عقب‌نشینی امریکا از عراق و نگرانی از نفوذ بی‌حد و حصر ایران
بسیاری از ناظران سیاست‌های امریکا در کاخ سفید بر این باورند که عقب‌نشینی امریکا از عراق حتی به صورت جزئی مشکلات بسیار بزرگی را برای سیاست‌های این کشور در خاورمیانه ایجاد خواهد کرد. با این حال باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده قصد دارد روز سه‌شنبه 31 اوت به طور رسمی پایان جنگ رزمی در عراق را اعلام کند.
بزرگترین مشکل را کارشناسان افزایش بی‌حد و حصر نفوذ ایران در عراق می‌دانند. پس از آن از سرگیری فعالیت‌های جریان‌های مسلح وابسته به القاعده خواهد بود که می‌تواند تمام دستاوردهای امنیتی فعلی عراق را به نابودی بکشاند.
نیروهای امریکایی که بر اساس توافق‌نامه امنیتی خاک عراق را ترک کردند، هزاران تن از جنگ‌افزارها و ادوات نظامی خود را نیز از عراق خارج کردند که بزرگترین جابه‌جایی نظامی پس از جنگ جهانی دوم تا کنون به حساب می‌آید.
با این حال گفته می‌شود که ایالات متحده جلوگیری از نفوذ ایران در عراق و هم‌زمان پیشبرد مذاکرات صلح خاورمیانه را به اولویت‌های سیاست خارجی در خاورمیانه تبدیل کرده است.
یکی از مسئولان سیاست خارجی امریکا در گفت و گو با روزنامه الحیات در این باره گفت: «در حال حاضر استراتژی اصلی ما در خاورمیانه و به خصوص عراق جلوگیری از نفوذ ایران است. ما بر این باوریم که اگر جلوی ایران را نگیریم بر آینده سیاست ما تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.»
وی در ادامه افزود: «ما عراق را شریکی کامل هم از لحاظ اقتصادی، هم دیپلماتیک و هم سازمانی می‌دانیم و اجازه نمی‌دهیم که این نزدیکی رابطه به هیچ عنوان به هم بخورد. البته درک می‌کنیم که عراق لازم است با کشورهای هم‌جوار خود رابطه داشته باشد ولی نه بدین معنا که در رابطه‌اش با ما خللی ایجاد شود.»
جیمز جفری، سفیر جدید ایالات متحده در عراق در اعلام برنامه‌اش برای نمایندگان کنگره گفته بود: «واشنگتن از هر دولتی که در عراق بر سر کار آید می‌خواهد که روابط خود را با کشورهای همسایه خصوصا با سوریه بهبود بخشد.»
در حال حاضر روابط عراق و سوریه تیره است به گونه‌ای که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، نوری مالکی را خط قرمز کشورش برای نخست‌وزیری می‌داند و بارها تاکید کرده است که اگر بنا باشد نوری مالکی مجددا نخست‌وزیر شود، روابط سوریه و عراق هیچ وقت بهبود نخواهد یافت. شدت این تیرگی به اندازه‌ای است که بشار اسد بارها به محمود احمدی‌نژاد، همتای ایرانی‌اش نامه نوشته و از او خواسته که ایران از نفوذ خود استفاده کند و اجازه ندهد مالکی مجددا نخست‌وزیر شود.
از طرفی ایالات متحده گمان می‌کند، با نفوذ سوریه در عراق به عنوان کشوری که از نظام بعثی برخوردار است، می‌تواند تا اندازه‌ای جلوی ترکتازی‌های نفوذ ایران در این کشور را بگیرد.
کارشناسان بر این اعتقادند، تبدیل بغداد به مرکز ارتباطی سفرای امریکا در خاورمیانه با واشنگتن و افتتاح کنسولگری‌های جدید امریکا در اربیل، بصره، کرکوک و موصل همگی برای این است که نفوذ امریکا در عراق همچنان وجود داشته باشد و امریکا با همه طوایف و گروه‌های اجتماعی عراق در تماس دائم باشد. جفری در این باره می‌گوید: «روابط ما با عراق نباید تنها از طریق بغداد باشد بلکه باید از تمام شهرهای عراق به خصوص شهرهایی که منازعات قومی در آن جریان دارد، مثل کرکوک نیز صورت گیرد.»
به رغم تاثیر گسترده‌ای که ایران در جنوب عراق دارد و روابطی که تهران با حریان‌ها و گروه‌های شیعی برقرار کرده، مسئولان امریکایی بر این باورند که تهران نمی‌تواند بر بغداد مسلط شود و این که گفته می‌شود ایران نفوذ بسیاری در عراق دارد، بزرگ‌نمایی است. یعنی حرفی که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری امریکا زد. بایدن معتقد است، ایران بسیاری از برگه‌های خود را از طریق انتخابات استانداری‌ها و انتخابات مجلس در عراق سوزانده است.
درباره مذاکرات صلح خاورمیانه نیز بسیاری بر این باورند که تحرکاتی که ایران، لبنان و سوریه در برابر مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل خواهند داشت، بر این مذاکرات تاثیر مستقیم خواهد گذاشت و باعث می‌شود که مذاکرات صلح با دست‌اندازی‌های بسیاری مواجه شود. از این رو بسیاری از کارشناسان به دولتمردان کاخ سفید و اسرائیل توصیه می‌کنند که با کاستن تنش بر سر پرونده هسته‌ای ایران، مواضع تهران را نرم کنند و اقدامی برای همراه ساختن تهران با روند صلح خاورمیانه به وجود آورند.
مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل در سایه‌ای از تنش و تهدید روز پنج‌شنبه اول سپتامبر به میزبانی کاخ سفید و با حضور رهبران فلسطین و اسرائیل و حسنی مبارک، رئیس جمهوری مصر و ملک عبدالله، پادشاه اردن آغاز می‌شود.
نظر شما :