کند. از سوی دیگر هند یکی از کشورهای بوده که در مجامع عمومی و بین المللی از مواضع ایران حمایت می‌کرد و مانع از تصویب قطعنامه‌ها علیه ایران می‌شد.
با این حال این همکاری‌ها و مواضع به مذاق طرف آمریکایی هند نمی‌آید و هند از این بایت همواره تحت فشار بوده است. جورج بوش در سال 2005 با سفر به هند این کشور را به همراهی بیشتر با ایالات متحده متقاعد کرد. به دنبال آن همراهی هند با قطعنامه‌هایی که به حمایت از غرب در مورد پرونده هسته‌ای ایران مطرح می‌شد بیشتر شد.
به نظر می‌رسد سفر اخیر اوباما نیز در این راستا تاثیراتی داشته است. در مدت اخیر بانک دولتی هندوستان به شعب خارجی خود دستور داد تا کلیه معاملات با اشخاص ایرانی را متوقف کنند، یکی از فروشنده‌های بنزین به ایران که هندی است، تحت فشارهای آمریکا اعلام کرد که قرار خود را تمدید نخواهد کرد و در آخرین اتفاقات رای ممتنع به قطعنامه ضد ایرانی در سازمان ملل و احضار کاردان ایران در دهلی نو است. این روزها هند هر چه بیشتر به سمت غرب می‌رود.
نظر شما :