ايران و امريکا با هم بازى مى‌کنند
"هدف از سخن گفتن از تحريم تشويق ايران به نشستن پاى ميز مذاکره بود و بس." اين جمله‌اى‌ست که نماينده چين در سازمان ملل در تازه‌ترين اظهار نظرهاى خود در خصوص پرونده هسته اى ايران به زبان آورده است .
تايم در تازه‌ترين گزارش خود از تحولات هسته‌اى ايران مى‌نويسد: نماينده چين در سازمان ملل با همين جمله استراتژى پکن در حمايت هم زمان از تشديد تحريم‌ها عليه ايران و البته استقبال از طرح توافقنامه سوخت ميان آنکارا و تهران را تبيين کرد .
به نظر مى‌رسد که باراک اوباما در نهايت توانسته است چينى‌ها را متقاعد کند که قدم زدن در مسير تحريم هيچ‌گونه تعارضى با پياده‌روى سريع در جاده تعامل با ايران ندارد. ترکيب تهديد و تعامل با يکديگر مى‌تواند نشان‌دهنده دلخورى امريکايى‌ها از توافقنامه هسته‌اى ميان ايران و ترکيه در دقيقه نود باشد. حتى اگر اين توافقنامه درست همان چيزى باشد که دولت باراک اوباما چند ماه پيش از آن سخن گفته بود .
حقيقت اين است که تعامل ميان ترکيه و ايران به نوعى امريکايى‌ها را خلع سلاح کرد و همين مساله باعت شد تا واشنگتن سريعا متن تحريم‌هاى جديد را آماده کرده و بر روى ميز شوراى امنيت براى تحقيق و بررسى قرار دهد . البته اين‌بار امريکايى‌ها ادعا مى‌کنند که حمايت روسيه و چين را نيز در چنته دارند . البته به نظر مى‌رسد که باراک بيشتر درصدد بستن دهان منتقدانى است که او را براى تعلل در برابر ايران متهم مى‌کنند . هيلارى کلينتون در تاريخ هفدهم ماه مى تاکيد کرده بود که تحريم‌ها بهترين پاسخ به بازى ايران با جامعه جهانى در چند روز گذشته است ! با اين‌همه ترک‌ها تاکيد کرده‌اند که معناى عکس العمل تند و تيز هيلارى کلينتون را درک نمى‌کنند چرا که توافقنامه ميان ترکيه و ايران در حقيقت کمک به دولت باراک اوباما و دستگاه ديپلماسى خانم هيلارى کلينتون بود . مقام‌هاى ترکيه از رجب طيب اردوغان تا داووداغلو وزير امور خارجه اين کشور تاکيد مى‌کنند که باراک اوباما به جيم جونز مشاور امنيت ملى خود و خانم هيلارى کلينتون ماموريت داده بود تا ما را به امضاى اين توافقنامه با ايران و ترغيب اين کشور به انجام آن تشويق کنند. با اين همه سخنگوی وزارت امور خارجه فيليپ کرولى با انتقاد از توافقنامه ترکيه و ايران با حضور برزيل ادعا مى‌کند که ايران در اين توافقنامه به اصلى‌ترين دغدغه‌هاى جامعه جهانى پاسخ نداده است : جامعه جهانى به دنبال توقف غنى‌سازى اورانيوم توسط ايران است . البته گويا آقاى کرولى دچار ضعف حافظه شده‌اند چرا که در توافقنامه پيشنهادى ماه اکتبر که باراک اوباما طرح آن را داده بود نيز اشاره‌اى به غنى‌سازى اورانيوم نشده بود .در آن زمان نيز رئيس‌جمهورى ايران همين مساله و عدم تحت فشار قرار گرفتن ايران براى توقف غنى‌سازى را امتيازى براى خود محسوب مى‌کرد . اين‌بار ظاهرا اين توافقنامه حمايت اکثريت سياسيون ايران را به دست آورده است .
حقيقت اين است که ايران مى‌تواند باز هم به روند بى‌توجهى به جامعه جهانى ادامه دهد. اين کشور مى‌تواند به قول مسئولان اين کشور در صورت ادامه تهديد به تحريم‌ها ، از توافقنامه ميان خود و ترکيه نيز عقب‌نشينى کند . ترکيه و برزيل که هر دو عضو چرخشى شوراى امنيت هستند از موضع‌گيرى ايالات متحده به شدت دلخور هستند و دقيقا به همين دليل از سخن گفتن در خصوص تحريم‌هاى بيشتر سرباز مى‌زنند. با اين همه گويا موضع روسيه و چين تغيير کرده است و هر دو طرف خواهان قدم زدن در هر دو مسير هستند . ايران همچنان به روند غنى سازى اورانيوم ادامه مى‌دهد و همين مساله مى‌تواند چين و روسيه را کنار ايالات متحده نگاه دارد . تا زمانى که ايران از اين موضع خود کنار نکشد، روسيه و چين هم به حمايت هاى خود از تحريم‌ها ادامه خواهند داد. مسکو و پکن دليلى براى ادامه غنى‌سازى اورانيوم نمى‌بينند.
ادامه گفت و گوها و تعامل و هم زمان سخن گفتن از تحريم مى‌تواند پاسخ ايالات متحده به ايران و تلاش‌هاى اين کشور براى ادامه بازى در دو صحنه افزايش بر ذخاير اورانيومى و البته معطل نگاه داشتن جامعه حهانى باشد . تهران در سال 2003 برنامه غنى‌سازى خود را متوقف کرده بود اما در نهايت محمود احمدى نژاد ادعا کرد که اين توقف منجر به عدم پيشنهادهاى بيشتر و سازنده‌تر از سوى غرب براى همکارى با ايران مى‌شود . بدين ترتيب در سال 2005 با روى کار آمدن محمود احمدى‌نژاد ، باز هم غنى‌سازى اورانيوم از سر گرفته شد . ايالات متحده من باب تجربيات قبلى تاکيد مى کند که تهران همواره به فشارهاى جدى از سوى جامعه بين‌المللى جواب داده است .
بدين ترتيب هر دو طرف در دو حوزه با هم بازى مى‌کنند. اوباما اميدوار است بتواند با تصويب تحريم‌ها در شوراى امنيت از دست فشارهاى کنگره و کابينه رهايى يابد و ايران نيز به دنبال امتيازگيرى بيشتر از غربى‌هايى است که ديگر از شنيدن نام پرونده هسته‌اى ايران به ستوه آمده‌اند.
نظر شما :