سپر دفاع موشکی؛ محور گفت‌وگوهای اردوغان و اوباما

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه که این روزها برای شرکت در نشست سران گروه 20 کشور صنعتی جهان در کره جنوبی حضور دارد، از فرصت به دست آمده استفاده کرده و در حاشیه این نشست با باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا دیدار و درباره پیشنهاد این کشور مبنی بر استقرار سپر دفاع موشکی در خاک ترکیه با او گفت و گو کرد.

اردوغان درباره دیدارش با اوباما گفته است: در گفت و گو با اوباما مسائل مربوط به سيستم موشک هاى دفاعى بالستيک به طور جداگانه مورد بررسى قرار گرفت. ما حساسيت هاى خودمان را به اطلاعش رسانديم. تا آنجايى که ديدیم نقاط متفاوتى در حساسيت هاى ما نبود. البته در صدر اين حساسيت ها اين موضوع قرار دارد که ما مى خواهيم با احتساب عضويت ما در ناتو همه چيز در چارچوب مقررات ناتو صورت بگيرد. يعنى اگر قرار شود در اين چارچوب قدمى برداشته شود، قدمى باشد که ما هم بتوانيم برداريم.

خارج از اين نمى توان از توافقنامه اى بحث کرد که نام کشورى خاص (به عنوان دشمن) در آن قيد شده باشد. در کنار اين مسئله، اين هم هست که سيستم دفاع موشکى قرار است که کجا نصب شود؟ تا جایی که به ترکیه مربوط می شود این سامانه باید در سطح کل ترکیه فراگیر باشد، يعنى نقطه خاصى مورد نظر نباشد. بعد اين مسئله هم هست که فرماندهى به عهده چه کسى خواهد بود؟ در کنار اينها مسائل تکنيکى هم مطرح است که ما در رابطه با اين مسائل تکنيکى درخواست هايى را پيش کشيديم که به نظر مى آمد آن ها نظر مثبتى نسبت به اين درخواست ها دارند.

اردوغان در ادامه با تاکيد بر این که بعد از نشست آتی ناتو در لیسبون، ترکيه راى نهايى خود را اعلام خواهد کرد افزود: فعلا در اين مرحله ما منتظريم ببينيم که روساى ناتو در چارچوب ديدگاه هاى مطرح شده موجود چگونه قدمى برخواهند داشت. بنابراين ما هم راى نهايى خودمان را آن موقع اعلام خواهيم کرد. يعنى در حال حاضر چيزى به عنوان نظر نهايى ترکيه مطرح نيست.

 ایالات متحده امریکا چندی است که ترکیه را برای پذیرش استقرار سپر دفاع موشکی که هدف آن مقابله با تهدید موشکی ایران مطرح شده بود، تحت فشار قرار داده است. عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه در واکنش به فشار های فزاینده ایالات متحده برای استقرار این سامانه در خاک ترکیه گفته است که سپر موشکی که ایران را تهدید بداند مورد قبول ترکیه نیست. در استقرار سپر دفاع موشکی در ترکیه نباید کشور خاصی اشاره شده و هدف قرار گیرد.

روزنامه های ترک پیش از این از موافقت مشروط ترکیه با استقرار این سامانه در خاک این کشور سخن گفته بودند. روزنامه حریت شروط سه گانه ترکیه را برای موافقت با این پیشنهاد این گونه بیان کرده است: اولا این سیستم باید به عنوان سیستم دفاعی ناتو مطرح شود و نه امریکا، ثانیا نباید در منطقه خاصی از ترکیه مستقر شود و ثالثا نباید به گونه ای باشد که ترکیه را مانند دوران جنگ سرد در مقابل گروهی از کشورها مثل ایران، روسیه و یا سوریه قرار دهد.

بنابر قانون اساسی ترکیه، در صورتی که این پیشنهاد در قالب ناتو به این کشور ارائه شود، دولت ترکیه ملزم به پذیرش و اجرای آن است.