بعد از نه سال جنگ، طالبان قدرتمندتر از همیشه

دیپلماسی ایرانی: روز یکشنبه سایت اینترنتی ویکی لیکس اسناد طبقه بندی شده‌ای را درباره جنگ افغانستان منتشر کرد که موجب واکنش شدید کاخ سفید شد. این اسناد که شامل 92 هزار گزارش نظامی درباره جنگ افغانستان است، از بسیاری جهات نسبت به گزارش‌های رسمی درباره این جنگ رعب‌آور‌تر است.

این اسناد محرمانه گزارش‌های روزانه‌ای از نیروهایی نظامی به رهبری امریکاست - که اغلب نیازمند منابع و توجه‌اند- در مقابل شورشیانی که هر سال بزرگتر، سازمان یافته‌تر و مهلک‌تر می‌شوند.

روزنامه نیویورک تایمز در امریکا، گاردین در انگلستان و اشپیگل در آلمان، هفته‌ها پیش به این گزارش‌ها دسترسی داشتند به این شرط که آن‌ها را پیش از یک‌شنبه منتشر نکنند.

این اسناد با جزئیات نشان می‌دهد که چرا بعد از اینکه ایالات متحده تقریبا 300 میلیارد دلار در جنگ افغانستان هزینه کرد، طالبان بیش از هر زمان دیگر قدرتمند شده‌اند.

در حالی فرمانده جدید امریکا در افغانستان ژنرال پترائوس تلاش می‌کند تا روند کند جنگ در افغانستان را وارونه جلوه دهد، اسناد نشان می‌دهد که دولت افغانستان، نیروی پلیس و ارتش نالایق این کشور و ارتش پاکستان یک جنگ موازی را طراحی کرده‌اند که در بهترین حالت رویکرد غیرهمکاری جویانه و در بدترین حالت سوء استفاده از عنوان متحد امریکا توسط این گروه‌ها را نشان می‌دهد.

این اسناد آشکارا یادآوری می‌کند در حالی که منابع مالی، نیروها و توجهات به عراق معطوف بود، به وضع معیشت افغان‌های تحت آموزش سربازان و تفنگداران دریایی امریکا بی‌توجهی ‌شده است.

این گزارش‌ها مسائلی از جنگ افغانستان را نشان می‌دهد که از نگاه عموم پنهان است:
* طالبان از موشک‌های دستی علیه هواپیماهای امریکایی استفاده می‌کند. واقعیتی که به طور عمومی توسط ارتش مورد تایید قرار نگرفت. این نوع از موشک‌ها به مجاهدین افغان کمک کرد تا بر نیروهای شوروی در دهه 1980 پیروز شوند.

* بخش‌های سری ارتش مثل گروه ضربت 373- یک گروه سری از نیروهای ویژه ارتش و نیروی دریایی- بنابر لیست «بگیر یا بکش» عملیات می‌کردند. این لیست شامل نزدیک 70 نفر از سران طالبان بود. این عملیات در دوران اوباما شروع شد و ادعا می‌شد که موفقیت قابل توجهی کسب کرده است. اما یک چیز اشکال داشت، کشتن شهروندان افغانی و برافروختن آتش خشم آن‌ها.

* ارتش هواپیماهای بدون سرنشین زیادی به خدمت گرفته بود تا میدان جنگ و اهداف نظامی را در افغانستان شناسایی کند، با این حال عملکرد آن‌ها کمتر از آن‌چه به طور رسمی گزارش می‌شد تاثیرگذار بود. بعضی مواقع شرایط، نیروهای امریکایی را مجبور به عملیات‌های خطرناک بازیابی این هواپیماها می کرد، قبل از این‌که طالبان آن‌ها را پیدا کند و ادعا کند آن‌ها را منهدم کرده است.

