وقتی عمان از آب گل آلود ماهی می‌گیرد
دیپلماسی ایرانی: عمان با قاپیدن فرصت بوجود آمده در آزادی سارا شورد و ارائه وثیقه برای انتقال وی به ایالات متحده باز خود را در راس خبرهای بین المللی قرار داد. عمانی‌ها مدت‌هاست که پای خود را به ظاهر از بسیاری از معادلات پرتنش منطقه‌ای بیرون کشیده‌اند. در شرایطی که امارات متحده عربی که بیشترین حجم معاملات تجاری با ایران را دارد برای خوشامد آمریکایی‌ها در تحریم‌ها با غرب همراه می‌شود و عربستان سعودی هم قرار داد تسلیحاتی 60 میلیارد دلاری با آمریکا امضا می‌کند، عمان در زمره کشورهای زیرک عربی است که دست خود را از هیاهو دور نگاه داشته است. عمان در این سال‌ها همواره به دنبال برقراری نوعی توازن در رابطه با ایالات متحده و ایران بوده است، به گونه‌ای که نه دستان واشنگتن را در دست داشته و ایران را از دست بدهد و نه با نزدیکی بیش از اندازه به تهران، حمایت استراتژیک کاخ سفید را از دست بدهد. عمان در حقیقت نقش مرد میانجی و یا واسطه مالی میان ایران و آمریکا را بازی کرده است. وثیقه مالی تعیین شده از سوی ایران را عمان پرداخت کرد تا به نوعی آمریکا خود را به این کشور کوچک عربی مدیون بداند و البته ایران هم همسایه جنوبی خود را در جامه واسطه‌ای موفق بپذیرد. عمان اکنون به راحتی در مقابل کشورهایی مانند عربستان سعودی قد علم می‌کند و نقش جدیدی برای خود تعریف می‌کند که در دنیای دیپلماسی به آن میانجی‌گری می‌گویند. مقام‌های عمان از زمان تحویل گرفتن سارا شورد تا زمانی که وی رسما خاک این کشور را ترک کرد، سکوت اختیار کردند. سارا شورد 32 ساله در حالی ایران را ترک کرد که به گفته مادرش بیمار بود و توده‌های مشکوک سرطانی در بخش‌هایی از بدن وی دیده شده بود.
زمانی که بحث آزادی شورد و قرار وثیقه برای وی مطرح شد همگان گمان کردند که ایران و ایالات متحده بهانه‌ای برای ارتباط‌گیری با هم یافته‌اند. با مخالفت واشنگتن با قرار وثیقه و اعلام خانواده شورد مبنی بر عدم توانایی برای ارائه آن همگان گمان می‌کردند که بحث آزادی شورد هم به زمان دیگری موکول شد. ناگهان رسانه‌های خبری از پادرمیانی کشوری عربی در این خصوص خبر دادند. عمان همان کشوری بود که این بار واسطه میان ایران و ایالات متحده شد. خاندان سلطنتی عمان ترجیح داد در این خصوص سکوت اختیار کند و تنها به بیانیه وزارت امور خارجه اکتفا شد که در آن از همکاری ایران قدردانی شده بود و البته عمانی‌ها از آمادگی خود برای میانجی‌گری میان ایران و غرب در حوزه‌های دیگر هم خبر دادند. عمان که در یک سال و اندی گذشته و از هنگام حضور باراک اوباما در کاخ سفید چندان توجه امریکایی‌ها را به خود جلب نکرده بود این بار با میانجی‌گری میان تهران–واشنگتن برای آزادی شهروند امریکایی که بیش از یک سال را در زندان‌های ایران گذرانده بود، پای خود را به معادلات بین المللی باز کرد. باراک اوباما و هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه وی هر دو در بیانیه‌هایی جداگانه از میانجی‌گری عمان در این پرونده قدردانی کردند. مصطفی علانی از کارشناسان موسسه تحقیقاتی خلیج فارس در این خصوص می‌گوید: عمان به واشنگتن نشان داد که می‌تواند نقش میانجی را بسیار خوب بازی کند. غرب همواره می‌تواند برای حل مشکلات غرب با تهران بر روی همکاری مثبت ایرانی‌ها حساب کند چرا که ایرانی‌ها همواره درهای مصالحه را بر عمانی‌ها گشوده‌اند.
ایالات متحده در مواجهه با درخواست ایران برای وثیقه نیم میلیون دلاری اعلام کرد که واگذاری این مبلغ در حقیقت شکستن سد تحریم‌هایی است که واشنگتن بر تهران اعمال کرده است. عمان با زیرکی تمام این وثیقه را به گونه‌ای در اختیار ایران قرار داد که به کمک به این کشور و یا صدمه وارد شدن به تحریم‌های اعمال شده تعبیر نشود. هنوز مشخص نیست که این وثیقه چه چیزی را شامل می‌شود. وکیل مدافع شورد در تهران تاکید کرد که فردی در عمان پرداخت این وثیقه را متعهد شده است و تصریح کرد که این وثیقه نه توسط دولت عمان و نه توسط سفارتخانه این کشور در اختیار ایران قرار گرفته است.
عمان و ایران سابقه همکاری‌های دیپلماتیک بسیاری را با هم دارند. سلطان قابوس که رهبری این کشور را عهده دار است نخستین رهبر خارجی بود که با محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران پس از مناقشه‌های انتخاباتی در ایران دیدار کرد. عمان و ایران کنترل تنگه هرمز را که تامین کننده 40 درصد از نفت جهان است را در دست دارند. در این میان عمان در زمره کشورهایی نیست که دست واشنگتن را به تنهایی گرفته باشد و یا با رابطه حسنه با تهران، با کشورهای غربی وارد تنش شده باشد. سابقه همکاری‌های عمان – امریکا هم کم نیست. عمان به چشم آمریکایی‌ها متحدی استراتژیک در منطقه است. این در حالی است که عمان در زمره کشورهای عربی ست که پایگاه نظامی ایالات متحده را در خود جای نداده است. رابطه میان دو کشور از میزان دوستی برخوردار است که دیک چنی معاون رئیس جمهوری وقت ایالات متحده در سال 2008 میلادی به ماهیگیری در آب‌های عمان پرداخت. پنتاگون عمدتا از افشای جزئیات رابطه نظامی با عمان حذر می‌کند. عمان در گذشته مجوز استفاده ایالات متحده از خاک و حریم هوایی خود برای برخی فعالیت‌های نظامی استراتژیک را داده بود. عمان بازار مورد اعتمادی برای صنعت دفاعی ایالات متحده است.
عمان که به نسبت کشورهای عربی دیگر حاضر در منطقه از رابطه حسنه با ایران برخوردار است، به دنبال نقش افرینی جدیدی در منطقه است. اگر تا چند روز پیش این ترکیه بود که می‌توانست میان ایران و غرب میانجی‌گری کند امروز نوبت به کشور عربی مسلمانی مانند عمان رسیده است. عمان با زبان بی‌زبانی به سکانداران کاخ سفید گفت که شما می‌توانید روی ما برای ادامه همکاری‌ها با ایران حساب کنید.
آسوشییتدپرس
نظر شما :