ایران قربانی دوستی جدید فرانسه با آمریکا؟

اگر کاندلیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا در یک مصاحبه تلوزیونی اعلام کند که دنیا باید برای مقابله با برنامه هسته ای ایران خود را برای جنگ با این کشور آماده کند، به طور حتم این را هم در نظر دارد که خود را در تیررس انتقادات بین المللی قرار داده است.

هر چند از آنجا که کاندالیزا رایس فردی جنگ طلب به حساب می آید و واشنگتن همواره سیاست های خصم آمیزی نسبت به تهران داشته است، سخنان وی چندان هم دور از انتظار نخواهد بود.

اما کاندلیزا رایس هرگز با صراحت سخن از حمله نظامی به ایران نکرده است، هر چند همکار وی رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که آمریکا در صدد است تا با افزایش تحریم های اقتصادی از هسته ای شدن ایران جلوگیری کند.

آمریکا هرگز به طور صریح مسئله حمله نظامی به ایران را مطرح نکرده است اما برنار کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه با اعلام اینکه جهان باید خود را برای حمله احتمالی به ایران آماده کند، دنیا را شگفت زده کرده است.

آقای کوشنر با اعلام اینکه با وجود آنکه مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران در جریان است جهان باید خود را برای بدترین سناریو که همان جنگ است آماده کند. و این را باید در نظر داشت که با این دیدگاه، این ایرانی ها هستند که شیپور جنگ را می نوازند و نه آمریکایی ها و در صورت لزوم باید از بلند پروازی های هسته ای ایران با شیوه های نظامی جلوگیری کرد. ایران هسته ای می تواند خطری جدی برای تمام جهان باشد.

وی در همین حال از اتحادیه اروپا در خواست کرد تا تحریم ها علیه ایران را افزایش دهد حتی اگر سازمان ملل در خصوص آغاز تحریم های سنگین تر با آنها همکاری نکند.

برنار کوشنر در خصوص اینکه چطور ایران به تنهایی می تواند تهدیدی برای جهان به حساب آید توضیحی نداد همچنان که آمریکایی ها تا به امروز در این خصوص توضیحی نداده اند.

 آقای کوشنر در سخنرانی خود اعلام نکرد که از چه زاویه ای به برنامه هسته ای ایران نگاه می کند که این کشور را تهدیدی برای جهان می داند در حالی که اسرائیل تهدیدی برای جهان امروز نیست. چرا کشور خودش فرانسه که سلاح های بهتری از دیگران دارد نمی تواند تهدیدی برای صلح در دنیای امروز باشد؟

وزیر امور خارجه فرانسه در حالی از جنگ علیه ایران سخن می گوید که محمد البرادعی، دبیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته ای  اعمال فشار را راه حلی برای پرونده هسته ای ایران نمی داند.

وی در حالی که تمام مردم دنیا را مخاطب خود قرار داده بود اعلام کرد که صدها هزار کشته ای را که به خاطر سوء زنهای موجود برسر وجود تسلیحات هسته ای در عراق کشته شدند را به خاطر آورید.

 باید همیشه این مسئله را در ذهن داشته باشیم که تنها در صورتی می توان از زور استفاده کرد که تمام درهای رسیدن به راه حلی منطقی بسته شده باشد و من فکر نمی کنم که امروز در مقابل ایران در چنین موقعیتی قرار داشته باشیم.

واکنش مقامات اروپایی نسبت به سخنان برنار کوشنر

سخنان اخیر کوشنر نشان می دهد که چگونه فرانسه به رهبری نیکولا سارکوزی درصدد است دوران سرد روابط آمریکا و فرانسه دوره شیراک را بهبود بخشد.

اما با این وجود سخنان وزیر امور خارجه فرانسه انتقادهای فراوانی را در سراسر دنیا در بر داشته است.

 فرانسوا هولاند رهبر حزب سوسیالیست فرانسه خواستار انجام یک مناظره پارلمانی در خصوص اظهارات برنار کوشنر شد و تاکید کرد که سارکوزی باید در مجلس توضیح دهد.

ژان پیر شونمان رهبر حزب جنبش برای فرانسه و وزیر دفاع سابق این کشور نیز اظهارات کوشنر را نسنجیده و خطرناک خواند.

تلویزیون فرانس 24 ،لحن تند اظهارات کوشنر راجع به ایران موجب حیرت برخی از مقامات فرانسه شده که در به قدرت رساندن نیکلا سارکوزی نقش داشتند و همین شگفتی نیز از سوی برخی از متحدان آمریکایی به چشم می‌خورد.

ماسیمو دالما وزیر خارجه ایتالیا اظهار داشت که وقوع جنگی تازه علیه ایران فقط فاجعه به بار می‌آورد و باید برای دیپلماسی زمان لازم را فراهم کرد.

