خطر جنگ هسته اى هنوز جهان را تهديد مى کند

ديپلماسى ايرانى:‌ بعد از جنگ جهانى دوم و استفاده از سلاح هسته اى،‌ ترس از وقوع جنگ هسته اى دو ابرقدرت امريکا و شوروى را واداشت تا براى پايين آوردن و کنترل تسليحات خود قرارداد هايى را امضا کنند. دغدغه وقوع جنگ هسته اى بعد از فروپاشى شوروى نيز هنوز دغدغه دولت ها بود. بنابراين موضوع خلع سلاح يا کنترل تسليحات بعد از جنگ سرد و تا زمان کنونى يکى از نگرانى هاى مهم دولت ها به شما مى آيد.

گرچه ايالات متحده و روسيه هر دو به نوعى به اهميت مباحث خلع سلاح هسته اى واقف هستند اما آن چه تاکنون در قالب پيمان هاى سالت،‌ استارت يک و اخيرا بحث هاى جديد درباره استارت جديد ، مورد توجه است، ‌نه خلع سلاح هسته اى و انهدام تسليحات هسته اى بلکه کنترل و کاهش ميزان اين تسليحات است. چرا که اين کشورها معتقدند که داشتن حداقلى از سلاح هاى هسته اى باعث ايجاد نوعى بازدارندگى در مقابل کشورهاى متخاصم آن ها خواهد شد.

بنابر همين ديدگاه است که امضا کنندگان پيمان استارت جديد نيز تنها به کاهش و کنترل تسليحات هسته اى در اين پيمان اشاره کرده اند: بر اساس مفاد پیمان استارت جدید، پس از 7 سال از لازم الاجرا شدن این پیمان، نباید تعداد موشک‌های بالستیک و زیردریایی‌هایی که قابلیت حمل کلاهک هسته­ای دارند، برای طرفین بیش از 700 فروند و موشک بالستیک و زیردریایی غیر مستقر از 800 فروند بیشتر باشد؛ همچنین نباید موشک‌های بالستیک و زیردریایی­هایی که دارای کلاهک هسته­ای هستند، برای هريک از طرفین از 1550 فروند تجاوز کند. این در حالی است که آمریکا در زرادخانه اتمى خود 9 هزار و 500 کلاهک هسته اى و روسيه حدود 13هزار کلاهک دارد که از اين تعداد 2500 کلاهک اتمى امريکا و حدود 5هزار کلاهک روسيه آماده استفاده هستند.

گرچه امريکا و روسيه با عقد اين پيمان سعى کرده اند که قدمى براى کاهش خطر جنگ هسته اى بردارند و با نشان دادن نگرانى هاى خود از چنين خطرى ژستى مسئولانه به افکار عمومى جهان ارائه دهند اما واقعيت آن است که هرچند کنترل و کاهش تسليحات اتمى فى نفسه اقدامى مثبت است اما پاسخگوى نگرانى هاى جهانى درباره خطر وقوع جنگ هسته اى نيست.

بنابراين طبيعى به نظر مى رسد که ايران و جنبش عدم تعهد بعد از بررسى اين طرح در کميته خلع سلاح سازمان ملل متحد با ديدى آرمان گرايانه خواهان نابودى کامل سلاح هاى هسته اى شوند. جنبش عدم تعهد در بيانيه اى بعد از بررسى موافقت نامه استارت جديد در کميسيون خلع سلاح سازمان ملل متحد،‌موارد ذکر شده در اين پيمان را ناکافى دانسته و بر ضرورت پايبندى امريکا و روسيه بر تعهدات خويش در معاهده عدم اشاعه هسته اى مبنى بر انهدام کامل همه سلاح هاى هسته اى تاکيد شده است. در اين بيانيه آمده است کاهش سلاح هاى هسته اى نمى تواند جايگزين امحاى آن ها شود چرا که تنها راه حفظ بشريت در برابر خطر تهديد سلاح هاى هسته اى امحاى کامل تمامى آن هاست.

با توجه به حرکت بعضى کشورها به سمت سلاح هاى هسته اى و گسترش سلاح هاى هسته اى در سال هاى اخير،‌ ضرورت پيگيرى جدى تر مسائل خلع سلاح هسته اى بيشتر به چشم مى آيد. گرچه اکثر کشورهاى دارنده سلاح هسته اى،‌با توجيه بازدارندگى متقابل از داشتن اين سلاح ها دفاع مى کنند،‌ اما بايد گفت خطرى که از وجود اين گونه تسليحات زمين را تهديد مى کند،‌به مراتب بيشتر از استفاده هاى بازدارنده سلاح هاى هسته اى است.