بشاراسد از تهران چه می‌خواهد؟
دیپلماسی ایرانی: سفر بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، به تهران گمانه‌زنی‌هایی را در محافل سیاسی به راه انداخته است. او امروز (شنبه) در راس یک هیات عالیرتبه سیاسی و اقتصادی وارد تهران شده است و قرار است در این سفر به گفتگو با مقامات ایران از جمله رئیس جمهور و مقام معظم رهبری بپردازد. به نظر می‌رسد موضوعات مختلفی در گفتگوی مقامات تهران- دمشق مطرح خواهد شد از جمله وضعیت عراق، صلح خاورمیانه و سفر احمدی نژاد به لبنان.
گفتگو در مورد وضعیت سیاسی عراق و خروج از بن بست فعلی یکی از محورهای رایزنی‌های بشار در تهران خواهد بود. این موضوع از این جهت مطرح است که چهارشنبه گذشته ایاد علاوی، رئیس ائتلاف العراقیه پس از دیدار با بشار اسد در کاخ ریاست جمهوری سوریه، ایران را به دخالت در امور داخلی عراق متهم کرد. ایران متمایل به نخست وزیری مجدد نوری مالکی است و این موجب اعتراض ایاد علاوی دیگر کاندیدای نخست وزیری عراق شده است. به نظر می‌رسد سوریه چندان تمایلی به نخست وزیری نوری مالکی نداشته باشد و این می‌تواند یکی از مهم‌ترین موضوعات گفتگوهای مقاماتی ایرانی و سوری باشد. هرچند برخی تحلیلگران معتقدند از آنجا که موضوع نخست وزیری نوری مالکی در حال قطعی شدن است سوریه می‌خواهد در این میان برای خود نقش و سهمی‌ایجاد کند و خود را یکی از طرفهای حل کننده موضوع نشان دهد.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد رایزنی در مورد تحولات صلح خاورمیانه و مذاکرات اسرائیل و فلسطینی‌ها از دیگر موضوعات مطرح در گفتگوهای بشار اسد در تهران باشد. روند جدید مذاکرات خاورمیانه از حدود یک ماه پیش با فشار آمریکا آغاز شده است و اگرچه ایران به تندی علیه این مذاکرات موضع گرفت، سوریه همچنان در مورد این مذاکرات سکوت کرده است. آمریکا به دنبال برقراری مجدد مذاکرات غیرمستقیم سوریه و اسرائیل است تا از این طریق بتواند گروه‌های فلسطینی را به تداوم مذاکرات و رسیدن به تفاهم ترغیب کند. پیش از این اسرائیل و فلسطین در چهار مرحله مذاکرات غیرمستقیمی را با میانجیگری ترکیه انجام داده بودند که پس از حلمه اسرائیل به کشتی حامل کمک برای مردم غزه و سرد شدن روابط ترکیه و اسرائیل متوقف شد. با توجه به تلاشهای هفته گذشته دمشق برای نزدیک کردن گروه‌های فلسطینی از جمله فتح و حماس، به نظر می‌رسید بشار به دنبال آن است که ایران را متقاعد سازد که از موضع‌گیری تند علیه مذاکرات خودداری کند و تلاش کند تا گروه‌های فلسطینی به یکدیگر نزدیک شوند.
علاوه بر این برخی رسانه‌ها سفر احمدی نژاد به لبنان را یکی از موارد مورد بحث گفتگوهای بشار با احمدی نژاد ذکر کرده‌اند. برخی رسانه‌های جهان عرب نوشته‌اند که مهم‌ترين هدف سفر بشاراسد به تهران، بازداشتن احمدی نژاد از سفر به لبنان يا متقاعد کردن او به خودداری از رفتارهای جنجالی درجريان اين سفر، برای جلوگيری از به خطر افتادن ثبات لبنان است.
رسانه‌های لبنان خبر داده‌اند که محمود احمدی نژاد قرار است بیست و یکم مهرماه (سیزدهم اکتبر) به این کشور سفر کند. این خبر واکنش گروه‌های لبنانی از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر را به همراه داشته است. ائتلاف «چهارده مارس» در بیانیه‌ای که خبرگزاری رویترز نیز آن را منتشر کرده است به ابراز نگرانی از عواقب سفر احمدی نژاد به لبنان پرداخته‌اند. ملی‌گرايان لبنانی به رهبری سعد حريری در بيانيه خود نوشته‌اند که نظر به وضعيت حساس کنونی و پيشينه اقدامات تهران در قبال لبنان، ملی‌گرايان لبنان سفر احمدی نژاد را با نگرانی زياد دنبال می‌کنند.
از سوی دیگر ايگال پالمور، سخنگوی وزارت امورخارجه اسرائيل، روز جمعه گفت: سفر محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری ايران، به لبنان «بسيار نگران کننده» است. ايگال پالمور اضافه کرده است: «محمود احمدی نژاد پيشتر به بشار اسد، رييس جمهوری سوريه، گفته بود که جنوب لبنان مرز ايران با اسرائيل است.»
در همین راستا رسانه‌های جهان عرب مدعی شدند به دلیل حساسیت‌های ایجاد شده و نیز احتمال تشدید بحران بشار اسد از سفر پيش روی احمدی نژاد به لبنان چندان آسوده خاطر نيست. روزنامه «الانباء» چاپ کویت مدعی شد، رئیس جمهوری سوریه از همتای ایرانی خود خواسته که در سفر قریب الوقوع خود به لبنان، به منظور حفظ آرامش منطقه از سفر به مرزهای جنوبی لبنان خودداری کند. این روزنامه کویتی چهارشنبه نوشت که بشاراسد در ديدار اخير، به هنگام توقف کوتاه هواپيمای احمدی نژاد درفرودگاه دمشق بر سر راه پروازش به نيويورک، تلاش کرد که احمدی نژاد را از سفر به لبنان بازدارد یا آن را به تعویق بیندازد یا او را از اقدامات تحریک آمیز بازدارد. رسانه‌های عربی در روزهای اخير مدعی شده‌اند که يکی از برنامه‌های سفر احمدی نژاد در لبنان، رفتن به جنوب لبنان و سنگ پرانی به سوی خاک اسرائيل در دروازه «فاطمه» است.
به نظر می‌رسد وضعیت لبنان یکی از موارد بحث و اختلاف ایران و سوریه باشد که در مذاکرات کنونی به آن پرداخته خواهد شد. زمانی که بشار اسد دست در دست ملک عبدالله به لبنان سفر کرد، ناظران چنین تحلیل کردند که سوریه به دنبال کردن رویکردی متفاوت از رویکرد تهران به مسائل لبنان گرایش پیدا کرده است.
محور مذاکرات هرچه که باشد سفر بشار اسد به تهران نشان می‌دهد او بیش از پیش تلاش می‌کند که در خاورمیانه قد علم کند. سوریه که تا چند سال پیش یکی از منزوی‌ترین کشورهای خاورمیانه بود، این روزها در حال تبدیل شدن به یکی از طرفهای اصلی موضوعات خاورمیانه است. سوریه در همه موضوعات اصلی خاورمیانه از جمله بحران فلسطین، لبنان و عراق برای خود نقش جدی قائل است و بشار اسد کم کم در قامت یک سیاستمدار برجسته در خاورمیانه ظاهر می‌شود. شاید از این روست که ایران می‌خواهد نشان درجه يک لياقت و شجاعت خود را به او اعطا کند.
نظر شما :