به رغم آغاز مذاکرات صلح، پرونده دیپلماسی اوباما چنگی به دل نمی زند
دیپلماسی ایرانی: تحلیلگران سیاسی تلاش‌های باراک اوباما، رئیس‌جمهوری امریکا در زمینه مذاکرات صلح خاورمیانه را دستاورد مثبتی برای دیپلماسی وی می‌دانند اما معتقدند که این دستاورد متزلزل است و نمی‌تواند نتایج ملموسی برای صلح در خاورمیانه به ارمغان بیاورد.
روز جمعه 20 اوت وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد که واشنگتن اول سپتامبر میزبان مذاکرات صلح خاورمیانه با حضور محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر تندروی اسرائیلی خواهد بود. گفته می‌شود احتمالا ملک عبدالله پادشاه اردن و حسنی مبارک رئیس‌جمهوری مصر نیز به این مذاکرات دعوت خواهند شد.
جان برینان، مشاور باراک اوباما در امور مبارزه با تروریسم در این باره می‌گوید: «آغاز مذاکرات صلح امیدهای بزرگی ایجاد کرده است و این نشان می‌دهد که ایالات متحده تا چه اندازه از این پرونده قویا حمایت می‌کند و برای پیشبرد آن اصرار دارد.»
وی در ادامه افزود: «این حرکت موفقیتی در دیپلماسی اوباما محسوب می‌شود چرا که گامی است به سوی حل منازعات خاورمیانه و نشان می‌دهد که صلح خاورمیانه از اولویت‌های ایالات متحده است.»
در حالی که دوران ریاست جمهوری اوباما به نیمه راه خود نزدیک می‌شود، هنوز دستاورد مهمی در دیپلماسی وی حاصل نشده است و این برای باراک اوباما چندان مطلوب نیست. برینان در این باره می‌گوید: «البته پرونده دیپلماسی اوباما کاملا هم بد نیست. ما توانستیم کشورهای جهان را برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران مجاب کنیم، با مسکو روابط خود را گسترش دهیم، جایگاه ایالات متحده را در آسیا تقویت کنیم، روابط خود را با دنیای اسلام توسعه دهیم و علیه انتشار سلاح هسته‌ای گام‌های مهمی برداریم.»
این در حالی است که برخی از کارشناسان دستاوردهای مسکو – واشنگتن را چندان واقعی نمی‌بینند و معتقدند که ایالات متحده در زمینه رابطه با روسیه فریبکاری کرده است. مثلا شبکه الجزیره در گزارشی که به مناسبت راه‌اندازی نیروگاه بوشهر در ایران تهیه کرده بود، گزارش داد که روسیه از تحرکات اخیر واشنگتن ناخرسند است. در حالی که امریکا روسیه را مجاب کرده بود که علیه ایران در قطعنامه چهارم رای دهد، چند روز بعد از تصویب قطعنامه هیلاری کلینتون به کشورهای اوکراین و گرجستان سفر می‌کند و در آن جا بر لزوم پیوستن این دو کشور به سازمان آتلانتیک شمالی، ناتو تاکید می‌کند و روسیه را به دلیل حمله به گرجستان کشور متجاوز می‌نامد و حضور روسیه در آبخازیا و اوستیا را اشغالگری توصیف می‌کند.
با این حال عده‌ای بر این باورند که ممکن است مذاکرات فلسطین و اسرائیل دستاوردی برای دیپلماسی اوباما در پی داشته باشد. مذاکراتی که پس از 18 ماه مذاکره و فشار امریکا به دو طرف فلسطینی و اسرائیلی صورت می‌گیرد و قرار شده مبنای مذاکرات نیز توافق‌نامه اسلو در سال 1993 باشد. رسیدن به توافق و تشکیل کشور مستقل فلسطینی پس از یک سال مذاکره از دستورات مذاکرات فلسطین و اسرائیل است.
بر اساس نقش راهی که جورج بوش، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده در سال 2003 تدارک دیده بود، کشور مستقل فلسطینی در سال 2005 اعلام موجودیت می‌کرد. ولی اکنون پنج سال است که از آن تاریخ می‌گذرد و هنوز هیچ دستاوردی در این زمینه حاصل نشده است.
همچنین شرط شده در صورت بروز هر گونه درگیری نظامی زمینی مذاکرات فورا متوقف شود. برینان ابراز امیدواری می‌کند که به رغم اختلالات فشارهای گروه‌های تندرو، مذاکرات فلسطین و اسرائیل ادامه داشته باشد.
توماس مان، کارشناس علوم سیاسی در موسسه بروکینگز در واشنگتن نیز در این باره می‌گوید: «می‌توانیم بگوییم حاضر شدن دو طرف برای نشستن پشت میز مذاکره و انجام گفت‌وگوهای رو در رو و مستقیم خود یک پیامد مثبت است. این دستاوردی کوچک برای حل مشکلات گره خورده بزرگ محسوب می‌شود.»
استیون والت، استاد دانشگاه هاروارد نیز در یادداشتی که در مجله فارن پالیسی نوشته است، تاکید کرده، مذاکرات مستقیم دروغی بیش نیست به خصوص این که مواضع دو طرف بسیار از هم دور است. اوباما حتی تمایل ندارد که به اسرائیل فشارهای عملی وارد کند تا لااقل قبل از آغاز مذاکرات از برخی خواسته‌هایش کوتاه بیاید.
وی در ادامه می‌نویسد: تنها چیزی که به ناظران کمی امید می‌دهد این است که ایالات متحده به طور عملی سیاست خود را تغییر داده است که نتایج ملموس این تغییر رویه را در آغاز مذاکرات شاهدیم. ولی نباید از نظر دور داشت که انجام یک سری مذاکرات پشت سرهم بدون رسیدن به نتایج ملموس می‌تواند این احساس را برانگیزد که ایالات متحده از به پیش بردن پرونده صلح خاورمیانه عاجز است.
نظر شما :