ترکیه؛ توسعه اقتصادی و گسترش دینداری، توأمان!

اخیرا به همراه یکی از دوستان و چند تاجر و صنعتگر ترکیه ای سفری به شمال کشور کردم. میهمانان تُرک، در کار تجارت فعالند. در جریان این سفر و به واسطه گفت و گوها و انتقال تجارب کاری که صورت گرفت، اطلاعاتی کسب کردم، که برایم بسیار جالب و ارزشمند بود. البته از قبل، در خصوص، نقش دولت اسلامگرای آنکارا در توسعه ی حیرت آور اقتصادی و تجارت موفق خارجی، همچنین، نقش دین و مذهب در این جامعه و گرایشات روزافزون شهروندان و مردم ترکیه به اسلام و معنویت، اطلاعاتی داشتم اما گفت و گوی رو در رو و شنیدن تحولات صورت گرفته در این کشور از زبان یک ترکیه ای برایم جالب بود و بر حجم اطلاعاتم افزود.

حاصل این سفر و گفت و گوی رو در رو این بود : دولتمردان ترکیه در جهت افزایش، حفظ و تدوام و پایداری منافع ملی و حضور قدرتمندانه در اقتصاد و سیاست جهانی ۱- به یافتن دوست بیشتر در دنیا ۲- خصوصی سازی و نقش اساسی و بی بدیل مردم در اقتصاد ، تولید و تجارت ۳- پیشرفت و توسعه پایدار اقتصادی ۴- انتخاب دواطلبانه ی دین و دینداری ۵- برابری و عدالت و پرهیز از درجه بندی شهروندان، و پرهیز از دامن زدن به تنش داخلی و خارجی، اهمیت به سزایی قائل هستند و تحقق این اهداف را  در جهت منافع و امنیت ملی کشورشان اجتناب ناپذیر ارزیابی می کنند.

۱- نخستین مسئله ی قابل توجه، که از این گفت و گو دستگریم شد، اعتقاد و اطمینان مردم ترکیه به دولت اسلامگرای رجب طیب اردوغان، و حزب عدالت و توسعه ، و اقبال آنان نسبت به برنامه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حزب حاکم بود! تاجر ترکیه ای با وجود آنکه خود را جزء اقشار مذهبی و پایبند به احکام دینی ترکیه نمی دانست، اما با قاطعیت و حرارات خاصی دولت عرفی گرای آنکارا و برنامه های اقتصادیش را تایید و اظهار داشت که "اکثر مردم، از طبقات گوناگون مذهبی و ملی، خواستار آنند که همین دولت، هشت سال دیگر بر ترکیه حکومت کند و این نشان از رضایت مردم از عملکرد دولت اردوغان در همه ی حوزه ها داشت!

۲- این شهروند ترکیه، برای ادعای خود دلایلی هم اقامه کرد و اظهار داشت:  قبل از به قدرت رسیدن حزب اسلامگرای توسعه و عدالت، صادارت سالانه ی این کشور تنها به ۵ میلیارد دلار می رسید اما پس از به قدرت رسیدن این حزب، و اجرای برنامه های جدید توسعه اقتصادی، هم اکنون، صادرات، به تنهایی به رقمی بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار رسیده است!

۳- دنیا را می گردیم، که دوست پیدا کنیم و با آنان تجارت داشته باشیم!

۴- درآمد ما تنها از صادرات نیست بلکه دوستی با دنیا، صنعت توریست ما را هم رونق داده و هر ساله درآمد و ارز قابل توجهی هم از توریسم عاید کشورمان می شود، پس چرا نباید دولتمان را دوست داشته باشیم!

۵- نفت و گاز نداریم، اما شرکت در قراردادهای عبور خطوط لوله نفت و گاز، به اروپا بدون آنکه بی جهت، حساسیت بر روی کشور خاصی داشته باشیم، برایمان درآمد ایجاد می کند!

۶- هم اقتصادمان توسعه یافته و هم معنویت و دینداری در حال توسعه و گسترش است! دولت تنها بستر را آماده می کند، و مردم خود انتخاب می کنند که فعالیت اقتصادی در چارچوب سیاست های تعیین شده داشته باشند و درآمد کسب کنند و تولید و درآمدملی را هم افزایش دهند و همچنین مردم خود انتخاب می کنند که چگونه مسلمان باشند و مومن! و دولت اسلامگرا، دینداری را به آنان تبلیغ یا تحمیل نمی کند!

۷- هر کس دین و اعتقادات خود را دارد و دولت، هرچند مسلمان و اسلامگرا است اما عرفی حکومت می کند و دولت همه شهروندان است!

۸- این شهروند ترکیه ای در آخر به نکته ی ظریف دیگری نیز اشاره کرد که حکایت از فهم و درک بالای سیاسی این تاجر ترکیه ای می کند، حکومت سکولار استبدادی در ترکیه با روی کار آمدن حزب اسلامگرای ترکیه، تبدیل به دولت عرفی دموکراتیک شده است و همه مردم نیز از این وضعیت راضیند و البته مخالفان نیز تریبون خود را دارند و مخالفت خود را ابراز می کنند! 

 به نظر نگارنده، سخنان شهروند ترکیه ای به اندازه لازم گویا و قابل فهم است که نیاز به توضیح و تفسیر نداشته باشد! برای یک کشور اسلامی، مردم مسلمان آن و دولتش، چه چیزی از این مطلوب تر و بهتر، که اقتصادش به سرعت درحال پیشرفت و توسعه است، مقبولیت دولتمردان و اعتماد مردم به دولت منتخب، که از طریق انتخاباتی دمکراتیک، قدرت را به دست آورده، رضایتبخش و اطمینان بخش است، همچنین، گرایش مردم به دینداری و مذهب، بدون دخالت سیستماتیک دولت، و تنها در یک فضای آزاد و به اراده ی خود مسلمانان، رو به افزایش است، این در حالی است که دولت اسلامگرا، بر اساس اصول قانون اساسی ترکیه، خود را مقید به قواعد دولت عرفی و سکولار، و نه دینی می داند و البته هر گاه ضروری تشخیص داد در چارچوب مصالح کشور و منافع ملی، از حقوق مسلمانان در کشورهای دیگر مسلمان نیز حمایت و پیشتیبانی می کند. به بیانی قابل فهم تر، توسعه اقتصادی و فرهنگی، در کنار گسترش دینداری و گرایش به اعتقادات دینی!! روند که در جمهوری ترکیه پذیرفته شده و در حال نهادینه شدن است!