با ایران به زور معامله کنید

دیپلماسی ایرانی: تحریم یا تعامل؟ اصلی‌ترین پرسش مطرح در پرونده هسته‌ای ایران قریب به هفده ماه است که همین است. کاخ سفید نمی‌داند که باید در برابر تهران که یک بار میز مذاکره را ترک می‌کند و بار دیگر باز از تعامل سخن می‌گوید چه کند؟ روزنامه آمریکایی واشنگتن تایمز در یادداشتی نو نگاهی به مذاکراتی که تاکنون انجام شده می‌اندازد و تیتر متفاوتی را برای مطلب خود انتخاب می‌کند: تهران را به زور به مذاکره وادار کنید!

این روزنامه در ادامه می‌نویسد: آیا تحریم‌ها می‌تواند مانع از برنامه هسته‌ای ایران شود؟ از زمان تصویب تحریم‌ها علیه ایران چه در شورای امنیت سازمان ملل و چه در کنگره ایالات متحده برخی نشانه‌های بی‌بدیل وجود داشت که این تحریم‌ها در حال پاسخ دادن است. بسیاری ادعا می‌کنند که تهران در برابر تحریم‌ها زانو زده است اما با لجبازی صحنه را به گونه دیگری مهیا کرده است. بازار در تهران روزهای پراشوبی را پشت سر می‌گذارد و همزمان کشورهایی که زمانی دوست تجاری ایران بودند مانند ژاپن و کره جنوبی به بلوک تحریم کنندگان تهران پیوسته‌اند. درست است که نمی‌توانیم این نشانه‌ها را نادیده بگیریم اما موفقیت در توسل به تحریم‌ها به ماحصل آن بستگی دارد. برای آنکه تحریم‌ها در تهران جدی گرفته شوند، رهبران ایران باید بدانند که برنامه هسته‌ای آنها در کوتاه و دراز مدت در نهایت منجر به رویارویی با تبعات جدی بسیاری می‌شود. در حال حاضر این تحریم‌ها به هیچ وجه چنین خاصیتی ندارند.

این روزنامه در ادعایی بی پایه و اساس و در حالی که تهران خود از حملات امریکا به کشورهای همسایه‌اش متضرر شده است می‌نویسد: ایالات متحده همواره تاکید می‌کند که تمامی‌ گزینه‌ها علیه تهران باز هستند. این در حالی‌ است که تهران در یک دهه گذشته عامل حمله واشنگتن به کابل و بغداد بوده است! آخرین مورد آن جنگ عراق بوده است. ایران همچنان در عراق نقش کلیدی را بازی می‌کند.

واشنگتن تایمز در ادامه مدعی می‌شود که ایرانی‌ها به گروه‌های شبه نظامی ‌در عراق اسلحه می‌فروشند و البته مسئولیت تامین مالی آنها را هم بر عهده دارند. در ماه جولای بود که فرمانده نیروهای امریکایی در عراق ژنرال اودیرنو تاکید کرد که قویا فرضیه تحویل تسلیحات به شبه نظامیان از سوی ایران را مطرح کرد.

امریکایی‌ها همواره برای توجیه شکست‌های خود در جنگ‌های بین المللی دلیل تراشیده‌اند. شکست خود در افغانستان را بر گردن پاکستان می‌اندازند و مسبب ناکامی ‌در عراق را ایرانی‌ها می‌دانند. سفیر جدید ایالات متحده در عراق جیمز جفری در ماه آگوست عنان سخن را از احتمال ربود و تاکید کرد که ایرانی‌ها مسبب نیمی‌ از تلفات سربازان امریکایی در عراق از سال 2003 تاکنون هستند. در شرایطی که افکار عمومی‌ ایالات متحده به شدت مخالف نبرد در عراق هستند و آن را باتلاقی برای هموطنان خود می‌دانند، بسیاری از فرماندهان تندروی امریکایی تلاش دارند با تنویر افکار عمومی‌ توجه همگان را به سمت دخالت ایران در عراق سوق دهند تا از بار فشارهای سیاسی بر کابینه رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده کم کنند.

امریکایی‌ها همین بازی را در افغانستان هم با ایران دارند. انتشار گزارش ویکی لیکس در خصوص جنگ افغانستان هیاهوی بسیاری در رسانه‌های بین المللی به راه انداخت. انتشار این اسناد خشم کاخ سفید را که همواره حقایق جنگ را از مالیات دهندگان امریکایی پنهان کرده است برانگیخت. با این وجود بخشی از این گزارش که انگشت اتهام خود را به سمت ایران نشانه رفته بود مورد استقبال و استناد امریکایی‌ها قرار گرفته است. واشنگتن تایمز در همین خصوص می‌نویسد: ایرانی‌ها در افغانستان هم منافع ایالات متحده را هدف قرار داده‌اند. ایرانی‌ها تسلیحات و بودجه مورد نیاز طالبان را در افغانستان در اختیار آنها قرار می‌دهند.

در حالی که بر اساس اخبار درز کرده در رسانه‌های بین المللی نام برخی از معاونان حامد کرزای در لیست حقوق بگیران سیا قرار دارد، واشنگتن تایمز ادعای رشوه دادن ایران به نمایندگان پارلمان افغانستان را مطرح می‌کند. واشنگتن تایمز در ادامه ادعا می‌کند که فعالیت‌های ایران در افغانستان و عراق منجر به افزایش تنش میان گروه‌های ائتلافی با شبه نظامیان و بالا رفتن آمار تلفات غربی‌ها در هر دو کشور می‌شود.  

در امریکا کم نیستند چهره‌هایی که مدافع تحریم‌های فلج کننده علیه تهران بوده و هستند. نویسنده این گزارش واشنگتن تایمز هم به این طیف تعلق دارد و تاکید می‌کند که ایران در حال حاضر گمان می‌کند که می‌تواند بدون اندک رویارویی با تبعات تحریم‌ها به برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد. البته نباید کتمان کرد که هرگونه حمله نظامی ‌به ایران تبعات جبران ناپذیر بیشتری دارد. برنامه هسته‌ای ایران گسترده و پراکنده است. این مساله ما را با چالش جدی در رویارویی با این پرونده روبه‌رو کرده و می‌کند. از سوی دیگر تاکنون بارها نتیجه تحقیقات در خصوص برنامه هسته‌ای تهران منتشر شده است و همگان می‌دانند که گزینه نظامی‌ تنها قابلیت به عقب انداختن برنامه هسته‌ای ایران را دارد و نه منتفی کردن ان را.

در چنین شرایطی تنهاترین راه باقی مانده توسل به دیپلماسی است. واشنگتن باید از موضع ضعف خارج شده و به تهران بفهماند که شاید گزینه نظامی ‌سخت باشد اما غیرممکن نیست و نخواهد بود. برای این کار ایالات متحده باید رابطه استراتژیک خود با تهران را بازتعریف کند. شاید پیشنهاد همکاری با تهران در بازگرداندن آرامش به عراق و افغانستان چندان هم بد نباشد. همزمان ایالات متحده و همراهانش چه در عراق و چه در افغانستان باید به شکل مستقیم اهداف ایران در افغانستان و عراق را شناسایی کنند.  

واشنگتن تایمز در ادامه می‌نویسد: ایران تنها زمانی در برابر تحریم‌ها به نسبت کوتاه می‌آید که امریکا می‌تواند عرصه را تنگ‌تر از پیش کند. در اینچنین شرایطی است که تحریم‌ها هم به نتیجه مطلوب تندروهای امریکایی می‌رسد.