* سازمان سیا عملیات شبه نظامی در افغانستان را گسترش داد. بخش‌هایی از سیا کمین گذاری می‌کردند و دستور انجام عملیات هوایی می‌دادند. از سال 2001 تا 2008، سازمان سیا بودجه سازمان اطلاعاتی افغانستان را تامین کرده است و این سازمان را به شکل سازمان تابعه سیا درآورده است.

با این اوصاف این اسناد در تناقض با گزارش‌های رسمی درباره جنگ نیست. اما نشان می‌دهد ارتش امریکا در بعضی موارد سعی در تحریف افکار عمومی داشته است.

مقامات کاخ سفید این موضوع را که دولت اوباما سعی در تحریف افکار عمومی درباره جنگ داشته را به شدت رد کرده‌اند.

در اول دسامبر 2009 اوباما از استراتژی جدیدی با افزایش منابع و نیروها برای افغانستان خبر داد و تمرکز بر پناهگاه‌های القاعده و طالبان در پاکستان را افزایش داد. ژنرال جیمز جونز مشاور امنیت ملی کاخ سفید در گزارشی که یک‌شنبه منتشر شد می‌گوید ما در وضعیت بدی در افغانستان قرار داریم و می‌دانیم که چالش‌هایی جدی پیش رو داریم، اما افغانستان مختار است به عقب برگردد، ما دوباره با خطر گروه‌های افراط‌گرایی مثل القاعده مواجه خواهیم شد که فضای بیشتری برای برنامه ریزی و تمرین خواهند داشت.

بنابر گزارش نیویورک تایمز، جونز هم‌چنین انتشار این اسناد توسط ویکی لیکس را محکوم کرد و گفت انتشار این اطلاعات می تواند جان امریکایی‌ها را به خطر بیندازد و امنیت ملی امریکا را تهدید کند. ویکی لیکس تلاشی برای تماس با ما درباره این اسناد نکرده و ایالات متحده از طریق سازمان‌های خبری از انتشار این اسناد مطلع شده است.

این گزارش به دفعات مواقعی را شرح می‌دهد که طالبان لباس رسمی دولتی به تن کرده‌اند، یا مواقع دیگری که در شهر آزادانه پرسه می‌زده اند و یا برای حملات خود از ماشین‌های فوردی استفاده کرده‌اند که ایالات متحده در اختیار ارتش و نیروی پلیس افغانستان قرار داده است.

درحالی که روزنامه نیویورک تایمز بیشتر بر ناتوانی امریکا در جنگ افغانستان تاکید کرد، روزنامه گاردین به بعد دیگری از این گزارش درباره ایران پرداخت. این روزنامه می‌نویسد: بر اساس این گزارش ایران در تجهیز، تسلیح، تامین منابع مالی و آموزش نیروهای طالبان و القاعده و بمب‌گذاران انتحاری این گروه که علیه انگلستان و نیروهای غربی دست به عملیات می‌زنند، شرکت فعال داشته است.

این گزارش که بیشتر شامل داده‌های خام می‌شود توسط جاسوسان افغانی و مخبران مزدور تهیه شده است نمی‌تواند به تنهایی این ادعا را اثبات کند. حتی اگر این ادعاها درست باشد معلوم نیست که این فعالیت‌ها با اطلاع تهران صورت گرفته یا توسط عناصر خودسر و تندروی داخل ایران سازماندهی شده باشد. دولت ایران به کرات این اتهام را که به نیروهای مخالف حامد کرزای کمک می‌کند رد کرده است. درصورتی که این گزارش‌ها درست باشد، دخالت ایران در امور افغانستان از سال 2004 گسترش یافته است.

گاردین در این گزارش می‌گوید که این اسناد ادعا می‌کنند دولت ایران به هر عضو طالبان که یک سرباز افغانی را بکشد 1740 دلار و در ازای کشتن هر مقام رسمی افغانستان 3480 دلار جایزه می‌دهد.

رسانه‌ها انتشار این اسناد محرمانه را بزرگ‌ترین رسوایی اطلاعاتی در تاریخ امریکا لقب داده‌اند.