وی که در حاشیه یک گردهمایی در شهر تورین سخن می‌گفت، تاکید کرد که من فکر می‌کنم جنگی تازه راه‌حل مشکل نیست و فاجعه و خطرهای تازه‌ای را ایجاد می‌کند.

وزیر خارجه ایتالیا افزود که پیش از صحبت کردن از جنگ باید برای ابتکار عمل‌‌های سیاسی و دیپلماتیک زمان لازم را فراهم کرد.

دالما اظهار داشت که تحریم‌هایی وجود دارد که مجامع بین‌المللی در مورد آنها تصمیم گرفته‌اند و همزمان با آن به ایران پیشنهاد شده است برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز گفتگو کند.

اورسولا پلاسنیک وزیر امور خارجه اتریش در حاشیه نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که‌ همکار فرانسوی من تنها کسی است که می‌تواند بگوید منظورش از این حرف چه بوده است.

روزنامه تایمز لندن با چاپ مقاله‌ای تحت این عنوان که چرا فرانسه در قبال ایران تند عمل می‌کند؟ نوشت که اظهارات کوشنر در برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای فرانسه یک نمود دیگر از زبان احساسی و غیردیپلماتیک کنونی وزیر خارجه فرانسه می‌باشد. وی بر خلاف وزرای خارجه قبلی فرانسه است. او چندی پیش نیز در مورد نخست‌وزیر عراق سخنانی بیان کرد که بعدا مجبور شد معذرت خواهی کند.

این روزنامه در ادامه افزود که به نظر می‌رسد که اظهارات سارکوزی و کوشنر را می‌توان در قالب درگیری‌های اسلام و غرب که خود سارکوزی چندی قبل در جمع سفرای این کشور بیان کرد، ارزیابی کرد.

تایمز در ادامه مقاله نوشت که گفته می‌شود سارکوزی در نظر دارد نظیر همین سخنان را هفته آینده در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل بیان کند.

روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن نیز در تحلیلی پیرامون سخنان خصمانه برنار کوشنراظهار داشت که علت اینکه فرانسه تحریم‌های خارج از شورای امنیت را دنبال می‌کند، این است که اکنون فرانسه، لندن و واشنگتن به این نتیجه رسیده‌اند که فشار بین‌المللی به ایران در نتیجه توافق اخیر البرادعی و جمهوری اسلامی ایران کنار گذاشته شده و آنها با عصبانیت از این موضوع درصدد افزایش بیشتر فشارها هستند.

این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز ضمن ابراز خرسندی از اظهارات کوشنر، اعلام کرد که‌ اولویت ما راه‌حل دیپلماتیک است.

فرانسوا نیکولو، که در بین سال های 2001-2005 مدیریت سفارت فرانسه در ایران را بر عهده داشته است نیز سخنان کوشنر را منطقی نمی داند. وی معتقد است که اگر فرانسه بخواهد خارج از چهارچوب شورای امنیت سازمان ملل، به تنهایی برای افزایش تحریم های ایران اقدام کند همان اتفاقی برایش می افتد که برای آمریکا در جنگ عراق افتاده است.

 وی همچنین در واکنش به سخنان برنار کوشنر اعلام کرد که نباید فراموش کنیم که ایرانیان سال های است که با تحریم های آمریکا کنار آمده است.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز اعلام کرد که از گزارش های پی درپی که احتمال از حمله به ایران دارد به طور جدی نگران است چرا که چنین اقدامی منطقه را دگرگون می کند.

برنار کوشنر که به روسیه سفر کرده است پس از دیدار با همتای روس خود برای کاهش اتهامات، رسانه ها را گناه کار خواند و اعلام کرد که روزنامه نگاران تنها بخشی از سخنان من را استفاده کرده اند و به آنچه بعد از آن گفته ام توجهی نکرده اند.

وی که با رادیو اکوی مسکو سخن می گفت اعلام کرد که روزنامه نگاران می گویند که برنار کوشنر خواهان جنگ است. اما این درست نیست. من جنگ طلب نیستم. من خواهان صلح هستم.

از مجموعه مطالب فوق الذکر می توان چنین استنباط می شود:

1- یکی از برجسته ترین مشخصه های سیاست خارجی دولت جدید فرانسه نزدیکی آن به سیاست های دولت آمریکا است. سارکوزی از زمان نامزدی خود در انتخابات ریاست جمهوری تمایل خود را برای برقراری روابط بهتر با آمریکا اعلام کرده بود.

