ایران و چارچوب نامشخص مذاکرات هسته‌ای
ديپلماسى ايرانى: چارچوب مذاکرات ایران و غرب بر سر مسائل هسته‌ای موضوعی است که اخیرا مورد بحث بسيار قرار گرفته است. ايران از دریافت بسته پیشنهادی جدید اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و بر سر چارچوب‌های این مذاکرات نیز توافقی وجود ندارد.
گفتاری از رحمان قهرمان‌پور، پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک، برای دیپلماسی ایرانی:
شواهد نشان می‌دهد ایران اصرار دارد که بیانيه تهران در شهریور گذشته دوباره به شکل جدیدی احیاء شود و مبنای مذاکرات گروه وین قرار بگیرد. چرا که این مذاکرات برای ایران بسیار مهم بوده و سرمایه‌گذاری زیادی از نظر دیپلماتیک روی آن انجام شده بود. از طرفى آقای متکی اظهار کردند که دو طرف در حال بررسی محتوای مذاکرات هستند. درباره اینکه ایران و گروه 1+5 درباره چه موضوعى باید گفت و گو کنند هنوز چيزى مشخص نشده بنابراین ایران و غرب در دو مسیر در حال گفت‌وگو هستند. یکی مسیر وین برای مبادلات سوخت و عملی کردن بیانیه تهران و دیگری هم مذاکره با گروه 1+5 است. در هر دو مسیر به نظر می‌رسد که بخشی از فضا مشخص شده و بخش دیگر آن هنوز مشخص نشده است.
در مورد مذاکرات با گروه وین بحث‌هایی که مطرح شده این بوده که امریکایی‌ها و اروپایی‌ها طرحی را ارائه داده‌اند که بر اساس آن ايران دو سوم از اورانیم غنی شده با درجه غنای کمتر یعنی حدود دو هزار کیلو را تحويل دهد و در مقابل سوخت مورد نياز ايران را تامين کنند. اما آقای متکی اعلام کرده است که ما چنین پیشنهادی را تاکنون دریافت نکرده‌ایم و این تحلیل تنها در مسیر مذاکرات گروه وین درباره مبادلات سوخت بوده است.
درباره مذاکرات گروه 1+5 نیز ابهاماتی وجود دارد. ایران اعلام کرده که قادرست در مورد بسته پیشنهادی غرب مذاکره کند. در بسته پیشنهادی، بحث ایجاد نظام عادلانه جهانی، بحث امنیت منطقه و امحاى سلاح‌های هسته‌ای مطرح شده است. در واقع به نظر می‌رسد هنوز اجماعی درباره این موضوعات وجود ندارد. در مورد مواضع غربی‌ها نیز مشخص نشده که گروه 1+5 به دنبال چه هدفی است. آنها از قبل گفته‌اند که موضوع، غنی سازی و مسائل مربوط به آن است اما به نظر می‌رسد که ایران هنوز این موضوع را نپذيرفته است.
موضوع گفت‌وگو با گروه 1+5 هنوز روشن نیست و به نظر می‌رسد که تا چند روز آینده باقی مانده دستور کار دو طرف مشخص شود. اما آن‌چه مسلم است، این است که اگر غربی‌ها پیشنهاد مشخصی نداشته باشند، باید یا به پیشنهاد ایران پاسخ مثبت دهند یا اين مذاکرات صوری برگزار شود که البته این مورد دوم منتفی است. فعلا به نظر می‌رسد که پیشنهاد ایران عمل به بیانیه تهران است، ولی برای همکاری با گروه 1+5 هنوز اظهار نظر صریحی نکرده‌اند.
اساس مذاکرات هسته‌ای
جمهوری اسلامی ايران همیشه تاکید داشته که مسیر برای مذاکرات و گفت‌وگو باز است و همیشه آماده مذاکرات است. اگر این مذاکرات به راه حل خوبی منجر شود بسیار نتیجه‌بخش خواهد بود. چرا که اگر این مذاکرات مثمرثمر باشد، ما به دنیا ثابت کرده ایم که برنامه هسته‌ای ما صلح آمیز است. از اين رو نفس مذاکره خوب است و موضوع اصلی این است که چه نتیجه‌ای خواهد داشت. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران بر این اعتقاد است که اگر بازهم مسائل تکراری مطرح شود و نتیجه خاصی نداشته باشد، این مذاکرات فایده‌ای در بر نخواهد داشت. همچنین اگر گروه 1+5 همواره تاکید کند که غنی سازی را متوقف کنید، اساسا ایران چنین مذاکره‌ای را قبول نخواهد کرد. ایران بر این اعتقاد است که بايد هم‌زمان با تحولات سیاسی و فنی پیش رفت و باید موضوعات جدیدی را مطرح کرد.
موضوع بسته پیشنهادی جدید
درباره این موضوع که به ایران پیشنهاد شده که باید میزان بیشتری اورانیوم کمتر غنی شده بدهد تا آنها هم سوخت راکتور تهران را تامین کنند، هنوز به صورت رسمی پیشنهاد خاصى ارائه نشده است. اما بر اساس بیانیه تهران میزان 1200 کیلوگرم اورانیوم کمتر غنی شده برای راکتور تهران می تواند به تولید حدود 200 کیلوگرم اورانیوم 19.75 درصد منجر شود. به همین دلیل ما فعلا نیاز به سوخت بیشتری برای راکتور تهران نداریم. اما باید دید که چطور در این زمینه مذاکره خواهد شد و گروه 1+5 به چه میزان حسن نیت نشان می‌دهد. در وقع واکنش این گروه به بیانه تهران، واکنشی خلاف انتظار ایران بود و منجر به قطعنامه 1929 شد. همچنين مسیر را متفاوت‌تر از چیزی کرد که ایران انتظار داشت و خود این حرکت اعتماد ایران را نسبت به این گروه کمتر کرد و در این شرایط بسیار طبیعی است که ایران به دیده تردید به چنین مذاکراتی نگاه کند.
نظر شما :