در این زمینه مقامات فرانسوی هیچ ابایی از نقد سیاست های دولت قبلی فرانسه ندارند حتی اگر رییس جمهور فعلی موقعیت برجسته ای در دولت قبلی داشته است. در سفر هفته گذشته کوشنر به واشنگتن وی به صراحت اعلام کرد که سیاست خارجی فرانسه دیگر ضد آمریکایی نیست. این موضع بدین معناست که دولت جدید فرانسه به عنوان یکی از قدرت های عمده اروپا دیگر سیاست های مهم و اساسی ایالات متحده را به چالش نخواهد کشید.

2- سیاست جدید فرانسه برای رهبران آمریکا از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. جورج بوش فراموش نکرده است که از قبل از آغاز جنگ عراق در سال 2003 تا چندی پیش تا چه حد با سیاست های الیزه در زمینه عراق با مشکل مواجه بود. به غیر از موضوع عراق سیاست خارجی شیراک در برخی زمینه ها از جمله در اروپا به عنوان مانع بزرگی در برابر آمریکا عمل می کرد.

براین اساس انتخاب سارکوزی به ریاست جمهوری فرانسه به عنوان یک پیروزی بزرگ برای کاخ سفید نشینان قلمداد شد. برخی صاحبنظران بر این عقیده اند که سارکوزی جا پای تونی بلر خواهد گذاشت و توجیه کننده سیاست های آمریکا خواهد بود.

 البته این مقایسه برای دولت فرانسه چندان خوشایند نیست. هفته گذشته کوشنر به خبرنگاران آمریکایی گفت که وجود روابط خوب بین پاریس و واشنگتن به این معنا نیست که ما در توافق کامل در مورد همه موضوعات هستیم. بهر حال از دید برخی تحلیل گرایان همکاری جدید آمریکا و فرانسه اغاز یک حرکت جدید در روابط بین الملل محسوب می شود.

3- اکنون سوال اصلی این است که چه انگیزه ای باعث چرخش در مواضع فرانسه نسبت به آمریکا شده است. اگرچه مرور زمان پاسخ این سوال را روشن خواهد ساخت اما می توان گفت که ایفای نقش جدید در اروپا به عنوان یک قدرت درجه اول, در نظر داشتن منافع فرانسه در لبنان توسط آمریکا, همکاری تجاری با آمریکا از جمله در قالب سازمان تجارت جهانی و در یک کلام داشتن روابط بر مبنای همکاری و نه رقابت با تنها ابر قدرت جهان که منافع بسیاری برای فرانسه به دنبال دارد از جمته انگیزه های الیزه از نزدیکی به آمریکاست.

4- همکاری جدید آمریکا و فرانسه چه تبعاتی برای جمهوری اسلامی ایران دارد؟ اگرچه کوشنر تلاش کرد از بار مواضع جنگ طلبانه علیه ج.ا.ا بکاهد و خود را صلح طلب معرفی کند, ولی مقامات کاخ سفید از این گرایش ضد ایرانی فرانسه استقبال کرده و آن را مبنای جدیدی برای تحرکات جدید خود در شورای امنیت بشمار می آورند.

به تازگی کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با همتای فرانسوی خود گفت که هیچ اختلافی بین پاریس و واشنگتن در خصوص نگرش به وضعیت در ایران و اینکه جامعه بین المللی در این زمینه چه باید بکند وجود ندارد. ایراد این سخنان در برابر وزیر خارجه فرانسه و سکوت وی معنای خاصی دارد.

 بهر حال گفته می شود که دولت فرانسه به شرکت های خود به ویژه در زمینه انرژی فشار وارد ساخته است که از از همکاری تجاری با ایران خودداری کنند. کوشنر همچنین رهبری حمایت از تحریم های اتحادیه اروپایی علیه ایران را به عهده دارد. روشن است که در این شرایط برای قدرت های دیگر اقتصادی در اروپا مشکل خواهد بود که در مقابل فشار مشترک آمریکا و فرانسه برای مدت طولانی مقاومت کنند.

در این زمینه کوشنر گفت که اعمال تحریم های جدید علیه ایران مورد مخالفت آلمان, ایتالیا و هلند قرار نخواهد گرفت. در این شرایط به نظر می رسد که مواضع ضد ایرانی اخیر کوشنر آغاز یک جنگ روانی به هدف عمدتا تصویب تحریم های جدید علیه ایران در شورای امنیت و یا در صورت مخالفت چین و روسیه در سطح اتحادیه اروپایی است.  وی اظهار داشت که من نمی‌توانم درک کنم چرا او چنین مطالبی را بیان کرده است.

کینگا گونز وزیر خارجه مجارستان که در اجلاس بین‌المللی انرژی اتمی شرکت و با محمد البرادعی نیز دیدار کرد ایران را بازیگر کلیدی در خاورمیانه برشمرد و اظهار داشت که در دیداری که با آقای البرادعی داشته از همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس ابراز خرسندی کرده است. وی در ادامه گفت که با البرادعی هم نظر است که گفتگوها با ایران ادامه یابد.